Một trong những nhân vật được giới truyền thông nhắc đến nhiều trong tuần vừa qua là Sajida al-Rishawi (40 tuổi). Sajida al-Rishawi chính là tên nữ chiến binh mà Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) muốn đem ra trao đổi để thả tự do cho nhà báo Nhật Bản Kenji Goto.
Trong nội dung đoạn video mới nhất do IS đăng tải vào ngày 24/1, thay vì đòi tiền chuộc 200 triệu USD như lần trước, IS lại yêu cầu trao đổi con tin lấy việc thả tự do cho một nữ tù nhân Hồi giáo. Chính điều này đã khiến cho dư luận đặt ra câu hỏi: Người phụ nữ này là ai mà khiến cho IS bỏ qua số tiền 200 triệu USD? Người này có tầm ảnh hưởng như thế nào đối với IS?
Đánh bom tự sát hụt, thoát khỏi án tử hình
Theo CNN, Sajida al-Rishawi nổi tiếng khắp thế giới vào năm 2005 với vụ đánh bom tự sát hụt tại một khách sạn ở Jordan. Ngay sau đó, Sajida al-Rishawi bị quân đội Jordan bắt giữ và giam cầm cho đến nay.
Sajida (bây giờ đã 40 tuổi) từng thú nhận trên truyền hình về việc mình có liên quan đến kế hoạch tấn công khủng bố vào khách sạn Radisson trong tháng 10/2005 ở Jordan. Vụ tấn công này đã giết chết ít nhất 57 người.
Trên truyền hình, Sajida al-Rishawi kể lại nhưng vẻ mặt không biểu lộ chút cảm xúc: “Chồng tôi cho phát nổ quả bom của mình trước, tôi cũng cố gắng để kích nổ bom nhưng thất bại”.
"Sau đó, mọi người trốn chạy, và tôi cũng bỏ chạy với họ”, Sajida nói.
Sajida cũng cho biết, cô ta là một người Iraq sống ở Ramadi và sử dụng hộ chiếu giả. Ở Jordan, chồng cô đã dạy cô cách quấn thuốc nổ vào người và cách sử dụng.
Sajida gia nhập mạng lưới khủng bố cùng với chồng, Hussein Ali al-Shamari, nhằm thực hiện các vụ đánh bom tự sát. Trong lời thú nhận, Sajida nói: “Chính chồng tôi là một trong những người đứng ra tổ chức vụ tấn công liều chết này”.
CNN cho biết, năm 2006, kẻ đánh bom tự sát hụt Sajida bị kết án tử hình, nhưng cũng trong năm đó, Jordan ban hành điều luật mới về việc loại bỏ bản án tử hình. Án tử hình chỉ mới được khôi phục lại ở Jordan vào tháng 12/2014.
Vì sao IS bỏ qua 200 triệu USD vì một người phụ nữ Hồi giáo?
Chính quyền Jordan vào thời điểm đó cho biết vụ khủng bố khách sạn đã được dàn dựng bởi nhóm khủng bố al-Qaeda tại Iraq do thủ lĩnh Abu Musab al-Zarqawi đứng đầu. Tên thủ lĩnh này là một tay súng thánh chiến sinh ra ở Jordan đã bị giết chết trong một cuộc không kích của Mỹ tại Iraq vào tháng 6/2006, CNN cho hay.
Theo thông tin do Phó Thủ tướng Jordan lúc bấy giờ, ông Marwan Muasher cung cấp, anh trai ruột của nữ chiến binh thánh chiến Sajida al-Rishawi chính là cánh tay phải của Abu Musab al-Zarqawi.
Đáng lưu ý là, Abu Bakr al-Baghdadi – thủ lĩnh tối cao của IS hiện tại- cũng từng là trợ tá cho Abu Musab al-Zarqawi, Trung tá quân đội Mỹ về hưu James Reese (cựu chỉ huy của lực lượng Delta) cho biết.
Việc IS bỏ qua 200 triệu USD để đối lấy tính mạng một người phụ nữ Hồi giáo được nhiều người đánh giá như một động thái nhằm phục vụ mục đích tuyên truyền.
“IS có một mối liên kết với người phụ nữ này. Đây là cách giúp IS đưa những phần tử kiểu như vậy trở về nhằm mục đích quảng bá cho bản thân”, James Reese cho biết thêm.
NBC News dẫn lời Karima Bennoune, giáo sư ngành Luật quốc tế thuộc Học viện luật Davis, Đại học California, tác giả cuốn sách Câu chuyện chưa kể về cuộc chiến chống Hồi giáo cực đoan nhận định: “ Về việc yêu cầu thả tự do đối với Sajida al-Rishawi, IS đang cố gắng tạo ấn tượng về một tổ chức có thể bảo vệ cho phụ nữ”.
News Week cho biết thêm, đây là lần thứ hai IS yêu cầu đổi mạng sống của con tin lấy một nữ tù nhân. Trước đó, tháng 8/2014, tổ chức Nhà nước Hồi giáo từng yêu cầu Mỹ thả Aafia Siddiqui, 1 nhà thần kinh học người Pakistan nổi tiếng với biệt danh là “Quý bà al- Qaeda” cùng số tiền 6,6 triệu USD để đổi lấy để đổi lấy mạng sống của một nhân viên thiện nguyện nữ người Mỹ 26 tuổi đang bị chúng bắt làm con tin.
IBT cũng cho hay, trong bức email IS gửi cho gia đình nhà báo Mỹ bị hành quyết James Foley, tổ chức này cũng đưa ra yêu sách tương tự. "Chúng ta đề nghị việc trao đổi tù binh để đổi lấy những người Hồi giáo hiện đang bị các ngươi giam giữ, ví như người em gái của chúng ta, tiến sĩ Aafia Sidiqqui", phiến quân Hồi giáo viết.
Hiện “Quý bà al- Qaeda” đang chấp hành án tù 86 năm ở bang Texas, Mỹ sau khi bị buộc tội âm mưu giết người, tấn công vũ trang vào các quan chức Mỹ và là một cảm tình viên của tổ chức khủng bố al- Qaeda.
Được biết Nhật Bản đang tiến hành đàm phán với Jordan về việc thả con tin. NBC News dẫn lời Thủ tướng Nhật Shinzo Abe vào ngày 25/1 cho biết: “Từ quan điểm đặt ưu tiên hàng đầu trong việc đảm bảo an toàn cho con tin, chúng tôi vẫn đang tiếp tục làm việc với chính quyền Jordan”.
Còn chánh văn phòng Nội các Yoshihide Suga cũng nhấn mạnh, chúng tôi đang làm mọi việc trong khả năng có thể để đảm bảo việc thả con tin trong thời gian tới. Ông Suga có nói thêm rằng: “Chúng tôi sẽ không can dự vào chủ nghĩa khủng bố mà sẽ tiếp tục hỗ trợ cho cộng đồng quốc tế trong việc chống khủng bố. Điều này sẽ không thay đổi”./.