Triều Tiên ngày 20/4 nói rằng họ sẽ dừng các vụ thử hạt nhân cũng như tên lửa đạn đạo trước thềm các cuộc gặp thượng đỉnh với Mỹ và Hàn Quốc. Nhà lãnh đạo Kim Jong-un cũng tuyên bố sẽ đóng cửa một bãi thử hạt nhân ở miền Bắc nước này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/4 đăng tải trên Twitter rằng, Triều Tiên đồng ý “phi hạt nhân hóa” trước thềm thượng đỉnh Mỹ-Triều. Ảnh: Daily Star

Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên dẫn lời ông Kim Jong-un nói rằng, “năng lực chế tạo vũ khí hạt nhân đã được xác nhận, Triều Tiên không cần thiết phải tiến hành thêm các vụ thử nghiệm hạt nhân hay phóng thử các tên lửa tầm trung, tầm xa hay ICBM nữa. Địa điểm thử nghiệm hạt nhân ở miền Bắc đã hoàn thành sứ mệnh của nó”.

Tuy nhiên, Triều Tiên không nói rằng họ có ý định từ bỏ kho vũ khí hạt nhân – điều mà ông Kim Jong-un từng gọi là “bảo kiếm”.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng tải trên Twitter rằng Triều Tiên “đã đồng ý phi hạt nhân hóa, đóng cửa bãi thử và không tiến hành các vụ thử”.

Thế nhưng, cam kết “phi hạt nhân hóa” của Triều Tiên lại không phải như ông Trump nói.

Vậy điều gì đã xảy ra?

Hàn Quốc, nước sẽ tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh với Triều Tiên vào ngày 27/4, cũng nói rằng ông Kim Jong-un quan tâm đến việc phi hạt nhân hóa.

Thế nhưng, Triều Tiên hàng chục năm nay đều theo đuổi một khái niệm “phi hạt nhân hóa” không giống với “định nghĩa” của Mỹ. Triều Tiên lâu nay vẫn tuyên bố sẽ theo đuổi chương trình hạt nhân nếu Mỹ không rút các lực lượng khỏi bán đảo Triều Tiên cũng như dỡ bỏ “ô hạt nhân” bảo vệ Hàn Quốc và Nhật Bản.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nói rằng, ông Kim Jong-un không đề nghị Mỹ phải rút khỏi bán đảo Triều Tiên như một điều kiện về việc hủy bỏ vũ khí hạt nhân. Nếu sự thật là như vậy, thì có vẻ như một điểm mấu chốt trong thỏa thuận giải trừ hạt nhân tiềm năng đã được giải quyết.

Tuy nhiên, điều đó không chỉ đích danh một kho hạt nhân Triều Tiên hiện đã có, bao gồm cả các đầu đạn nhiệt hạch đầy tham vọng và các tên lửa đạn đạo liên lục địa trong hàng chục năm khủng hoảng, bế tắc và các cam kết bị phá vỡ.

Ông Trump đã đồng ý gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sau khi phái đoàn Hàn Quốc mang lời mời tới từ Bình Nhưỡng tới Washington.

Thời gian và địa điểm vẫn chưa được ấn định, nhưng người mà ông Donald Trump đề cử vào vị trí Ngoại trưởng Mỹ - Giám đốc CIA Mike Pompeo đã bí mật tới Triều Tiên để đặt nền tảng cho một hội nghị thượng đỉnh được nhiều người mong đợi. Ông Trump gọi cuộc gặp này là một thành công. Thế nhưng, tới nay vẫn chưa rõ hai bên đã nhất trí được về điều gì, nếu có, là điều kiện cho cuộc gặp trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Triều.

Thượng nghị sỹ Mỹ nói gì?

Có vẻ như giới chức Mỹ vẫn tỏ ra thận trọng về những gì Tổng thống Donald Trump đăng tải trên Twitter.

Phát biểu với CNN ngày 22/4, Thượng nghị sỹ Bob Corker nói: “Đây là nỗ lực lớn trong các mối quan hệ công khai của ông Kim Jong-un, và tôi nghĩ mọi người nên thừa nhận điều đó”.

Tuy nhiên, khi được hỏi ông có tin Triều Tiên sẽ phi hạt nhân hóa hay không, thì ông tỏ ra thận trọng. Theo ông, sẽ là phi thực tế khi nghĩ rằng, có ai đó có thể thuyết phục ông Kim Jong-un từ bỏ kho vũ khí hạt nhân. “Có thực tế không khi mà ông Kim Jong-un tuyên bố sẵn lòng làm điều đó? Tất nhiên là không. Nhưng bạn biết đấy, tiến bộ là điều hoàn toàn có thể đạt được như việc đóng băng chương trình hạt nhân. Ai biết được tham vọng của ông ấy là gì khi nó liên quan đến Hàn Quốc”.

Thượng nghị sỹ Tom Cottin thuộc đảng Cộng hòa cũng có quan điểm hoài nghi khi nói rằng, những tuyên bố của Triều Tiên gần đây là có thể dễ dàng đảo ngược và Triều Tiên cũng không đưa ra tuyên bố liên quan đến các tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung.

“Tôi nghĩ tuyên bố hôm 20/4 dù sao cũng tốt hơn là Triều Tiên sẽ tiếp tục các vụ thử. Thế nhưng nó cũng không tốt hơn nhiều. Tôi nghĩ họ đã thể hiện rằng chính Tổng thống đã khiến ông Kim đi sai đường trước”.

Bà Dianne Feinstein, Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ tại bang California cho biết, sẽ rất quan trọng nếu cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ Triều diễn ra suôn sẻ và có khả năng hai bên nhất trí được về một số khía cạnh nào đó. Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh: “Câu hỏi là liệu nó có kéo dài hay không. Bởi với Triều Tiên, họ không cần thiết phải giữ lời”./.