Hôm qua (23/11), Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã quyết định miễn trừng phạt để tạo điều kiện cho hai miền Triều Tiên tiến hành một cuộc khảo sát, nhằm nối lại các tuyến đường sắt liên Triều.

Một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Ảnh: THX.

Quyết định này của Hội đồng Bảo an cho thấy chính quyền Mỹ đã có những nhượng bộ nhất định trong tiến trình giải quyết dứt điểm vấn đề Bán đảo Triều Tiên, dù cho chưa có nhiều tiến bộ trong vấn đề giải giáp vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.

Liên Hợp Quốc cho rằng tuyến đường sắt này là cơ hội để hai miền Triều Tiên gia tăng sự hợp tác, cũng như tăng cường thiện chí giữa hai bên trong tiến trình giải quyết dứt điểm tình trạng chiến sự và căng thẳng giữa hai bên đã kéo dài nhiều năm. Do vậy, quyết định miễn trừng phạt này được Ủy ban Trừng phạt Triều Tiên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua với sự đồng thuận, tạo điều kiện cho cuộc khảo sát và một lễ khởi công diễn ra trước năm 2019.  

Trước đó, Hàn Quốc đã đề nghị miễn trừng phạt để có thể vận chuyển xăng dầu và những thiết bị cần thiết khác phục vụ cho công tác khảo sát tuyến đường sắt ở Triều Tiên. Hoạt động khảo sát đã được hai miền Triều Tiên nhất trí tiến hành trước cuối tháng 10/2018 và tổ chức lễ khởi công trong khoảng cuối tháng 11 tới đầu tháng 12/2018, song các lệnh trừng phạt đã làm trì hoãn kế hoạch này.

Nhận xét về quyết định miễn trừng phạt đối với hoạt động thăm dò, khảo sát, và việc kết nối đường sắt liên Triều của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc, ông Choi Moon-soon, Thống đốc tỉnh Gangwon nói: “Khi Tổng thống Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ký các thỏa thuận khuôn khổ hợp tác, hai miền đã có những hoạt động qua lại lẫn nhau như giao lưu văn hóa, thể thao. Khi Liên Hợp Quốc nới lỏng dần lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên, hai bên có thể dần mở rộng lĩnh vực hợp tác khác. Điều này củng cố cho nền tảng hòa bình”.

Đây là quyết định miễn trừng phạt lần đầu tiên của Liên Hợp Quốc liên quan đến việc mở rộng các dự án liên Triều. Tuy nhiên, lệnh miễn này chỉ dừng lại ở hoạt động thăm dò, khảo sát và việc kết nối đường sắt sẽ cần thêm các lệnh miễn khác.

Việc Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua việc miễn trừng phạt Triều Tiên với dự án đường sắt nối hai miền này cho thấy chính quyền Mỹ đã có những nhượng bộ nhất định trong tiến trình giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên. Trước đó, liên tiếp trong các tuyên bố của mình kéo dài từ tháng 10 cho tới nay, Mỹ khẳng định họ sẽ không nhượng bộ cho đến khi Triều Tiên công khai toàn bộ thông tin về chương trình hạt nhân của nước này và tiến hành hủy bỏ mọi cơ sở cũng như vũ khí liên quan đến hạt nhân.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo giữa tháng 11/2018 tuyên bố sẽ gia tăng các biện pháp trừng phạt vào Triều Tiên cũng như tăng cường trừng phạt với các cá nhân, thực thể đang hỗ trợ quốc gia này lách các biện pháp mà Liên Hợp Quốc áp dụng. Tuy nhiên, việc cùng với các quốc gia khác thuộc Hội đồng Bảo an chấp thuận không trừng phạt "đường sắt liên Triều" đã cho thấy một thiện chí lớn của Mỹ. Ngoài ra, đây cũng là thành công đáng kể của cả Hàn Quốc và Triều Tiên.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã từng đề cập với các nước Đông Bắc Á và Mỹ cùng nhau thiết lập một “Cộng đồng Đường sắt Đông Á” để kết nối đường sắt xuyên Đông Bắc Á thông qua các kết nối đường sắt liên Triều, coi đây là nền tảng duy trì hòa bình lâu dài trên Bán đảo Triều Tiên. Theo ông, dự án kết nối này sẽ tạo ra một cộng đồng năng lượng và kinh tế Đông Á, từ đó thúc đẩy một cơ chế hòa bình và an ninh tại Đông Bắc Á. Một kế hoạch như vậy nếu được thực thi trước tiên sẽ có lợi cho cả đôi bên.

Bên cạnh hợp tác đường sắt, Hàn Quốc và Triều Tiên đã nhất trí tiếp tục đàm phán về hợp tác hàng không. Các cuộc đàm phán cấp chuyên viên đầu tiên về hợp tác hàng không liên Triều đã được tổ chức tại Văn phòng Liên lạc chung liên Triều ở thành phố biên giới Kaesong của Triều Tiên. Trong đó, phía Triều Tiên đề xuất nối các tuyến đường hàng không dọc bờ biển phía Tây và Đông Bán đảo Triều Tiên. Hai bên nhất trí tiếp tục thảo luận hợp tác hàng không liên Triều một cách toàn diện./.