Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kiềm chế những lời chỉ trích gay gắt nhất của mình nhằm vào đương kim Tổng thống Donald Trump khi ông Trump ở trong những năm đầu tiên của nhiệm kỳ. Có lẽ, ông Obama hy vọng việc chưa tấn công dồn dập sẽ khiến tiếng nói của mình có thêm sức nặng vào thời điểm mà ông cho là cần thiết nhất.
Ông Obama tin rằng thời điểm đó chính là bây giờ.
Theo những nhân vật thân cận với ông Obama, cựu Tổng thống coi những năm tháng kiềm chế không phản ứng với ông Trump là chìa khóa để ông có thể thay mặt Joe Biden – người bạn thân thiết đang chạy đua vào Nhà Trắng công kích ông Trump – người kế nhiệm đã phá vỡ những di sản thời Obama.
Ông Obama đang rất chú ý đến hành động thường ngày của Tổng thống Trump và không ngại chỉ trích ông Trump trong các bài phát biểu của mình.
"Làm thế nào mà việc này có thể xảy ra chứ? Các bạn có thể tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra nếu tôi có một tài khoản ngân hàng bí mật ở Trung Quốc khi tôi đang nỗ lực tái tranh cử hay không?... Fox News có lẽ sẽ quan tâm đến việc này và họ sẽ gọi tôi là Barry Bắc Kinh", cựu Tổng thống Barack Obama nói đến tài khoản ngân hàng ở Trung Quốc mới được phát hiện gần đây của Tổng thống Trump.
Chiến lược này sẽ tiếp tục vào cuối tuần này khi ông Obama cùng ông Biden có cuộc vận động tranh cử tại bang Michigan.
Thời điểm công kích đã được tính toán
Giải thích về thời điểm ông Obama chọn để tung ra những lời chỉ trích nhằm vào đương kim Tổng thống, một số nguồn tin thân cận cho rằng điều này đã được tính toán từ trước.
Ngoài ra, theo David Axelrod, một người bạn lâu năm và là cố vấn của ông Obama, bản thân cựu Tổng thống cũng cần phải đợi đến khi ông Biden chính thức trở thành ứng cử viên của đảng Dân chủ tranh cử Tổng thống năm 2020 thì mới ra mặt.
Axelrod cũng bác bỏ bất kỳ chỉ trích nào cho rằng cựu Tổng thống đã không đủ tích cực trong chiến dịch của phe Dân chủ, nói rằng việc ông Obama lên tiếng quá sớm sẽ có nhiều rủi ro hơn và giúp ông Trump có thêm thời gian để cố gắng sử dụng Obama chống lại Biden.
“Về giá trị của ông ấy [Obama-ND], sẽ là khôn ngoan nếu không lạm dụng ông ấy. Họ đã sử dụng ông ấy để đưa ra lời kêu gọi hướng đến mục tiêu là các đối tượng mà đảng Dân chủ cần khơi dậy sự ủng hộ trong cuộc bầu cử này: những người trẻ tuổi và người da màu – nhóm đối tượng đã không mang lại kết quả như kỳ vọng cho bà Hillary Clinton trong cuộc bầu cử 4 năm trước”, Axelrod nói.
Nói như vậy không có nghĩa là ông Obama hoàn toàn im lặng trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Trump. Cựu Tổng thống đã cảnh báo về tác động của những nỗ lực từ phía đảng Cộng hòa nhằm bãi bỏ Obamacare vào năm 2017, chỉ trích phe Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ hồi năm 2018, tham gia vào nỗ lực của đảng Dân chủ thu hút cử tri năm 2020….
Tuy nhiên, những động thái này đều khá nhạt nhòa nếu đem so sánh với những lời chỉ trích ông Obama đưa ra trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2020.
Dồn dập “ra đòn”
"Donald Trump sẽ không đột nhiên đứng ra bảo vệ tất cả chúng ta", ông Obama hôm 21/10 phát biểu tại sự kiện "mít tinh xe hơi" để hỗ trợ ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden ở Philadelphia, bang Pennsylvania, chỉ trích cách Tổng thống Mỹ ứng phó với Covid-19.
"Ông ta thậm chí còn không thể thực hiện những bước cơ bản để bảo vệ bản thân", ông Obama nói, chỉ ra rằng chính Tổng thống Trump đã trở thành nạn nhân của Covid-19.
Chỉ sau đó ít ngày, cựu Tổng thống Obama mô tả về ông Trump trong buổi tiếp xúc cử tri ở Nam Florida: “Ông ấy thích tỏ ra cứng rắn, đồng thời cho rằng cư xử thô ráp và cau có thường xuyên là biểu hiện của sự mạnh mẽ. Nhưng việc ông Trump lúng túng trước những câu hỏi được đặt ra bởi Lesley Stahl trong chương trình ‘60 Minutes’ cho thấy Tổng thống không cứng cỏi đến vậy”.
Trong một ví dụ mới nhất cho thấy ông Obama rất quan tâm, chú ý theo dõi tin tức hàng ngày về Tổng thống, ông đã chế nhạo ông Trump vì than thở rằng báo chí đưa tin quá nhiều về đại dịch Covid-19.
“Hơn 225.000 người ở đất nước này đã chết. Hơn 100.000 doanh nghiệp nhỏ đã phải đóng cửa. Nửa triệu việc làm đã biến mất. Hãy nghĩ về điều đó. Và lý lẽ cuối cùng của ông ấy [Donald Trump] là gì? Đó chính là người ta quá tập trung vào Covid-19. Ông ấy đã nói điều này tại một trong các cuộc vận động tranh cử của mình. Ông phàn nàn về ‘Covid, Covid, Covid’. Ông ấy ganh ghét với mức độ phủ sóng của truyền thông về Covid-19"
Obama đã có nhiều năm cố gắng tuân theo một truyền thống lâu đời là các cựu tổng thống tránh tấn công người kế nhiệm của họ. Tuy nhiên, ông Trump dường như đã làm thay đổi tính toán đó của ông Obama.
Sự tái xuất của Obama rõ ràng đã làm hài lòng các đảng viên Dân chủ nhưng lại khiến đương kim Tổng thống tức giận.
“Obama đang thu hút được lượng người ủng hộ rất nhỏ. Biden thì gần như chẳng thu hút được ai. Chúng tôi đang thu hút hàng chục nghìn người. Các bạn sẽ thấy điều đó một lần nữa vào ngày hôm nay. Cơn sóng đỏ lớn đang đến!!!”, ông Trump viết trên Twitter đề cập phát biểu của ông Obama hôm 27/10.
Từ lâu đã có sự mất cân bằng trong mối quan hệ giữa ông Obama và ông Trump: Tổng thống đương nhiệm nhắc đến người tiền nhiệm nhiều hơn là ông Obama nhắc đến người kế nhiệm.
Những nỗ lực mới nhất của cựu Tổng thống đã làm thay đổi tương quan mối quan hệ nêu trên. Obama sau nhiều năm bỏ qua việc đương kim Tổng thống đưa ra các thuyết âm mưu về ông, đã sử dụng sự im lặng trong quá khứ của mình để nâng cao trọng lượng những gì ông quyết định nói vào thời điểm mà ông cho là quan trọng nhất./.