Iran điều binh bất thường

Sputnik ngày 1/8 đưa tin, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) dường như đang chuẩn bị lực lượng lớn ở eo biển Hormuz, cửa ngõ duy nhất từ Vịnh Ba Tư hướng ra vùng biển mở. Động thái này làm dấy lên những lo ngại Tehran có khả năng đóng cửa tuyến đường biển có ý nghĩa chiến lược quan trọng này.

iran1_akho.jpg
Tàu chiến của Iran khai hỏa. Ảnh: navytimes.

Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ (CENTCOM) hôm 1/8 đã thông báo trên Twitter rằng các lực lượng Mỹ đang theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình trong bối cảnh một cuộc diễn tập của Iran dự kiến sẽ bắt đầu trong 48 giờ tới.

"Chúng tôi nhận thức được sự gia tăng các hoạt động hải quân của Iran trong vịnh Arab, eo biển Hormuz và vịnh Oman. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và sẽ tiếp tục làm việc với các đối tác để đảm bảo quyền tự do hàng hải và giao thương ở các tuyến đường biển quốc tế. Chúng tôi cũng tiếp tục ủng hộ tất cả các hoạt động hàng hải phù hợp với tiêu chuẩn và luật hải quan quốc tế”, người phát ngôn Bộ Chỉ huy trung tâm của Mỹ William Urban nói.

Eo biển Hormuz là tuyến thương mại đường biển quan trọng với khoảng 20% giao thương dầu thô của thế giới đi qua eo biển chỉ rộng 29 hải lý tại điểm hẹp nhất này.

Mặc dù

giáp với eo biển Hormuz nhưng Tehran không hoàn toàn kiểm soát được eo biển này. Oman cũng tuyên bố chủ quyền với một nửa eo biển. Cả hai nước đã khẳng định chủ quyền của họ đối với eo biển Hormuz trong nhiều thập kỷ để ngăn chặn các tàu chiến “đi qua vô hại”. Hàng năm, Iran vẫn tổ chức các cuộc diễn tập ở eo biển này.

Bản đồ eo biển Hormuz. Ảnh: Sputnik.

Theo thông tin từ CNN, hiện tại, IRGC đã điều động hơn 100 tàu thuyền, nhiều tàu trong số đó là tàu cao tốc đến gần eo biển Hormuz. Không quân Iran, các lực lượng mặt đất, các đơn vị phòng thủ tên lửa ven biển cũng có thể tham gia.

Các quan chức Mỹ đã chỉ ra rằng họ không thấy bất kỳ dấu hiệu nào của hành động thù địch từ phía Iran nhưng vẫn giữ cảnh giác cao độ vì những lời lẽ hiếu chiến gần đây từ phía IRGC cũng như thời điểm Tehran quyết định tập trận khá bất thường. Thông thường, Iran tiến hành tập trận vào tháng 1 hoặc tháng 2 hàng năm.

Khẩu chiến gay gắt…

Cuộc khẩu chiến giữa Iran và Mỹ bị đẩy lên căng thẳng cao độ trong những tuần gần đây sau khi Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 22/7 cảnh báo: “Mỹ nên biết rằng hòa bình với Iran là mẹ của tất cả hòa bình và chiến tranh với Iran là mẹ của tất cả các cuộc chiến tranh”.

Đáp lại, trong một dòng trạng thái đăng trên Twitter cá nhân không lâu sau đó, ông Trump viết: “Đừng bao giờ đe dọa nước Mỹ một lần nữa, nếu không ông [Tổng thống Rouhani – ND] sẽ phải gánh chịu hậu quả mà Iran chưa từng trải qua trong lịch sử. Chúng tôi không còn là một đất nước khoan dung với những lời lẽ đe dọa bạo lực và chết chóc ngông cuồng của ông. Hãy cẩn trọng!”.

Hai ngày sau, vào ngày 24/7, Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran Mohammad Bagheri lên tiếng khẳng định: “Là thế lực thống trị trong vịnh Ba Tư và eo biển Hormuz, Iran đã là người bảo lãnh an ninh cho hoạt động qua lại, giao thương ở tuyến đường thủy quan trọng này và chúng tôi có sức mạnh để có thể hành động chống lại bất kỳ ý đồ phá hoại nào trong khu vực”.

Phía Mỹ đương nhiên cũng không chịu kém cạnh, hôm 27/7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cho biết: "Iran đe dọa đóng cửa eo biển Hormuz. Họ từng làm điều đó trong quá khứ. Rõ ràng đây sẽ là một cuộc tấn công vào tuyến đường hàng hải quốc tế, và nếu điều đó xảy ra thì cộng đồng quốc tế sẽ phải đáp trả bằng mọi giá để mở lại tuyến đường biển đó, vì nền kinh tế thế giới phụ thuộc vào năng lượng, mà những nguồn năng lượng này được vận chuyển qua eo biển đó".

Iran từng công khai ý định đóng cửa eo biển Hormuz nếu chính quyền Trump trừng phạt các quốc gia mua dầu của Iran. Trước đó, Washington đã lên kế hoạch đóng cửa thị trường dầu mỏ toàn cầu đối với Tehran bằng việc yêu cầu tất cả các nước ngừng mua dầu thô của Iran từ tháng 11.

… và nguy cơ tiềm ẩn

Hoạt động của lực lượng hải quân Iran đã gia tăng trong những tuần gần đây tại Vịnh Oman và Biển Đỏ - hai vùng biển giáp Yemen, nơi mà các đại diện của Iran, Saudi Arabia và các nước khác đang can dự vào cuộc nội chiến tàn khốc kể từ năm 2015.

Các binh sĩ Iran. Ảnh: REX.

Tuần trước, Saudi Arabia thông báo quyết định dừng các chuyến tàu chở dầu qua eo biển Bab al-Mandeb nối Biển Đỏ với Biển Oman sau khi phiến quân Houthi [lực lượng bị Saudi Arabia, Israel và Mỹ cho là do Iran hậu thuẫn - ND] ở Yemen tấn công hai tàu chở dầu Saudi Arabia đi qua tuyến đường biển này.

Trước những diễn biến căng thẳng gần đây trong khu vực, Israel lên tiếng cảnh báo sẽ đáp trả nếu Iran đóng cửa eo biển Hormuz hoặc eo biển Bab al-Mandeb.

"Nếu Iran cố gắng chặn eo biển Bab al-Mandeb, họ sẽ phải đối mặt với một liên minh quốc tế sẵn sàng ngăn chặn họ làm như vậy. Liên minh này cũng sẽ bao gồm Nhà nước Israel và tất cả các đồng minh của chúng tôi", tờ Haaretz dẫn lời Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói tại buổi lễ tốt nghiệp của các sĩ quan hải quân hôm 1/8.

Cũng tại sự kiện này, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman nhấn mạnh: “Quân đội Israel sẵn sàng có phản ứng đồng thời trên hai mặt trận và trên cả Biển Đỏ. Trong trường hợp đó, thiệt hại của chúng ta sẽ ít đi và thiệt hại của kẻ thù sẽ lớn hơn. Tôi hy vọng họ tính toán đến điều đó”./.