Phát biểu của Tướng Gilbert Gapay được đưa ra một ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana đánh giá thấp những xung đột trên Biển Đông là “có thể quản lý được” và “ổn định” trong phiên điều trần về ngân sách của Thượng viện Philippines. Theo người đứng đầu Bộ quốc phòng Philippines, quốc gia này nên tập trung nhiều hơn vào "các mối đe dọa nội bộ".
Tướng Gapay cũng chỉ ra rằng, Trung Quốc đã thực hiện nhiều hành động gây hấn ở Biển Đông khi triển khai tàu chiến, dân quân biển và lực lượng bảo vệ bờ biển. Cụ thể rạng sáng 28/8, Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận, Trung Quốc đã bắn tên lửa đạn đạo từ đất liền ra khu vực tập trận ở phía bắc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam từ ngày 24/8 – 29/8. Hành động hung hăng của Trung Quốc có nguy cơ đẩy các bên tranh chấp khác vào các cuộc xung đột trên Biển Đông, nơi Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền phi pháp với phần lớn diện tích. Tướng Gapay nhận định, “tình hình ở Biển Đông vẫn còn nhiều biến động và không chắc chắn do hành động của một số bên trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc và liên minh 4 nước Mỹ, Úc, Nhật Bản và Ấn Độ.
Về việc các công ty Trung Quốc hậu thuẫn đặt các tòa tháp và thiết bị viễn thông tại các căn cứ quân sự của Philippines, Tướng Gapay khẳng định không có rủi ro an ninh nào trong việc Trung Quốc có thể dụng các thiết bị này để do thám vì Philippines có thể kiểm tra các thiết bị này mà không cần báo trước.
Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Philippines - Teodoro Locsin trước khi lên đường đến thăm 5 quốc gia ASEAN. Ngoại trưởng Trung Quốc mong muốn cùng thúc đẩy kết nối sâu rộng Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc với Sáng kiến “Xây, xây, xây” của Philippines, đẩy nhanh tiến trình tham vấn Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC)./.