Xuất khẩu cá ngừ trên đà giảm mạnh

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), sau khi liên tục sụt giảm trong hơn 2 năm qua, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam tháng 1/2015 tiếp tục trượt dốc với mức giảm sâu gần 22%, đạt 33 triệu USD. Xuất khẩu sang các thị trường truyền thống ngày càng sa sút, nhường ngôi cho những thị trường nhỏ như ASEAN.

Năm 2013, xuất khẩu cá ngừ giảm 7,2% do nhu cầu thị trường giảm, chất lượng nguyên liệu chế biến xuất khẩu giảm, khiến giá trị sản phẩm xuất khẩu giảm. Năm 2014 xu hướng này tiếp tục với giá trị xuất khẩu giảm 8,1% đạt 484 triệu USD.

Sản phẩm cá ngừ ở 2 phân khúc sống/tươi/đông lạnh và đóng hộp đều giảm mạnh, trong đó cá ngừ tươi/sống/đông lạnh (thường chế biến sashimi) giảm mạnh nhất và giảm liên tục trong 2 năm: từ mức 159 triệu USD năm 2012 xuống còn 108 triệu USD năm 2013 (-32%), năm 2014 tiếp tục giảm sâu 46% xuống còn 59 triệu USD.

Nguyên nhân chính là chất lượng nguyên liệu không đảm bảo cho sản phẩm phẩm cấp cao, xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản giảm vì đồng yên mất giá và qui định thị trường khắt khe.

Xuất khẩu cá ngừ phile, thăn cá ngừ tăng 17% bù đắp cho sự sụt giảm của sản phẩm tươi/sống sang thị trường Nhật Bản và đóng hộp sang thị trường Mỹ.

Xuất khẩu sang hầu hết các thị trường chính đều giảm, trong đó thị trường Nhật giảm mạnh nhất (-46%), tỷ trọng thị trường này giảm từ 8% xuống còn 5% giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam.

VASEP cũng cho biết, nhu cầu cá ngừ ở các thị trường chính Nhật Bản, Mỹ, EU giảm; yêu cầu đối với sản phẩm ngày càng cao, đòi hỏi tính bền vững và dễ truy xuất nguồn gốc: đảm bảo quy định khai thác IUU của EU; sản phẩm khai thác phải an toàn cho cá heo theo quy định EII của thị trường Mỹ… đó là những yếu tố gây khó thêm cho sản phẩm cá ngừ xuất khẩu của Việt Nam.

Năm 2014 ngành cá ngừ đã được quan tâm bởi Đề án Thí điểm sản xuất, tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi.

Được biết, hiện, cả nước có khoảng 3.600 tàu khai thác cá ngừ đại dương, chủ yếu tập trung tại 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa; sản lượng khai thác ổn định trong vài năm trở lại đây là 16.000 tấn/năm. Sản phẩm cá ngừ đại dương của Việt Nam đã xuất khẩu đến 99 nước trên thế giới, thị trường chủ yếu là EU, Mỹ và Nhật Bản; giá trị kim ngạch xuất khẩu cá ngừ tăng nhanh, từ 188 triệu USD năm 2008 lên gần 530 triệu USD vào năm 2013./.