Ga Hà Nội.

Một trong những thông tin thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận những ngày qua là Hà Nội vừa có văn bản gửi xin ý kiến các Bộ, ngành liên quan về đồ án quy hoạch phân khu đô thị khu vực ga Hà Nội và phụ cận, trong đó có việc xây dựng lại nhà ga này với chức năng là ga trung tâm tàu khách và liên vận quốc tế đi tất cả các hướng; xây dựng một số công trình từ 40 đến 70 tầng trong khu vực... Tổng vốn đầu tư cho dự án này là hơn 23.800 tỉ đồng, với nhiều tổ hợp nhà từ 40-70 tầng.

Trước đề xuất này, các chuyên gia, kiến trúc sư lo ngại việc xây tổ hợp nhà cao 40 đến 70 tầng khu vực ga Hà Nội sẽ phá vỡ quy hoạch kiến trúc nội đô và gây quá tải trầm trọng giao thông cũng như các hạ tầng khác. Ngoài ra, còn một loạt các câu hỏi, vấn đề liên quan cần được giải quyết thấu đáo như có lợi ích nhóm hay không, giải bài toán quy hoạch thế nào khi Hà Nội là người quy hoạch nhưng liên tiếp phá vỡ quy hoạch.

Phóng viên VOV có cuộc trao đổi với Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm, nguyên Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội, hiện là Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam.

PV: Thưa ông, vì sao Hà Nội một mặt đưa ra chính sách là giãn dân khu vực đô thị lõi (phố cổ), nhưng mặt khác lại hành động ngược hoàn toàn, khi liên tiếp cho phép và đề xuất xây các cao ốc trong nội đô. Mới đây nhất là đề xuất xây dựng một khu tổ hợp nhiều công trình từ 40 đến 70 tầng trong khu vực ga Hà Nội?

Ông Phạm Sỹ Liêm: Đúng thế. Hà Nội từng tuyên bố và mong muốn khu vực nội đô chỉ có 80 vạn dân thôi, nhưng mà chính Hà Nội lại liên tục phá vỡ quy hoạch, toàn xây nhà cao tầng. Ken nhà cao tầng tức là phải tăng mật độ xây dựng và dân số.

Mâu thuẫn như thế nhưng mà không biết sao vẫn cứ trót lọt. Điều này có nghĩa là lợi ích nhóm có sức mạnh rất lớn.

PV: Trong đồ án thì Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội có nói là dự án chủ yếu phục vụ dân tái định cư tại chỗ với khoảng 4 vạn dân, còn dân cư mới chỉ khoảng 4.000 người, ông nghĩ sao về lời giải thích này?

Ông Phạm Sỹ Liêm: Cái này là ngụy biện. Vì chẳng ai đầu tư, bỏ tiền ra cải tạo đầu tư một khu vực lớn như thế mà chỉ có bán được cho có 4.000 người mới, còn lại là để dùng cho tái định cư 4 vạn người cũ thì chẳng ai có tiền để làm cái việc ấy cả, kể cả Nhà nước cũng như tư nhân. Cho nên chuyện nói tái định cư tại chỗ là không phải.

Làm là để bán chứ không phải để tái định cư. Cho nên những lý giải như thế đều là không đúng, ngụy biện. Tăng mật độ xây dựng, mật độ dân số, do đó phải nâng cao tầng đã làm phá hoại hình ảnh của Hà Nội cũ hiện đang có.

PV: Ông cũng vừa nhận định là không loại trừ có lợi ích nhóm ở đây. Nhưng mà Sở Quy hoạch – Kiến trúc thông tin trước báo chí rằng dự án không có sức ép nào và không có lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân, thưa ông?

Ông Phạm Sỹ Liêm: Không đúng. Theo tôi, đề xuất này là dưới áp lực của một số nhà đầu tư. Tuy rằng ông Giám đóc Sở có thanh minh rằng không bị sức ép, lợi nhuận nào cả. Nhưng mà tôi thì khẳng định, có lợi ích nhóm ở đây.

Một câu hỏi đặt ra là tại sao khu này, quy hoạch này lại giao cho một công ty tư vấn nước ngoài làm, công ty Công ty Nikken Sekkei Civil Engineering Ltđ – của Nhật Bản. Việc thuê công ty tư vấn nước ngoài họ sẽ lấy tiền thiết kế phí rất cao. Tuy rằng ông giám đốc nói rằng, Sở Quy hoạch – Kiến trúc là chủ của dự án này, nhưng mà người tư vấn lại là người nước ngoài. Một câu hỏi đặt ra, ai là người trả tiền? Có phải thành phố Hà Nội trả tiền hay là một doanh nghiệp nào đó trả tiền.

Tương tự như các ông ấy (Hà Nội - PV) đã giao cho 2 doanh nghiệp làm quy hoạch ở khu ngoài sông Hồng vừa qua. Rồi bây giờ im lặng, không biết thế nào. Cho nên tôi thấy lợi ích nhóm ở đây rất là hiển hiện.

PV: Ông có bình luận gì về hiện nay hầu hết các khu đất công của Hà Nội như là bến xe, nhà ga, các công sở khi di chuyển ra ngoài, lẽ ra khu đất đó phải để phục vụ mục đích công cộng như công viên, cây xanh, trường học, thư viện… những công trình mà hiện nay Hà Nội đang rất thiếu thì lại “nhồi” nhà cao tầng vào. Mục đích này khiến cho việc giãn dân phố cổ không những không đạt được mà còn áp lực làm ách tắc giao thông trầm trọng thêm, thưa ông?

Ông Phạm Sỹ Liêm:Ở đây người ta chỉ nghĩ đến việc là làm sao để mà tăng diện tích để bán được, để cho các nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận cao. Bởi vì cao tầng có nghĩa là anh tư hữu hóa một khoảng không gian. Bởi không gian bên trên thuộc toàn dân chứ có thuộc người nào đâu. Biến thành của anh riêng mà không mất tiền, đấy là mục đích của người kinh doanh, ta hiểu được thôi.

Vấn đề Nhà nước phải làm sao điều hòa được lợi ích của người kinh doanh cũng như lợi ích cho xã hội một cách hài hòa, chứ không phải chạy theo áp lực nào.

Nếu mà chỉ muốn sống cho sướng, mà không có phát triển thì cũng không được. Mà phát triển nhưng chỉ mang đến lợi nhuận cho nhà đầu tư bất động sản mà lại làm hại cho lợi ích của người dân, cho xã hội là không được.

Đề xuất dự án ở ga Hà Nội theo tôi hiểu là đang hoàn toàn vì lợi ích của các nhà kinh doanh bất động sản. Nghĩa là, đây là một dự án vì lợi ích nhóm.

Xin cảm ơn ông!