'Đặt hàng' đúng, đội ngũ trí thức Việt Nam đủ điều kiện để cống hiến

Có thể khẳng định, chính sách quan trọng nhất đối với trí thức là sự tin dùng, dân chủ, tôn trọng ý kiến riêng của mỗi người, tạo điều kiện thuận lợi cho họ phát huy hết tài năng sáng tạo. Muốn trí thức đóng góp xứng đáng cho đất nước, cần tạo được không khí cởi mở, dân chủ; trí thức được tạo môi trường và điều kiện cho sự sáng tạo.

Đồng tình với quan điểm, nhận định trên, GS.TS Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam nhấn mạnh, bản chất của khoa học, bản chất của người trí thức là sáng tạo. Quá trình sáng tạo cần những điều kiện nhất định, đó là tiếp cận nhu cầu của xã hội, nếu người trí thức tiếp cận với nhu cầu xã hội họ sẽ được khuyến khích, cổ động để sáng tạo. Và khi sáng tạo của họ đáp ứng nhu cầu xã hội, được xã hội thừa nhận, đội ngũ trí thức càng có thêm động lực để phát triển.

Theo tinh thần này, Nghị quyết TW 6 đã đặt ra 2 yêu cầu: thứ nhất, làm thế nào để Nhà nước – những người quản lý và doanh nghiệp phải chủ động đặt hàng giới trí thức giải quyết các vấn đề trong xã hội. Người trí thức được chọn phương pháp để thực hiện những yêu cầu từ nhà quản lý và doanh nghiệp.

Dẫn chứng cho vấn đề “doanh nghiệp và Nhà nước phải chủ động đặt hàng giới trí thức”, Chủ tịch UBTW MTTQ Nguyễn Thiện Nhân kể lại câu chuyện xây dựng thủy điện Sơn La với bài toán Thủ tướng đặt ra với các nhà khoa học đó là nghiên cứu để rút ngắn thời gian thi công. Tìm lời giải cho bài toán này, các nhà khoa học đã mạnh dạn thay đổi công nghệ trong quá trình thiết kế, xây dựng hệ thống đập theo công nghệ bê tông đầm lăn cùng với sự hỗ trợ của các nhà tư vấn quốc tế đã mang lại hiệu quả tích cực.

Thứ hai, phát huy sáng tạo về môi trường, hoạt động tư vấn phản biện rất quan trọng. Các tổ chức như Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật, các hội đồng tư vấn của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức tư vấn lãnh đạo các địa phương cũng rất quan trọng. Qua hoạt động tư vấn, lãnh đạo lắng nghe và có phản hồi sẽ khuyến khích bầu không khí làm việc sáng tạo.

Chủ tịch UBTW MTTQ Nguyễn Thiện Nhân cũng cho biết, không chỉ công trình Sơn La, mà những công trình khác của Việt Nam đã cho thấy năng lực sáng tạo của người Việt Nam. Đó là công trình Giàn khoan tự nâng 90m nước và Giàn khai thác khí mỏ Mộc Tinh tại Khu cảng dầu khí Vũng Tàu. Ở công trình này, chúng ta không mua nguyên thiết kế một giàn khoan đầy đủ vì chi phí lớn, mà chỉ mua thiết kế khung sau đó các nhà khoa học Việt Nam trong một đề tài cấp Nhà nước đã cụ thể hóa, và thiết kế, thi công thành công giàn khoan tự nâng 90m nước đầu tiên. Công trình có ý nghĩa đặc biệt về chính trị, kinh tế và an ninh quốc gia này đã đưa Việt Nam trở thành một trong 3 nước ở châu Á và một trong 10 nước trên thế giới chế tạo được giàn khoan tự nâng đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Chủ tịch UBTW MTTQ Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, đưa ra ví dụ trên để chúng ta thấy rằng, khi chọn đúng vấn đề, doanh nghiệp hay Nhà nước đặt hàng các nhà khoa học, đội ngũ trí thức của chúng ta hoàn toàn có đủ điều kiện cống hiến./.