Khoảng 10 ngày trở lại đây, tại khu vực cửa khẩu Tân Thanh, (huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn), xảy ra tình trạng ùn tắc hàng hóa nông sản tại cửa khẩu. Ước tính khoảng 500 xe tải, chở hàng nghìn tấn hàng, trong đó phần lớn là dưa hấu bị tắc tại cửa khẩu mỗi ngày.

cuakhautanthanh.jpg
Xe chở dưa ún tắc tại cửa khẩu Tân Thanh (Ảnh: Báo Hải quan)

Hiện đang vào vụ thu hoạch dưa hấu ở các tỉnh phía nam, nên số lượng xe chở dưa hấu xuất sang Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh tăng đột biến. Mỗi ngày có khoảng 200 xe dưa hấu từ miền nam đưa ra. Trong khi đó, tiến độ giao hàng chậm, làm hàng trăm xe chở nông sản, trong đó phần nhiều là dưa hấu bị ùn tắc, xếp hàng dài từ ngã ba Pác Luống đến khu vực cửa khẩu Tân Thanh. Hiện lực lượng cảnh sát giao thông phải phân luồng giao thông cách cửa khẩu khoảng 5-6 km, để tránh ách tắc.

Ông Chu Bá Toàn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh cho biết, mặc dù lực lượng chức năng nỗ lực phối hợp xử lý, tạo điều kiện thông quan, nhưng tình trạng ách tắc vẫn xảy ra. “Năm nào cũng cứ đến thời điểm này lại xảy ra ách tắc. Cửa khẩu hết sức tạo điều kiện cho bà con thông quan sớm, nhưng bến bãi bên Trung Quốc nhỏ, chỉ đáp ứng được khoảng 300 xe, bốc hết đợt hàng này mới có thể tiếp được hàng khác. Bên Việt Nam bến bãi cũng nhỏ, đưa ngay hết xe vào bãi ở Việt Nam cũng không được, phải hết đợt này mới xếp được đợt khác. Do bến bãi ở Việt Nam có hạn nên xe phải xếp hàng trên đường.”

Cửa khẩu Tân Thanh trung bình mỗi ngày giải quyết thông quan qua khoảng 400 xe hàng hóa, chủ yếu là hàng nông sản. Các thương nhân Việt Nam xuất khẩu hàng nông sản sang Trung Quốc chủ yếu theo  đường tiểu ngạch, không có các hợp đồng ngoại thương. Doanh nghiệp thường làm thủ tục đưa sang biên giới, rồi mới tìm đối tác để bán hàng. Vì vậy, không chủ động được trong quá trình tiêu thụ. Do việc buôn bán tự phát nên dễ bị ép giá, hàng bán chậm và lưu lại bãi tập kết hàng hóa phía Trung Quốc, dẫn đến ùn tắc. Trong khi đó, các xe chưa làm được thủ tục xuất khẩu cũng sẽ kéo theo tình trạng ùn tắc tại cửa khẩu Tân Thanh.

Ông Hoàng Khánh Hòa, Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết: “Tỉnh cũng đang chỉ đạo tập trung giải quyết nhưng chưa khắc phục được do lượng hàng hóa này tăng lên đột biến. Trước đây đã sang bên Trung Quốc để thống nhất với họ về cách thức giao hàng và họ đã đồng ý với chúng ta là kéo dài thời gian thông quan hàng hóa từ sáng sớm đến tận 9-10 h đêm, tuy nhiên vẫn chưa giải quyết được hết. Hàng ngày tối đa cũng chỉ giải quyết thông quan cho khoảng 400 xe thôi. Vì vậy chúng tôi khuyến cáo là các doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ trước khi mang hàng lên để tránh tổn thất.”

Thực tế, tình trạng ùn tắc hàng nông sản tại cửa khẩu Tân Thanh đã xảy ra hàng chục năm nay, gây thiệt hại không nhỏ cho cả người sản xuất và các doanh nghiệp. Việc tạo điều kiện thông quan hàng hóa chỉ giải pháp tình thế. Về lâu dài cần có quy hoạch sản xuất hay chiến lược xuất khẩu nông sản hợp lý, thương nhân cũng tìm hiểu kỹ thị trường xuất khẩu, tránh tình trạng hàng hóa ứ đọng và bị ép giá./.