Thời gian gần đây liên tiếp xảy ra những vụ vi phạm như đi ngược chiều, lùi xe, quay đầu xe trên các tuyến cao tốc. Việc này đã uy hiếp nghiêm trọng an toàn giao thông của người và phương tiện lưu thông, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Hiện trường vụ xe đi lùi trên cao tốc ở Thái Nguyên đâm vào xe chở thép khiến 4 người chết, nhiều người khác bị thương.

Trong khi vụ xử xe container va chạm với xe Innova đi lùi trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đang nóng dư luận, thì hàng loạt vụ vi phạm đe dọa tính mạng người tham gia giao thông vẫn tiếp diễn trên các tuyến cao tốc.

Sau mỗi lần vi phạm, lái xe đều biện minh cho việc quay đầu, đi ngược chiều trên cao tốc do không quen đường, do đi quá nút giao. Khi đi nhầm đường, người ta lập tức lùi xe hoặc quay đầu xe mà không nghĩ đến hậu quả khôn lường mà hành vi  này có thể gây ra những vụ tai nạn thảm khốc.

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc vi phạm trên cao tốc gia tăng như vậy là do chế tài xử phạt của chúng ta chưa đủ sức răn đe, cần phải xem xét tăng nặng mức xử phạt các hành vi vi phạm trên đường cao tốc.

Hành vi coi thường pháp luật và tính mạng người khác

Tại Trung tâm điều hành tuyến đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, những nhân viên điều hành ở đây cho biết, chuyện những chiếc xe ô tô đi lùi, quay đầu xe và thậm chí đi ngược chiều vào làn tốc độ tối đa 120km/h…diễn ra khá phổ biến.

Theo anh Trịnh Quang Mộng, Phó Trưởng phòng Quản lý vận hành, Công ty Quản lý khai thác đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (Vidifi), thống kê trong năm 2018 chỉ tính riêng tuyến cao tốc này đã có trên 83 xe đi ngược chiều và 32 xe lùi trên cao tốc.

“Chủ yếu lái xe không xác định được điểm mình cần đến khi đi quá, đáng lý ra lái xe phải đi đến điểm giao tiếp theo rồi quay lại những lại cho xe đi ngược chiều hoặc đi lùi, hành vi này rất là nguy hiểm”, anh Mộng nói.

Theo anh Mộng, “với tốc độ quy định trên tuyến đường này, nếu xảy ra tai nạn hậu quả rất khó lường. Tất cả những vi phạm của lái xe đều được hệ thống camera trên tuyến ghi lại. Những lái xe vi phạm sẽ bị giữ lại ở trạm thu phí và giao cho lực lượng chức năng xử lý. Tuy nhiên, việc vi phạm của lái xe không giảm mà lại tăng lên”.

Trước đó, hàng chục vụ lái xe đi lùi, đi ngược chiều, quay đầu trên cao tốc đã bị xử lý.

Ngày càng nhiều vi phạm vì xử phạt quá nhẹ

Với hành vi đi ngược chiều, quay đầu xe trên cao tốc, hiện mức xử phạt tối đa là 8 triệu đồng và tạm giữ giấy phép lái xe 5 tháng.

Các chuyên gia về lĩnh vực giao thông và luật cho rằng, việc chế tài xử phạt quá nhẹ như vậy nên không đủ sức răn đe lái xe, vì thế tình trạng đi ngược chiều, lùi xe trên cao tốc diễn ra ngày càng phổ biến.

Luật sư Trương Thanh Đức, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng, nếu chúng ta không nghiêm túc xử lý thì sẽ gây ra tai nạn giao thông.

“Vi phạm trên đường cao tốc như vậy rất dễ xảy ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đã đến lúc bổ sung xem xét sử lý hình sự với những hành vi đi ngược chiều, đi lùi trên cao tốc chưa cần phải gây hậu quả”, Luật sư Trương Thanh Đức nói và đề xuất.

Ông Uông Việt Dũng, Phó Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia nhìn nhận, hành vi đi ngược chiều, lùi xe, quay đầu xe trên cao tốc là vi phạm cực kỳ nguy hiểm, một khi đã xảy ra tai nạn giao thông do xe đi ngược chiều hay lùi xe chắc chắn sẽ rất thảm khốc.

Vì thế trong thời gian tới Ủy ban ATGT Quốc gia sẽ kiến nghị sửa lại Luật giao thông đường bộ 2008, và Bộ luật Hình sự để tăng nặng mức xử phạt đối với những hành vi vi phạm trên đường cao tốc.

Theo đó mức phạt cao nhất có thể là tước giấy phép lái xe vĩnh viễn, truy cứu trách nhiệm hình sự  đối với những lái xe đi ngược chiều, đi lùi, quay đầu xe trên cao tốc mà chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng.

“Phải xem xét mức tước vĩnh viễn giấy phép lái xe, và chúng ta phải đánh giá được với hành phí đấy, tốc độ đấy mặc dù chưa xảy ra hậu quả nhưng nếu khi xảy ra sẽ thảm khốc, đến mức nào thì có thể sử lý hình sự. Chỉ có khi biện pháp mạnh lên mới đủ sức răn đe đối với người tham gia giao thông”, ông Uông Việt Dũng cho biết.

Khi mà phiên tòa xét xử vụ xe đi lùi trên cao tốc ở Thái Nguyên vừa qua vẫn còn gây nhiều tranh cãi, 4 mạng người vô tội, và hai người vướng vào lao lý cho cú lùi xe dường như chưa đủ để thức tỉnh cánh lái xe, thì tiếp tục có hàng loạt lái xe khác lại lao vun vút ngược chiều trên các tuyến cao tốc. Đây rõ ràng là một kiểu điều khiển xe “tự sát” và cũng đồng thời “sát hại” người khác.

Đường cao tốc là một loại hình hạ tầng giao thông không còn mới, nhưng đến nay, Việt Nam vẫn chưa có chế tài riêng dành để xử lý các vi phạm xảy ra trên loại hình hạ tầng này. Trong khi đó, tại các nước phát triển như Singapore, người chạy xe trên cao tốc nếu không chạy đủ tốc độ quy định đều phải nhận biên lai phạt vì trở thành vật cản cho những xe đi đúng tốc độ.

Vì vậy, các cơ quan chức năng trong quá trình sửa luật cần nhanh chóng đưa hành vi này vào mục có tính nguy hiểm cao, có thể truy tố hình sự để đảm bảo tính răn đe./.