Một quan chức ngoại giao cấp cao Trung Quốc cho biết, Trung Quốc và Mỹ vẫn cam kết mở rộng “phối hợp hiệu quả” để giải quyết bế tắc hạt nhân của Triều Tiên và giảm căng thẳng đối với các vấn đề nóng khác trong khu vực.
 |
| Phó Chủ tịch Trung Quốc Lý Nguyên Triều (trái) và Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-Un trong cuộc gặp tháng 7/2013 tại Bình Nhưỡng (Ảnh: AP) |
Trung Quốc mong muốn tái khởi động các cuộc đàm phán đa phương nhằm chấm dứt chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên vốn bị trì hoãn từ lâu. Tuy nhiên, Hàn Quốc và Mỹ khẳng định rằng, vòng đàm phán 6 bên mới sẽ không thể diễn ra trừ khi Triều Tiên cho thấy thái độ hợp tác của nước này đối với quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên qua những hành động cụ thể.
Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung quốc Zheng Zeguang phát biểu tại một diễn đàn quan hệ Mỹ - Trung cho rằng, “đối với các vấn đề khu vực như vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên, cũng như vấn đề Iran, Syria, Afghanistan, Trung quốc và Mỹ đang nỗ lực để mở rộng và làm sâu sắc hơn lợi ích chung của 2 nước trong khi tiếp tục duy trì sự phối hợp hiệu quả”.
Ông Zheng nói thêm: “Vì là các thành viên quan trọng trong thành thành phần Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc, trong điều kiện thúc đẩy các giải pháp cho các điểm nóng trong khu vực và thúc đẩy hòa bình và ổn định toàn cầu, cơ hội cho sự hợp tác Mỹ - Trung là không suy giảm”.
Sau khi tiến hành thử hạt nhân lần thứ 3 vào đầu năm nay, Triều Tiên đã nhiều lần bày tỏ mong muốn tiếp tục các vòng đàm phán 6 bên nhưng không có dấu hiệu cho thấy nước này sẵn sàng từ bỏ chương trình phát triển vũ khí hạt nhân.
Trong tuần này, cơ quan tình báo Hàn Quốc tiết lộ thông tin khẳng định rằng, Triều Tiên đã khởi động lại lò phản ứng plutonium 5 megawatt, động thái này được cho là có thể cung cấp nhiên liệu giúp Bình Nhưỡng có thể chế tạo bom.
Ngày 9/10, ông Joel Wit, một cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ trả lời hãng thông tấn Yonhap cho hay, trong một cuộc họp không chính thức gần đây tại Berlin, Đức với các quan chức Mỹ, trưởng phái viên hạt nhân Triều Tiên Ri Yong –ho đã nói rằng, Bình Nhưỡng đã sẵn sàng ngừng các thử nghiệm hạt nhân, một trong các điều kiện tiên quyết để có thể tái khởi động các vòng đàm phán 6 bên.
Hàn Quốc và Mỹ cũng nhiều lần kêu gọi Triều Tiên ngừng sản xuất plutonium và uranium, không tiến hành các thử nghiệm phóng tên lửa tầm xa và cho phép các thanh sát viên quốc tế quay trở lại Triều Tiên.
Các vòng đàm phán 6 bên liên quan đến vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên bị đình trệ từ cuối năm 2008. Kể từ năm 2006 đến nay, Triều Tiên đã tiến hành 3 vụ thử hạt nhân.
Tranh chấp lãnh hải giữa Trung Quốc và các nước láng giềng trong đó có Nhật Bản và Philippines không ngừng gia tăng trong thời gian qua và trở thành một vấn đề khiến Mỹ không thể “làm ngơ”. Gần đây, Mỹ đã tuyên bố thực hiện việc “xoay trục” chiến lược sang khu vực châu Á Thái Bình Dương.
Trong diễn đàn này, ông Zheng đã liên tục nhắc lại lập trường của Trung Quốc rằng Mỹ nên tránh xa các tranh chấp.
Ông Zheng nói: “Các tranh chấp ở Biển Đông là vấn đề rất nhạy cảm cần được giải quyết theo con đường song phương giữa các nước có liên quan. Chúng tôi hy vọng Mỹ thấy rõ đâu là đúng, đâu là sai và có một cái nhìn khách quan, công bằng để không gây phiền hà cho các nước có liên quan”.
Stephen Hadley , người từng là cố vấn an ninh quốc gia dưới thời cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush nói: “Mỹ và Trung Quốc đều không thể tự giải quyết những vấn đề này. Điều đó có nghĩa là Trung Quốc và Mỹ nên hợp tác với nhau trên cơ sở bình đẳng với phần còn lại để giải quyết và đối phó với những thách thức toàn cầu”./.