Dư luận quốc tế đang chờ đợi cuộc đối thoại 4 bên trực tiếp đầu tiên giữa Nga, Ukraine, Mỹ và Liên minh châu Âu tại Geneva vào ngày 17/4 có thể là nút gỡ quan trọng cho cuộc khủng hoảng Ukraine, với nhiều lời cảnh báo nước này đang đứng trên bờ vực của một cuộc nội chiến.
Nhiều tiếng súng hạng nặng vang lên từ một số khu vực tại miền Đông Ukraine. Xe tăng và xe thiết giáp được điều động đến một số tỉnh "điểm nóng" ở miền Đông. Đụng độ cũng đã xảy ra giữa quân đội Ukraine và người biểu tình.
 |
| Binh lính Ukraine tại một trạm kiểm soát ở thị trấn Izium, miền Đông Ukraine (Ảnh Reuters) |
Đó là những hành động quân sự đầu tiên của Kiev sau khi Tổng thống tạm quyền Olecksansdr Turchynov ra lệnh mở chiến dịch chống khủng bố.
Ông Turchynov khẳng định, quân đội nước này đã giành lại quyền kiểm soát một sân bay nhỏ gần thành phố Kramatorsk ở miền Đông, vốn bị người biểu tình chiếm giữ trước đó. Trong khi đó, phe biểu tình cũng dựng thêm chướng ngại vật và đặt súng máy dọc theo một tuyến đường dẫn vào thành phố.
Trước tình hình bạo lực leo thang tại Ukraine, Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ lo ngại về hành động quân sự của chính quyền Ukraine tại khu vực miền Đông Nam. Phía Nga cho rằng, đưa ra hành động quân sự đối phó với chính người dân của mình là một tội ác.
Các nhà lãnh đạo Nga ngày 15/4 cũng cảnh báo, Ukraine đang đứng trên bờ vực của một cuộc nội chiến. Thủ tướng Nga Dmitry Mevedev nói: “Ukraine đang đứng trên bờ vực của nội chiến. Tôi hi vọng những người chịu trách nhiệm đưa ra quyết định tại thời điểm này bao gồm chính quyền bất hợp pháp hiện nay tại Kiev cần phải có các biện pháp giúp đất nước thoát khỏi bất ổn”.
Nga cũng hối thúc các đối tác quốc tế lên án các hành động vi hiến của chính quyền Ukraine tại khu vực phía Đông, đồng thời cảnh báo những hành động như vậy chỉ dẫn đến những hậu quả không lường trước được.
Các nỗ lực ngoại giao quốc tế cũng đang được thúc đẩy nhằm giảm căng thẳng tại quốc gia Đông Âu này. Tổng Thư kí Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon ngày 15/4 có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, bày tỏ lo ngại về tình hình căng thẳng gia tăng tại phía đông.
Ông Ban Ki-moon cho rằng, người dân Ukraine có quyền tự do trình bày quan điểm của mình mà không bị đe dọa vũ lực và kêu gọi các bên tham gia vào cuộc đối thoại chính trị.
Tổng Thư kí cũng từ chối đề nghị của chính phủ tạm quyền tại Ukraine về triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình của của Liên Hợp Quốc, vì cho rằng thời điểm hiện nay không thích hợp và động thái này cần nhận được sự chấp thuận của các thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày hôm nay (16/4) sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp để thảo luận về tình hình nhân quyền tại khu vực phía đông Ukraine.
Dư luận cũng đang thực sự hi vọng cuộc họp 4 bên giữa Mỹ, Ukraine, Nga và Liên minh châu Âu diễn ra vào ngày 17/4, có thể là câu trả lời cho bài toán khó giải tại Ukraine.
Trong cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Đức và Nga ngày 15/4, Tổng thống Putin và Thủ tướng Angela Merkel đều “nhấn mạnh tầm quan trọng” của cuộc đàm phán bốn bên về Ukraine, có thể phát đi một tín hiệu rõ ràng để đưa tình hình trở lại khuôn khổ hòa bình.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cũng bày tỏ hy vọng, cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa các bên Nga, Ukraine, Mỹ và EU sẽ là cơ hội để giải quyết khủng hoảng tại Ukraine, đồng thời cho biết các bên đang chờ đợi kết quả cuộc họp này để đưa ra hành động tiếp theo.
“ Ngoại trưởng Mỹ đang có cuộc thảo luận với những người đồng cấp châu Âu. Thời điểm này, hợp tác với châu Âu và đưa ra các bước đi bổ sung là ưu tiên của chúng tôi. Cuộc họp ngày 17/4 là một cơ hội tiếp theo để tìm ra một giải pháp ngoại giao”, ông Psaki nhấn mạnh.
Theo các nhà phân tích, không chỉ tình hình Ukraine mà còn cục diện kinh tế và chính trị quốc tế có thể sẽ thay đổi sau nỗ lực ngoại giao quan trọng này. Tuy vậy, trong khi quốc tế đang nỗ lực tìm một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng thì những diễn biến tại Ukraine, đặc biệt tại phía đông lúc này hoàn toàn không có lợi.
Phía Nga bày tỏ hy vọng, cuộc gặp này có thể thúc đẩy một cuộc đối thoại chính trị rộng rãi về tình hình Ukraine, đồng thời tìm ra con đường chính trị giúp quốc gia láng giềng này thoát khỏi cuộc khủng hoảng.
Tuy nhiên, Nga cũng cảnh báo bất cứ hành động sử dụng vũ lực nào nhằm vào người biểu tình cũng sẽ phá hoại nghiêm trọng triển vọng hợp tác để giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine./.