Phóng viên Đài TNVN thường trú tại Mỹ phỏng vấn cựu Đại tá lục quân Mỹ Andre Sauvageot. Ông Sauvageot đã tham chiến tại Việt Nam trong 9 năm, từ 1964 đến 1973.
PV: Ông có thể cho biết ông nghĩ gì khi nghe tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời?
Ông Sauvageot: Chúng ta đều biết rằng sinh tử là lẽ dĩ nhiên, nhưng tôi vẫn không thể cầm lòng khi biết tin Tướng Giáp qua đời. Không chỉ bởi vì tôi đã có dịp được gặp Đại tướng, mà từ trước đó tôi đã nghiên cứu về tài thao lược của ông trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp với chiến thắng vĩ đại tại Điện Biên Phủ vào năm 1954.
 |
| Cựu Đại tá Mỹ Sauvageot |
Tướng Giáp không chỉ là một thiên tài quân sự, một lãnh đạo quân đội vĩ đại mà ông còn cùng với những nhà lãnh đạo khác, dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã huy động toàn bộ dân tộc Việt Nam chống lại ách đô hộ ngoại xâm, cho dù đó là Pháp, Nhật hay Mỹ. Việt Nam luôn muốn độc lập và tự do, và Tướng Giáp là một nhân tố quan trọng trong sự nghiệp này.
PV: Ông gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong hoàn cảnh nào?
Ông Sauvageot: Khi lần đầu tiên biết về Tướng Giáp, tôi không bao giờ hình dung rằng mình sẽ có cơ hội được gặp ông nhưng cuối cùng điều này lại trở thành sự thật. Tôi gặp ông nhân một cuộc hội đàm giữa Việt Nam và Mỹ về việc tìm kiếm quân nhân 2 nước mất tích trong chiến tranh. Khi đó tôi làm phiên dịch cho Tướng John Vessey, đặc phái viên của Tổng thống Ronald Reagan và Tổng thống George H. W.Bush về tù nhân chiến tranh và quân nhân Mỹ mất tích trong khi làm nhiệm vụ (POW/MIA). Khi biết tôi sẽ trả lời phỏng vấn của Đài Tiếng nói Việt Nam, Tướng Vessey đã nhờ tôi chuyển lời chia buồn của ông tới người dân Việt Nam trước sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
PV: Nhiều chuyên gia và học giả trên thế giới đã gọi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một nhà chiến lược và lãnh đạo quân sự kiệt xuất. Từng là cố vấn quân sự của quân đội Mỹ, ông đánh giá thế nào về nhận định trên?
Ông Sauvageot: "Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một bậc thầy về quân sự. Thực dân Pháp đã đánh giá sai chiến lược của Việt Nam tại Điện Biên Phủ khi chủ ý xây dựng căn cứ tại vùng đất thấp vì cho rằng Việt Minh sẽ không thể đưa pháo và vũ khí hạng nặng qua dốc núi thẳng đứng để tấn công. Thế nhưng, trên thực tế, dưới sự chỉ đạo của Tướng Giáp, Việt Minh đã đưa được pháo lên đỉnh núi bằng những phương tiện thô sơ và bằng sức người. Những người lính Việt Nam đã dùng chính sức mình kéo pháo nhích từng xăng-ti-mét lên đỉnh núi, và cuối cùng như chúng ta thấy là người Pháp đã phải đầu hàng tại Điện Biên Phủ.
Tôi có thể kể ra hàng trăm ví dụ khác về tài thao lược của Tướng Giáp. Tôi nhớ là đã đọc được một cuốn sách về cuộc trò chuyện giữa Tướng Giáp với một tướng Pháp. Khi đó, viên tướng Pháp tìm cách khiến Việt Nam nhụt ý chí kháng chiến và chấp nhận sự có mặt của người Pháp tại đây. Viên tướng này nói rằng Pháp có đủ mọi loại vũ khí hùng mạnh và hiện đại, và hoàn toàn có thể đè bẹp quân đội Việt Nam. Tướng Giáp đã đáp lại rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Ông nói ông không nghi ngờ người Pháp có tất cả những loại vũ khí hiện đại kể trên nhưng nếu người Pháp vẫn tiếp tục tìm cách đô hộ và không để Việt Nam được độc lập, tự do thì Việt Nam sẽ phải chiến đấu và sẽ chiến đấu, và người Pháp mới chính là kẻ thoái chí trước.
Vào thời điểm trước Cách mạng tháng Tám, khi cả quân Nhật lẫn quân Pháp đều có mặt tại Việt Nam thì trong nước có một số người muốn ủng hộ Nhật để chống Pháp và cũng có người muốn ủng hộ Pháp để chống Nhật, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã thể hiện rõ quan điểm không ủng hộ người Pháp, cũng không ủng hộ người Nhật và khẳng định rõ tất cả phải vì độc lập, tự do của đất nước.
Tôi còn nhớ là trong cuộc gặp với Tướng Vessey, dù là một nhân vật lịch sử nhưng Đại tướng Võ Nguyên Giáp rất khiêm tốn khi nói về thành công của mình. Ông giải thích với Tướng Vessey rằng phần lớn những thành công đó đều nhờ vào chính sách đúng đắn của Đảng, của Cách mạng Việt Nam và của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo Tướng Giáp, ông chỉ là người đi theo những chính sách đúng đắn đó".
PV: Xin cảm ơn ông!./.