TheoReuters, Cố vấn cao cấp của Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Dan Kritenbrink đã đưa ra lời kêu gọi trên sau khi Trung Quốc và Mỹ “lời qua tiếng lại” về việc Trung Quốc điều tên lửa, máy bay chiến đấu và radar lên các đảo mà nước này chiếm đóng trái phép ở Biển Đông.
 |
| Hình ảnh đảo Phú Lâmthuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép và xây dưng các công trình quân sự trên đó. Ảnh Reuters |
Trước đó, hồi tháng 9/2015, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết sẽ không quân sự hóa khu vực tranh chấp thuộc quần đảo Trường Sa. Tuy nhiên, theo các quan chức Mỹ, sau cam kết này, Trung Quốc vẫn không dừng các hoạt động xây dựng các công trình quân sự phi pháp của mình, trong đó bao gồm các đường băng và các trạm radar.
Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc càng gia tăng sau khi Trung Quốc điều hệ thống phòng thủ tên lửa HQ-9 đến đảo Phú Lâm [thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà nước này chiếm đóng phi pháp- ND].
Ông Dan Kritenbrink tuyên bố: “Chúng tôi cho rằng sẽ tốt nếu như cam kết không quân sự hóa của ông Tập Cận Bình được thực thi trên toàn Biển Đông. Chúng tôi sẽ hối thúc Trung Quốc và các nước khác trong khu vực kiềm chế và không thực hiện những hành động làm leo thang căng thẳng”.
Trước đó, Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ cáo buộc Trung Quốc “đang làm thay đổi hiện trạng” ở Biển Đông và khẳng định Mỹ sẽ tăng cường các cuộc tuần tra nhằm đảm bảo tự do hàng hải trong khu vực.
Đáp lại, Trung Quốc ngang nhiên cho rằng, những căn cứ quân sự mà mình xây dựng trên Biển Đông là “hoàn toàn hợp pháp”. Thậm chí Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị còn tuyên bố, Bắc Kinh hy vọng sẽ không phải chứng kiến việc Mỹ điều các máy bay ném bom hay tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường đến tuần tra trong khu vực.
Cũng trong tuyên bố của mình, ông Kritenbrink cũng nhắc lại quan điểm rằng, Trung Quốc cần tuân thủ phán quyết của Tòa án Trọng tài Quốc tế dự kiến đưa ra vào giữa năm 2016, liên quan đến vụ Philippines kiện nước này ở Biển Đông.
Dù là nước phê chuẩn Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển được áp dụng trong vụ kiện này, Trung Quốc vẫn lên tiếng phủ nhận tính pháp lý của Tòa Trọng tài Quốc tế và từ chối tham gia tranh tụng.
Ông Kritenbrink nhấn mạnh: “Khi phán quyết được đưa ra, nó sẽ có hiệu lực với cả 2 bên tham gia vụ kiện. Đó sẽ là thời điểm quan trọng mà tất cả các nước trong khu vực cần phải dõi theo”./.