Dự kiến, tối 5/9 (theo giờ Nhật Bản), Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ tiến hành hội đàm bên lề Hội nghị G20. Đây là cuộc gặp giữa hai lãnh đạo cao nhất của Nhật Bản và Trung Quốc lần đầu tiên kể từ tháng 4/2015.
Trong buổi họp báo sáng 5/9, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nhấn mạnh: “Giữa hai nước còn tồn tại vấn đề khó giải quyết. Do vậy, việc trao đổi ý kiến thẳng thắn về những vấn đề đó, hướng tới cải thiện quan hệ hai nước là vô cùng cần thiết”.
Trong khi đó, Thủ tướng Abe khẳng định rằng mặc dù hai nước còn nhiều vấn đề cần giải quyết nhưng mong muốn sẽ phát triển quan hệ hai nước trong tương lai.
Chánh văn phòng Nội các Suga cho biết thêm, một trong những vấn đề chính trong cuộc gặp Nhật - Trung, đó là Thủ tướng Abe sẽ nhắc lại việc tàu hải cảnh và tàu ngư dân Trung Quốc trong tháng 8 vừa qua liên tục xâm nhập quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, đồng thời yêu cầu Trung Quốc phải kiềm chế hành động của mình và phải tôn trọng phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế về yêu sách “đường chín đoạn”.
Chánh văn phòng Nội các Suga bày tỏ quan ngại trước hành vi thay đổi hiện trạng và hiện thực hóa quân sự đơn phương của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông, đồng thời cho rằng, những hành vi đơn phương gây căng thẳng quan hệ các nước cần được xem xét một cách nghiêm túc.
Theo truyền thông Nhật Bản, một nội dung nữa mà Thủ tướng Abe sẽ thảo luận với ông Tập Cận Bình là việc thực hiện sớm Thể chế liên lạc khẩn cấp tránh xung đột quân sự ngẫu nhiên giữa quân đội hai nước và vấn đề hạt nhân của Triều Tiên.
Theo đánh giá của chuyên gia Nhật Bản, đây là những vấn đề mà Trung Quốc không mấy “thoải mái” khi phải để cập trong cuộc gặp Nhật - Trung lần này bởi cuộc gặp mới chỉ được quyết định chính thức trong đêm ngày 4/9. Hơn nữa thời gian cũng bị rút ngắn, trong khi phía Nhật Bản yêu cầu là 45 phút bởi thời gian phiên dịch đã chiếm khoảng 30 phút theo dự kiến, nhưng phía Trung Quốc lấy lý do không có thời gian nên chỉ để 20 phút.
Có ý kiến từ phía Trung Quốc cho rằng, do những vấn đề thảo luận với Nhật Bản không nhiều nên không nhất thiết phải dành nhiều thời gian cho cuộc gặp này. Phía Nhật Bản lại cho rằng, để có thể giải quyết các vấn đề liên quan tới quan hệ hai nước trong tương lai cần phải có đủ thời gian cho thảo luận.
Cuộc gặp chưa diễn ra, nhưng hai nước đã có những bất đồng khiến dư luận cho rằng hai nhà lãnh đạo có thể không đạt được những thỏa thuận quan trọng cần thiết./.