Thảo luận ở hội trường sáng nay (13/11) về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội), Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân, đánh giá, chỉ 4 tháng sau Kỳ họp thứ 3, Quốc hội đã cho phép tách nội dung giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành thành dự án độc tập, Chính phủ trình báo cáo khả thi cho thấy sự quyết tâm cao.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường

Hình thành thành phố sân bay

Ông Cường cho rằng, những công việc cơ quan chuẩn bị dự án thực hiện về thiết kế kỹ thuật đã vượt trên yêu cầu của Báo cáo nghiên cứu khả thi, nhưng còn thiếu các dữ liệu chi tiết để tính toán chắc chắn, chính xác quy mô đất thu hồi, phương án hỗ trợ, chuyển đổi tái định cư cho người dân 1 cách phù hợp nhất.

Theo đại biểu Cường, báo cáo tiền khả thi chưa đưa ra đầy đủ đánh giá tác động của dự án. Do đó, đại biểu này đề nghị cần tính toán kỹ giữa cái được và mất khi quy hoạch 2 khu tái định cư.

Đại biểu Hoàng Văn Cường lưu ý: Ngoài diện tích để tái định cư sẽ còn dư ra hơn 1.166 nền đất để xây dựng nhà ở theo mô hình phát triển khu đô thị mới, phục vụ nhu cầu người dân. Tuy nhiên, với những vùng đang quy hoạch và đầu tư phát triển mới, giá đất sẽ thay đổi hàng ngày.

Vậy giá đất bồi thường cho những người nhận đợt sau (khi xây dựng xong 282ha khu Bình Sơn) sẽ như thế nào, theo giá thị trường hay hay giá của người đã nhận ở đợt trước. Đây chính là nguyên nhân gây khiếu kiện trong đền bù tái định cư và là khó khăn trong giải phóng mặt bằng hiện nay.

Bên cạnh đó, ông Cường phân tích: Kinh nghiệm trên thế giới cho thấy khi hình thành 1 sân bay quốc tế từ 25 triệu đến 50 triệu khách sẽ hình thành thành phố sân bay với sự phát triển của các trung tâm thương mại, logistic, trung tâm về cư trú cho cán bộ khu vực này.

Sân bay Long Thành được quy hoạch với lưu lượng đến 100 triệu hành khách, cách TP HCM 40km, cách Biên Hoà 30km, cách Vũng Tàu 70km, nằm ở trung tâm vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ. Chắc chắn sân bay Long Thành sẽ hình thành phát triển khu đô thị mới theo hướng dịch vụ và các trung tâm phát triển thành TP sân bay hàng ngàn ha.

Tuy nhiên, việc hình thành khu tái định cư ở Bình Sơn với diện tích 289,79 ha sẽ phá vỡ quy hoạch để hình thành thành phố sân bay hiện đại trong tương lai. Do đó, theo đại biểu Hoàng Văn Cường, chỉ nên quy hoạch 1 khu tái định cư, điều chỉnh lại quy mô các lô đất quy hoạch tái định cư.

Đồng thời, Chính phủ cần sớm xúc tiến quy hoạch ngay thành phố sân bay Long Thành song song với quy hoạch xây dựng sân bay Long Thành. Việc làm này không chỉ mang lại nguồn thu hàng trăm ngàn tỷ mà còn giúp hình thành trung tâm hiện đại ở khu vực Đông Nam Bộ, ông Cường nhấn mạnh.

Lo ngại thành phố nghĩa trang 

Liên quan đến việc quy hoạch khu vực nghĩa trang tại xã Bình An, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai cho thấy sẽ quy hoạch 1 nghĩa trang 50,9 ha tại xã Bình An, trong đó 20 ha là phục vụ nghĩa trang nhân dân, còn lại là để cho Công ty TNHH Hoa Viên Bình An kinh doanh.

Trong phạm vi cách TP lớn 40-70km hiện nay thì giá bán 1m2 đất tại phần mộ cho người chết còn cao hơn cả đất xây dựng cho người sống. Với vị trí đắc địa như Long Thành, đặc biệt xã Bình An sẽ là trung tâm phát triển trong tương lại thì đất nghĩa trang có thể còn cao hơn nhiều so với đất đô thị, biệt thự hạng sang, ông Cường cho biết.

Đại biểu này đề nghị cần cân nhắc bài học kinh nghiệm từ nghĩa trang Văn Điển ở Hà Nội, dù chưa đến 2 ha nhưng đã và đang là vật cản rất lớn trong thu hút đầu tư xuống phía Nam Hà Nội.

Ông Cường lo ngại: Nếu quy hoạch nghĩa trang tại Bình An lớn, trước mắt có thể được, nhưng hậu quả lâu dài sẽ cản trở sự phát triển của các khu vực trung tâm Nam Bộ. Khi đó, Long Thành rất khó trở thành thành phố sân bay, mà rất có thể sẽ thành thành phố nghĩa trang./.