Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 16/5 đưa ra các đề xuất cải cách hệ thống nhập cư, nhằm tạo cơ hội việc làm cho những lao động nhập cư có trình độ tiếng Anh và tay nghề cao, so với những người nhập cư vào Mỹ theo diện đoàn tụ gia đình. Kế hoạch sẽ được ông Donald Trump thúc đẩy trong chiến dịch tranh cử cho cuộc bầu cử Tổng thống 2020, nhưng không có nhiều cơ hội được Quốc hội Mỹ thông qua.

Tranh cãi với đề xuất cải cách hệ thống nhập cư của Tổng thống Trump. Ảnh: Reuters

Hiện khoảng 2/3 trong số 1,1 triệu người di cư đến Mỹ mỗi năm được cấp thẻ xanh theo diện đoàn tụ gia đình. Tổng thống Trump cho biết, đề xuất vẫn duy trì tổng số người di cư hợp pháp này, nhưng chuyển sang hệ thống xét cấp thẻ xanh dựa vào kỹ năng và trình độ, theo đó tăng tỷ lệ lao động nhập cư lành nghề từ 12 lên 57%. Với đề xuất mới, những người nhập cư muốn vào Mỹ cần phải có trình độ chuyên môn, giỏi nghề, biết tiếng Anh và vượt qua được kỳ sát hạch về quyền và nghĩa vụ công dân trước khi được cấp quyền cư trú. Tổng thống Donald Trump cho rằng, điều này sẽ giúp Mỹ bắt kịp với những nước khác và nâng cao tính cạnh tranh trên toàn cầu. 

“Chúng ta đang đi các con đường trái ngược nhau. Đảng Dân chủ đề xuất các đường biên giới mở, lương thấp hơn và thật sự là không có luật pháp. Chúng tôi đang đề xuất một kế hoạch di cư mà giúp đảm bảo việc làm, lương và sự an toàn của công dân Mỹ lên trước tiên”

Giới chuyên gia cho rằng, kế hoạch của ông Trump giống bài diễn thuyết vận động tranh cử trước thềm bầu cử Tổng thống năm 2020 hơn nỗ lực thực sự nhằm ban hành luật nhập cư mới. Tổng thống đang tìm cách thúc đẩy một cách tiếp cận toàn diện hơn đối với vấn đề nhập cư trước cuộc bầu cử Tổng thống 2020.

Kế hoạch ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích của các nghị sĩ Đảng Dân chủ, khi cho rằng Nhà Trắng đã không tham vấn với các nghị sĩ Dân chủ, do đó đề xuất này là không nghiêm túc. Kế hoạch không giải quyết được vấn đề hàng triệu người nhập cư đang ở nước Mỹ bất hợp pháp, hay giảm tỉ lệ nhập cư nói chung-vốn là mong muốn của nhiều nghị sĩ bảo thủ Cộng hòa. Nghị sĩ Quốc hội Pramila Jayapal Demwa cho biết:

“Các đề xuất không bao gồm bất kỳ sự bảo vệ nào cho những người nhập cư trái phép vào Mỹ từ khi còn nhỏ, không bao gồm bất kỳ kế hoạch nào cho 11 triệu người nhập cư không có giấy tờ ở nước Mỹ, đang cần một con đường để trở thành công dân Mỹ. Các đề xuất cũng làm suy yếu hệ thống nhập cư đoàn tụ gia đình, vốn là nền tảng trong chính sách nhập cư của Mỹ. Đề xuất luôn nhấn mạnh vào  việc Mỹ cần những nhóm công nhân có tay nghề cao, nhưng chúng ta đều biết rằng nước Mỹ cần công nhân ở mọi cấp độ. Vì vậy, đây không phải là một kế hoạch, đây là một nỗ lực khác để ủng hộ cho kế hoạch xây dựng bức tường phù phiếm của Tổng thống Trump”

Đề xuất do Cố vấn cấp cao Jared Kushner xây dựng sẽ khó được đưa ra Quốc hội bỏ phiếu, khi không có một chiến lược rõ ràng từ Nhà Trắng để đưa nó thành luật và không có sự ủng hộ cần thiết của Đảng Dân chủ đang kiểm soát Hạ viện. Chính trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Trump cũng thừa nhận, vì một số nguyên nhân, có thể là chính trị, các thành viên Đảng Dân chủ không chấp nhận kế hoạch này. Tuy nhiên, các đề xuất sẽ được thông qua sau cuộc bầu cử vào năm tới, khi Đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện, Thượng viện và cả vị trí Tổng thống./.