Mới đầu vụ, nhưng đã có nông dân phải bán tháo sản phẩm với giá rẻ, còn chính vụ sầu riêng của Đắk Lắk sẽ bắt đầu từ tháng 8 tới, với sản lượng khoảng 70.000 tấn. Để đảm bảo hiệu quả kinh tế cho nông dân, ngành nông nghiệp và chính quyền tỉnh đang ráo riết tìm kênh tiêu thụ, giải tỏa nỗi lo như lửa đốt cho nông dân.
Cùng với làm việc ở công sở tại thành phố Buôn Ma Thuột, chị H'Nec ÊNuôl, buôn Alê B, thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk thường xuyên đăng bán sầu riêng vườn nhà trên trang Facebook cá nhân của mình. Cách đây 3 tuần, khi sầu riêng vào vụ, chị bán với giá 15.000 đến 30.000 đồng mỗi kg tùy loại. Sau đó, khi dịch Covid-19 trở nên phức tạp, Buôn Ma Thuột áp dụng Chỉ thị 16, việc tiêu thụ sầu riêng rất khó khăn, chị đành "xôn" cho thương lái với giá 7.000 đồng/1kg. Chị H'Nêc cho biết, những lời than của nông dân về hàng tấn sầu riêng đã bị đổ cho heo ăn là có thật. Gia đình nhà chồng chị H'Nêc ở huyện Cư Kuin, 1 địa phương khác ở Đắk Lắk giãn cách theo Chỉ thị 16, đang có nguy cơ mất trắng vụ thu hoạch, dù sầu riêng rất được mùa.
“Ở Chư Kuin, nguyên vườn sầu riêng mấy hecta của bên nội, đâu có ai thu mua đâu. Không bán được vì ở khu vực phong tỏa, cho nên phải bỏ cho heo, còn hạt thì phơi để bán cho người làm cây giống. Cả buôn Jung A, Jung B, xã Ea K’Ttuar, nhà nội có 6,5 ha, thuộc khu vực huyện phong tỏa không cho vào, không cho ra nên không bán được”.
Đắk Lắk hiện có gần 10.000 héc ta sầu riêng, sản lượng năm ngoái đạt gần 70.000 tấn. Vụ thu hoạch sầu riêng ở tỉnh thường bắt đầu vào tháng 7 với các loại sầu riêng giống cũ; tháng 8 với sầu riêng Ri6; cuối tháng 8, đầu tháng 9 với sầu riêng Dona và Monthon xuất khẩu. Đợt bùng phát Covid 19 lần này đã gây khó khăn rất lớn cho nông dân có sầu riêng giống cũ vì ách tắc tiêu thụ xảy ra ngay chính vụ thu hoạch. Những nông dân trồng sầu riêng RI6, Dona, có giá trị kinh tế cao gấp đôi, cũng đứng ngồi không yên bởi trái đã bắt đầu chín, rụng mà chưa có tín hiệu gì từ thị trường.
Ông Y HRah Ê Ban, nông dân sầu riêng ở xã Ea Tu, thành phố Buôn ma Thuột, lo lắng: “Việc buôn bán sầu riêng gặp khó khăn vì bữa nay vẫn chưa thấy ai hỏi mua. Ngoài ra, thị trường đến nay vẫn chưa nghe được thông tin gì về giá”.
Theo ông Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, sở đã nắm được tình trạng ách tắc, không tiêu thụ được của sầu riêng tại các địa phương đang cách ly xã hội theo Chỉ thị 16 và vừa có văn bản kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh giải quyết. Theo đó, sở đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk hướng dẫn các sở ngành liên quan, ban hành quy trình quản lý, phòng dịch sao cho vừa chặt chẽ, vừa không cản trở hoạt động tiêu thụ sầu riêng và các mặt hàng nông sản. Về các loại sầu riêng giá trị nhất của tỉnh, bước vào thu hoạch từ đầu tuần tới, Đắk Lắk rất có thể phải nhờ đến kết nối của nhiều bộ, ngành, địa phương trong cả nước.
Ông Nguyễn Hoài Dương cho biết: “Hôm qua, chúng tôi đã có văn bản gửi Ủy ban, đề nghị UBND tỉnh kết nối với Bộ công thương, Bộ Thông tin truyền thông có sàn thương mại điện tử và các địa phương khác, thông tin về sản lượng và thời điểm thu hoạch của các địa phương, để có kết nối với các trung tâm tiêu thụ”.
Những năm gần đây, sầu riêng và cây ăn trái đã nổi lên như một trụ cột mới của nông nghiệp Đắk Lắk, bên cạnh cà phê và hồ tiêu, giúp nhiều buôn làng trong tỉnh thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của dịch Covid 19 cùng với những rào cản về lưu thông, trái cây của Đắk Lắk liên tiếp chịu thiệt hại lớn. Vụ xoài hồi tháng tháng 5 vừa qua, giá trái xoài có lúc tụt xuống dưới 5.000 đồng/1kg; không ít nông dân phải đổ bỏ vì không có kênh tiêu thụ. Nay đến sâu riêng và bơ cũng chìm trong đại dịch.
Trong bối cảnh ấy, nông dân Đắk Lắk đang dõi theo việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và hy vọng rằng, văn bản số 1015/TTg-CN mà Phó Thủ tướng Lê Văn Thành vừa ký ngày 25/7 sẽ được các địa phương sớm thực hiện đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc cung ứng, vận chuyển, lưu thông hàng hóa thiết yếu, trong đó có trái cây và nông sản. Qua đó tháo gỡ được ách tắc đang xảy ra, hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại cho các vùng nông sản, trái cây lớn ở tỉnh./.