Đây là sự kiện được dư luận trong nước và quốc tế quan tâm khi diễn ra giữa lúc cuộc điều tra “mạnh tay” về tham nhũng liên quan tới chính quyền tiền nhiệm, phần nào định hình chiến lược phát triển đất nước của tân Thủ tướng, với cam kết “xây dựng lại đất nước” trong nhiệm kỳ 5 năm cầm quyền đầu tiên của mình.

Trong cuộc họp nội các đầu tiên, Tân Thủ tướng Malaysia cam kết giảm nợ công và chống tham nhũng. Ảnh: The Australian

Ông Mahathir đã dẫn dắt Liên minh Hy vọng đối lập giành chiến thắng bất ngờ trong cuộc bầu cử diễn ra hồi đầu tháng này, với cam kết chống tham nhũng và cắt giảm nợ công hiện là 1 nghìn tỷ ringgit (251,67 tỷ USD).

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh, ngay sau khi nhậm chức, tân Thủ tướng Malaysia đã phát động một chiến dịch chống tham nhũng được đánh giá là khá mạnh tay khi trực tiếp nhằm vào chính quyền tiền nhiệm của cựu Thủ tướng Najib Razak. Thủ tướng Mahathir cho rằng, đất nước đang phải gánh món nợ gần 251 tỷ 670 triệu đôla do chính quyền của cựu Thủ tướng Najib gây ra.

Ông Najib đang bị điều tra hình sự với nghi ngờ liên quan tới bê bối tham nhũng Quỹ Phát triển 1 Malaysia (1Malaysia Development Berhad-1MDB) mà ông thành lập năm 2009 nhằm mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế thông qua quan hệ đối tác toàn cầu và đầu tư trực tiếp nước ngoài. Tuy nhiên, quỹ này bị nghi là có liên quan tới bê bối rửa tiền gây thất thoát khoảng 4,5 tỷ USD và có dính dáng tới hàng loạt quốc gia trong khu vực và trên thế giới.

Tuần trước, cảnh sát Malaysia đã lục soát các địa điểm tư dinh và văn phòng của ông Najib Razak và phát hiện 284 hộp chứa túi xách hàng hiệu, 72 vali chứa tiền, kim cương và những đồ vật có giá trị khác. Phát hiện này khiến người dân Malaysia không khỏi bất ngờ.

Phát biểu với báo chí sau cuộc họp nội các đầu tiên, Thủ tướng Mahathir cho biết, chính phủ của ông cam kết cắt giảm nợ công, mà theo ông hiện lên tới 65% GDP, cao hơn con số mà chính phủ tiền nhiệm đưa ra là chưa đến mức trần 55% thông qua việc xem xét lại các dự án và giảm 10% lương của các bộ trưởng. Ngoài việc cắt giảm chi tiêu, ông Mahathir chủ trương thực hiện những biện pháp khác, trong đó có việc thành lập một nội các nhỏ hơn, thu hẹp quy mô chính phủ và thu lại một số tài sản liên quan tới Quỹ phát triển 1 Malaysia.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Malaysia còn đề cập tới quá trình xem xét một số siêu dự án và cho biết  chính phủ đang xem xét những dự án nào được tiếp tục triển khai, những dự án nào buộc phải ngừng lại. 

Nhà lãnh đạo 92 tuổi này cũng cho biết chính phủ sẽ xem xét hợp đồng tìm kiếm máy bay mất tích MH370 và nêu rõ sẽ không tái tục hợp đồng nếu không cần thiết: “Nếu không cần thiết, chúng tôi sẽ dừng lại, không tiếp tục gia hạn hợp đồng tìm kiếm chiếc máy bay mất tích. Không chỉ MH370, chúng tôi đang nghiên cứu những dự án nào sẽ phải dừng lại, dự án nào vẫn phải tiếp tục và dự án này sẽ bị trì hoãn đến một thời điểm thích hợp hơn”.

Với cuộc họp nội các đầu tiên đi sâu vào những vấn đề gây nhức nhối trong xã hội, đó là tham nhũng và nợ công, người dân Malaixia kỳ vọng tân Thủ tướng Mahathir, cùng với khẩu hiệu “xây dựng lại đất nước” sẽ thực hiện được cam kết của mình. Cũng cần phải nhắc lại là trong thời gian cầm quyền trước đây (1981-2003), ông Mahathir được cho là đã có những chính sách kiên quyết và đúng đắn để hiện đại hóa nhanh chóng Malaysia, đưa quốc gia này trở thành một trong những “đầu tàu” kinh tế của khu vực Đông  Nam Á./.