Sau hơn 10 tháng thực hiện thông tuyến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế theo Luật  Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế và Thông tư số 40/2015 của Bộ Y tế về “quy định đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu và chuyển tuyến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế”, bên cạnh việc tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người tham gia Bảo hiểm y tế trong tiếp cận các dịch vụ y tế hiện đại, việc thực hiện thông tuyến Bảo hiểm y tế cũng đã bộc lộ không ít những bất cập.

Trạm y tế xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai được xây dựng mới từ năm 2013, đạt chuẩn với 5 giường bệnh và đầy đủ các phòng làm việc. Trạm có 1 bác sỹ đa khoa, 2 y sỹ, 1 nữ hộ sinh và 1 dược sỹ. Trang thiết bị phục vụ công tác khám chữa bệnh khá hiện đại như: Máy hút chân không, chạy khí rung…

Năm 2015, dự án Gavi tiếp tục đầu tư cho trạm 27 loại cơ sở vật chất như: Giường, bàn khám bệnh, bộ khám ngũ quan và các dụng cụ tiểu phẫu… Điều này đã giúp Trạm trở thành 1 trong 4 trạm y tế xã “ hiện đại” nhất của huyện Bảo Thắng.

Năm 2015, trung bình mỗi ngày trạm có 43 lượt người đến khám, chữa bệnh. Thế nhưng từ khi thực hiện thông tuyến bảo hiểm y tế, từ đầu năm đến nay, trung bình mỗi ngày chưa đầy 20 lượt người đến khám, chữa bệnh.

Bác sỹ Nguyễn Văn Mầu, Trạm trưởng Trạm y tế xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai cho biết: “Hàng ngày, chúng tôi phải tiếp xúc với nhiều bệnh nhân nên học hỏi được nhiều điều nhưng bây giờ lượng bệnh nhân ít đi, mà bệnh nhân cũng đơn giản vì vậy cũng làm hạn chế về việc cập nhật về chuyên môn”.

Cũng trong tình trạng tương tự, trạm y tế thị trấn Bát Xát, huyện Bát Xát gần như không hoạt động.

Bà Nguyễn Thị Linh, Trạm trưởng cho biết, trước đây mỗi tháng Trạm tiếp nhận ít nhất 10 bệnh nhân, giờ chỉ có 1 đến 2 bệnh nhân. Để hoàn thành nhiệm vụ, Trạm đã phải tổ chức khám ngoại trạm.  Bệnh nhân đến ít thì bao giờ cũng hạn chế hơn về trình độ cho đội ngũ cán bộ y tế của trạm vì cũng không được tiếp xúc nhiều.

Trong khi các trạm y tế xã và phòng khám đa khoa khu vực nhiều nơi phải hoạt động cầm chừng vì vắng bóng bệnh nhân thì ở bệnh viện đa khoa cấp huyện, lại rơi vào tình trạng quá tải.

Theo thống kê của Ngành Y tế tỉnh Lào Cai, từ đầu năm đến nay, công suất sử dụng giường bệnh tại các bệnh viện đa khoa các huyện đều đã vượt từ 130 đến 150%, thậm chí có nơi lên tới hơn 220%. Điều này gây áp lực rất lớn cho đội ngũ cán bộ y tế trong việc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, hướng tới sự hài lòng của bệnh nhân.

Bác sỹ Hà Duy Bình, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai cho biết: “Có thể nói là hiện nay mỗi người làm việc bằng hai, bằng ba. Không chỉ là áp lực công việc mà còn liên quan đến vấn đề thanh quyết toán cũng như về các chi phí khác như về chi phí điện nước, xử lý chất thải”.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng Trạm y tế xã vắng bóng bệnh nhân, bệnh viện tuyến trên thì quá tải là do khi thực hiện thông tuyến bảo hiểm y tế tuyến huyện, người dân có thể lên thẳng bệnh viện huyện mà không phải qua y tế cơ sở để  xin giấy giới thiệu. Nhiều người dù chỉ bị các bệnh thông thường, hoàn toàn có thể điều trị ở trạm y tế, phòng khám đa khoa cũng lên bệnh viện huyện điều trị.

Việc thực hiện thông tuyến bảo hiểm y tế không chỉ gây khó khăn cho ngành Y tế, mà còn cho cả ngành Bảo hiểm. Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội tỉnh Lào Cai, chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trong 11 tháng qua gia tăng do thông tuyến gần 13 tỷ đồng.

Ông Trần Hồng Sơn, Phó giám đốc Bảo hiểm Xã hội tỉnh Lào Cai nói: “Trên thực tế đã xảy ra trường hợp người bệnh đi khám chữa bệnh tại nhiều cơ sở khác trên địa bàn tỉnh trong cùng một ngày. Việc này dẫn đến tăng chi phí khám chữa bệnh không cần thiết”.

Việc người dân tự do chuyển tuyến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc kiểm soát chi phí khám chữa bệnh. Bởi trên thực tế đã xảy ra trường hợp người bệnh khám chữa bệnh nhiều lần tại các cơ sở y tế khác nhau trên địa bàn cùng một ngày mà cơ quan chuyên môn chưa thể kiểm soát  được hết. Điều này dẫn đến gia tăng chi phí khám chữa bệnh không cần thiết, với người bệnh là nguy cơ sử dụng thuốc quá liều. Bên cạnh những ưu điểm, sau một thời gian thực hiện việc thông tuyến bảo hiểm y tế cũng đã bộc lộ những vấn đề cần khắc phục./.