Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ không đến thăm đền Yasukuni nhân dịp kỷ niệm kết thúc chiến tranh vào ngày 15/8 tới.
Đây được coi là một nỗ lực nhằm tạo môi trường cho Hội đàm cấp cao Nhật – Trung mà Nhật Bản đang đề xuất tổ chức vào tháng 11 tới bên lề Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Bắc Kinh.
Giới quan sát đánh giá, trong thời gian gần đây, Nhật Bản đang liên tục phát đi thông điệp muốn cải thiện quan hệ với Trung Quốc, đặc biệt là mong muốn tổ chức Hội đàm cấp cao Nhật - Trung. Cuộc gặp giữa Ngoại trưởng hai nước bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hôm 9/8 vừa qua tại Myanmar được đánh giá là một bước tiến trong nỗ lực cải thiện quan hệ song phương. Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida bày tỏ hy vọng đây là sự khởi đầu cho việc hàn gắn quan hệ lạnh giá giữa hai nước hiện nay.
Theo giới quan sát, Ngoại trưởng Kishida trong các cuộc họp liên quan của ASEAN đã tránh các phát ngôn chỉ trích trực tiếp Trung Quốc. Thủ tướng Abe kể từ sau chuyến công du Trung Nam Mỹ mới đây cũng hạ thấp "tông" khi chỉ trích Trung Quốc. Trong cuộc họp báo hôm 6/8 vừa qua, Thủ tướng Abe tuyên bố Nhật Bản và Trung Quốc cần tiếp tục các nỗ lực thầm lặng để cải thiện quan hệ song phương.
Tuy nhiên, vẫn còn nguyên hố sâu ngăn cách Nhật Bản và Trung Quốc xung quanh vấn đề quần Senkaku/Điếu Ngư và vấn đề nhận thức lịch sử. Hiện Trung Quốc đang đưa ra 2 điều kiện cho việc tổ chức Hội đàm cấp cao Nhật – Trung. Đó là việc Nhật Bản thừa nhận có tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và Thủ tướng Abe phải tuyên bố không đi thăm đền Yasukuni, nơi thờ binh lính Nhật chết trận bao gồm cả các tội phạm chiến tranh.
Vào ngày kỷ niệm kết thúc chiến tranh 15/8 tới, một số thành viên trong nội các của Thủ tướng Abe như Chủ tịch Ủy ban công an quốc gia Keiji Furuya sẽ đến viếng đền Yasukuni. Điều này chắc chắn sẽ khiến Trung Quốc tức giận và việc tìm kiếm con đường cải thiện quan hệ Nhật – Trung sẽ không hề dễ dàng./.