Ô nhiễm không khí ở Hà Nội ở mức nghiêm trọng
Theo các hệ thống đo chỉ số chất lượng không khí của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường); UBND thành phố Hà Nội; trang thông tin điện tử và nền tảng ứng dụng PAM Air; Air Visual, hầu hết các điểm quan trắc ở Hà Nội và các tỉnh lân cận sáng 11/12 đều ô nhiễm rất nặng, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
Ghi nhận của PAM Air vào khoảng 6h35 ngày 11/12, chỉ số AQI lên tới mức 500, mức nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Cổng thông tin quan trắc môi trường của UBND thành phố Hà Nội ghi nhận vào lúc 8h ngày ngày 11/12, chỉ số AQI ở mức 179 (xấu), nhóm nhạy cảm gặp phải các vấn đề về sức khỏe, tránh hoạt động ngoài trời.
Trong khi đó, Air Visual, ghi nhận lúc 8h38 phút, chỉ số ô nhiễm không khí ở Hà Nội là 265, được xếp hàng ở vị trí ô nhiễm top đầu của thế giới,…
Theo lãnh đạo Quản lý Mạng lưới quan trắc không khí PAM Air, các điểm quan trắc ở Hà Nội trong sáng 11/12 có chỉ số AQI chủ yếu là tím ngắt. Các tỉnh, thành phía Bắc như: Ninh Bình, Nam Định, Hải Dương, Phú Thọ, Thái Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, đều ở ngưỡng rất xấu cho sức khỏe.
Ngoài ra, theo đại diện PAM Air, từ giữa tháng 10, ô nhiễm không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc xuất hiện rải rác theo từng đợt ngắn với xu hướng ngày càng gia tăng. Đặc biệt, mấy ngày gần đây, ô nhiễm không khí rất nghiêm trọng vào đêm và sáng, không chỉ dừng ở miền Bắc mà cả Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.
Theo đánh giá của PAM Air, đây là đợt ô nhiễm nghiêm trọng nhất từ đầu mùa đông đến nay. Ô nhiễm xảy ra theo quy luật nghiêm trọng nhất vào đêm và sáng. Buổi chiều được cải thiện. Chu kỳ này liên quan chặt chẽ đến điều kiện khí tượng trong những ngày qua.
Đại diện PAM Air nhận định, đợt ô nhiễm không khí này kéo dài đến hết tuần, sang tuần tới, một đợt không khí lạnh mạnh tràn xuống nước ta sẽ giúp cải thiện chất lượng không khí. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý, miền Bắc đang trong những tháng ô nhiễm nhất của năm. Vì vậy, nhiều đợt ô nhiễm khác có thể tiếp tục trong thời gian tới.
Các chuyên gia đầu ngành về môi trường lý giải, ngoài những nguồn thải thường xuyên và các yếu tố thời tiết thì lượng người và phương tiện tham gia giao thông gia tăng sau khoảng thời gian giãn cách xã hội cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm này.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, người dân nên cập nhật thường xuyên tình trạng chất lượng không khí, trong những khoảng thời gian ô nhiễm không khí tăng cao và thực hiện theo khuyến cáo của chuyên gia môi trường.
Bộ Y tế khuyến cáo, những ngày chất lượng không khí lên ngưỡng xấu, người dân nên hạn chế ra đường phố. Vệ sinh mũi, họng, mặt bằng nước muối sinh lý, nhất là sau khi ra đường. Hạn chế hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc lá. Ngoài ra, hạn chế mở cửa thời điểm chất lượng không khí xấu. Trồng cây xanh trong và quanh nhà giúp ngăn bụi và làm sạch không khí. Hạn chế sử dụng và thay thế bếp than tổ ong bằng bếp điện, bếp từ. Người tham gia giao thông cần đeo khẩu trang có khả năng chống bụi mịn PM2.5.
Chưa có hành động đáng kể nào để cải thiện chất lượng không khí
Năm 2019, khi tình trạng ô nhiễm không khí rất nghiêm trọng, kéo dài xảy ra tại Hà Nội cũng như các tỉnh phía Bắc, Hà Nội đã có chỉ thị về các biện pháp khắc phục, hạn chế ô nhiễm, cải thiện chỉ số chất lượng không khí trên địa bàn. Các ngày chất lượng không khí ở mức kém trở lên, cần phải áp dụng ngay các biện pháp như tăng cường tần suất sử dụng xe hút bụi, hút rác, xe tưới nước rửa đường, yêu cầu tất cả các xe tải trọng từ 1,5 tấn trở lên chỉ được đi vào thành phố từ vành đai 3 trở vào từ 22h đến 6h sáng hôm sau.
Tuyên truyền, vận động người dân không đốt rác thải tự phát, đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch vụ mùa, không sử dụng bếp than tổ ong, nhiên liệu than cấp thấp. Hạn chế việc đốt hương, vàng mã... Chỉ thị cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm tất cả các trường hợp để vật liệu, phế thải xây dựng không đúng quy chuẩn, rơi vãi ra đường gây mất vệ sinh môi trường.
Tuy nhiên, theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, tại Việt Nam, chỉ thị đã nêu ra nhiều biện pháp trước mắt để ứng phó tình hình ô nhiễm không khí nhưng việc thực thi vẫn chưa được quan tâm. "Hà Nội đang trong đợt ô nhiễm rất nặng, nhưng các giải pháp kể trên chưa được các cơ quan chức năng hiện thực hóa bằng những việc làm đáng kể để cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí hiện tại”, ông Tùng chia sẻ.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, ô nhiễm không khí chưa được quan tâm đúng mức, dù thiệt hại mà ô nhiễm gây ra với sức khỏe con người và kinh tế là rất lớn.
“Hiện chưa có các giải pháp căn cơ nào được đưa ra. Trong khi các giải pháp tình thế hay lâu dài đã được chỉ ra từ lâu, vấn đề nằm ở chỗ cơ quan chức năng sẽ hành động như thế nào. Nguyên nhân gây ra ô nhiễm đã được chỉ ra, tuy nhiên nếu không có những việc làm cụ thể và nỗ lực hơn nữa thì tình trạng ô nhiễm không khí sẽ còn tiếp tục trầm trọng hơn”, ông Tùng cho hay./.