Theo đánh giá của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia, kinh tế Việt Nam trong năm 2014 khả quan hơn 2013 với ổn định kinh tế vĩ mô được duy trì vững chắc, tăng trưởng kinh tế phục hồi rõ nét và đồng đều, thị trường tài chính có những chuyển biến tích cực, cân đối ngân sách được cải thiện. Khó khăn của của doanh nghiệp và hộ gia đình cũng giảm bớt.

Sang năm 2015 tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục xu thế phục hồi và mục tiêu tăng trưởng 6,2% là khả thi. Trong khi đó, môi trường kinh tế vĩ mô có điều kiện để duy trì ổn định, nhất là đối với mục tiêu kiểm soát lạm phát. Với dự báo giá dầu thế giới trong năm 2015 giảm 33% và giả định giá xăng dầu trong nước giảm tương ứng, UBGSTCQG ước tính giá thành sản phẩm sản xuất trong nước sẽ giảm 3%.

Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi do sự cải thiện về tiêu dùng và đầu tư tư nhân, tăng trưởng trong năm vẫn còn những khó khăn do kinh tế toàn cầu phục hồi chậm và không ít bất trắc; giá dầu giảm ảnh hưởng đến cân đối ngân sách và khả năng đáp ứng vốn cho đầu tư phát triển; giá hàng hóa thế giới giảm, trong khi tốc độ tăng xuất khẩu đang có xu hướng giảm nhanh, nhất là khu vực nước ngoài.

Năm 2015- Tăng trưởng thuận lợi hơn chủ yếu nhờ yếu tố bên trong

Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng, năm 2015, tổng cầu sẽ hồi phục do những nguyên nhân: Tiêu dùng phục hồi nhờ lạm phát thấp trong năm 2014 sẽ giúp cải thiện sức mua của dân chúng.

Đầu tư tư nhân cũng được cải thiện do môi trường kinh tế vĩ mô cùng với những cải cách thể chế sẽ tạo dựng niềm tin của doanh nghiệp và hộ gia đình.

Theo Ủy ban Giám sát, những ổn định kinh tế vĩ mô được duy trì trong những năm gần đây sẽ tạo dựng niềm tin của doanh nghiệp trong năm 2015, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, kinh doanh. Đồng thời những giải pháp chính sách hỗ trợ sản xuất kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm lãi suất trong thời gian qua sẽ giúp giảm chi phí sản xuất cũng như chi phí tài chính cho doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả sinh lời của doanh nghiệp để có động lực mở rộng sản xuất trong năm 2015.

Năm 2015, khả năng thu hút đầu tư nước ngoài cao hơn với triển vọng TPP được kí kết trong năm 2015.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi, và dự kiến sửa đổi nhiều Luật quan trọng như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Đất đai, Luật Nhà ở cũng tạo điều kiện cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam19. Đồng thời, xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng khá từ những dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và sẽ tiếp tục là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.

Tổng cung cũng được cải thiện nhờ quá trình tái cơ cấu dần phát huy tác dụng đối với năng suất của nền kinh tế.

Hơn nữa, giá hàng hóa thế giới tiếp tục giảm sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp cắt giảm chi phí sản xuất, thúc đẩy tổng cung trong nước.

Đề cập giá dầu giảm ảnh hưởng đến thu ngân sách và cân đối ngân sách, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng: Với dự báo giá dầu thanh toán trung bình năm 2015 là 60 USD/thùng thì thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô sẽ hụt 37.000 tỷ đồng so với dự toán (tương ứng 4% tổng thu ngân sách nhà nước) và giảm 47% so với ước thực hiện của năm 2014.

Ủy ban Giám sát giả định các mức thuế nhập khẩu và phí xăng dầu giữ nguyên như đầu năm 2014, thì với giá dầu như trên, thu ngân sách sẽ hụt thêm khoảng 6.000 tỷ đồng24. Do vậy, tổng mức hụt thu ngân sách nhà nước từ xuất khẩu dầu và thuế, phí nhập khẩu dầu vào khoảng 43.000 tỷ đồng, bằng 4,6% tổng thu NSNN năm 2015.

Giá hàng hóa thế giới được dự báo giảm không chỉ trong năm 2015 mà thậm chí ở những năm tiếp theo phần nào sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam.

Mục tiêu tăng trưởng 6,2% là khả thi

Với dự báo giá dầu thế giới trong năm 2015 giảm 33% và giả định giá xăng dầu trong nước giảm tương ứng, ước tính giá thành sản phẩm sản xuất trong nước sẽ giảm 3%.

Theo đánh giá của Ủy ban, năm 2015, giá xăng dầu giảm là cơ hội thuận lợi cho các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí đầu vào, thúc đẩy sản xuất. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn không ít khó khăn và cần được tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận nguồn vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh có hiệu quả.

ỦY ban cho rằng, kinh tế thế giới mặc dù phục hồi nhưng chậm và còn không ít bất trắc. Giá hàng hóa thế giới được dự báo giảm không chỉ trong năm 2015 mà thậm chí ở những năm tiếp theo phần nào sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam.

UBGSTCQG nhận định năm 2015 sẽ tiếp tục xu thế phục hồi tăng trưởng.

Dựa trên phân tích định lượng, UBGSTCQG dự báo tốc độ tăng trưởng quý 1/2015 sẽ là 5,4%, cao hơn cùng kì 2014. Xu hướng này sẽ tiếp tục trong các quý tiếp theo và mục tiêu tăng trưởng 6,2% cả năm 2015 là khả thi.

Ổn định kinh tế vĩ mô có điều kiện thuận lợi để tiếp tục duy trì

Theo Ủy ban Giám sát tài chính, lạm phát sẽ không có biến động lớn do tổng cầu trong năm 2015 mặc dù cải thiện so với năm 2014 nhưng ở mức độ vừa phải và không gây áp lực lên lạm phát. Trong khi đó, giá hàng hóa thế giới được dự báo sẽ giảm trong năm 2015, tạo điều kiện cắt giảm chi phí sản xuất và không tạo ra yếu tố lạm phát chi phí đẩy. Đồng thời, lạm phát tâm lí sẽ tiếp tục ổn định nhờ ổn định kinh tế vĩ mô trong năm 2014.

Do đó, lạm phát trong năm 2015 phụ thuộc chủ yếu vào chính sách quản lý giá các mặt hàng cơ bản. UBGSTCQG dự báo lạm phát cơ bản (không tính đến giá lương thực, thực phẩm, giá hàng hóa cơ bản và dịch vụ công) trong năm 2014 ở khoảng 3%.

Cán cân thanh toán dự báo vẫn duy trì thặng dư. Mặc dù nhập khẩu có thể gia tăng do kinh tế phục hồi nhưng ổn định vĩ mô, nỗ lực cải cách thể chế và hội nhập kinh tế quốc tế sẽ là nền tảng duy trì sự ổn định của FDI, kiều hối, ODA và FII.

Cán cân thanh toán thặng dư tạo điều kiện cho chính sách tỷ giá. Tuy nhiên, Ủy ban Giám sát tài chính cũng lưu ý một số yếu tố có thể tạo áp lực lên tỷ giá: lãi suất USD trên thị trường thế giới tăng sẽ giảm cơ hội duy trì mức chênh lệch cao giữa lãi suất đồng nội tệ và ngoại tệ trong nước. USD nhiều khả năng tiếp tục đà tăng giá so với ngoại tệ khác kéo theo VND lên giá so với ngoại tệ khác, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Cơ hội thuận lợi cho doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn

Ủy ban Giám sát tài chính cho rằng, giá xăng dầu giảm trong năm 2015 là cơ hội thuận lợi cho doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí đầu vào, thúc đẩy sản xuất.

Để doanh nghiệp tận dụng cơ hội này chính sách thuế nhập khẩu, phí nhập khẩu xăng dầu cần đảm bảo hài hòa giữa mục tiêu bảo đảm nguồn thu ngân sách và mục tiêu tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, chính sách quản lý giá cần biện pháp đối với các doanh nghiệp sử dụng nhiều nhiên liệu đầu vào phải điều chỉnh giá bán thích hợp để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giảm giá thành.

Với xu hướng giảm giá hàng hóa thế giới trong năm 2015, Ủy ban Giám sát cho rằng cần có các biện pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa sản xuất trong nước, mở rộng thị trường xuất khẩu, quản lý nhập khẩu. Bên cạnh các biện pháp thúc đẩy xuất khẩu cũng cần có các biện pháp khuyến khích tiêu dùng trong nước thông qua phát triển hệ thống phân phối, đẩy mạnh cho vay tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm.

Mặc dù tình hình các doanh nghiệp nhìn chung đã được cải thiện nhưng các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn không ít khó khăn. Do đó trong năm 2015 cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh để tăng thêm cơ hội cho các doanh nghiệp, nhất là việc triển khai có hiệu quả các Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), Luật Đầu tư (sửa đổi). Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nguồn vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh có hiệu quả.

Năm 2015 sẽ có những cải thiện về đầu tư tư nhân nhưng nhìn chung để duy trì được tốc độ tăng trưởng dài hạn thì nhất thiết phải đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, nhất là tái cơ cấu DNNN, thị trường tài chính; có biện pháp nâng cao năng suất chung của nền kinh tế.

Bên cạnh việc tiếp tục tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế, thực hiện ba khâu đột phá chiến lược, thì cần phải thực hiện tái cơ cấu cả từng ngành, từng doanh nghiệp./.