Phát biểu tại cuộc gặp Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg ở Kiev, Tổng thống Poroshenko nêu rõ, Ukraine sẽ không xin gia nhập NATO ngay lập tức mà thay vào đó sẽ xây dựng một chương trình cải cách thật sự nhằm đáp ứng những đòi hỏi của NATO đối với thành viên trong tương lai.

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko (trái) và Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg (phải). (Ảnh: Reuters)

Ông Poroshenko nhấn mạnh, cải cách và tăng cường các năng lực quốc phòng là nhiệm vụ hàng đầu và trước tiên của Ukraine trong thời điểm này. Tổng thống Poroshenko tuyên bố cho đến năm 2020, Ukraine phải đảm bảo được tính chất tương thích của quân đội nước này với quân đội các nước NATO và gia nhập liên minh quân sự này là mục tiêu chiến lược của đất nước

“Ukraine hiểu rất rõ rằng, chúng tôi chỉ có thể đẩy mạnh an ninh bằng cách hợp tác với các nước NATO, và sự đảm bảo hiệu quả an ninh của đất nước là tư cách thành viên NATO trong tương lai”, Tổng thống Poroshenko khẳng định”.

Ông nói: “Những quyết định pháp lý mới đây của chúng tôi là câu trả lời rõ ràng về việc Ukraine có muốn gia nhập hay không và Urcian kiện quyết như thế nào trong việc đạt được mục tiêu cuối cùng là hội nhập xuyên Đại Tây Dương.”

Trước năm 2014, Ukraine cam kết thực hiện thể chế không liên kết, tức là không gia nhập vào bất kì liên minh quân sự nào và phát triển quan hệ trung lập với cả Nga và phương Tây.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi sau vụ đảo chính hồi đầu năm 2014 dẫn đến việc cựu Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych bị lật đổ và thay thế bằng lãnh đạo thân phương Tây là Tổng thống đương nhiệm Poroshenko. Sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Poroshenko đã bãi bỏ quy chế trung lập của nước này và có kế hoạch trở thành thành viên NATO.

Theo một cuộc thăm dò dư luận hồi tháng 6 vừa qua, 69% người dân Ukraine muốn gia nhập NATO trong khi con số này vào năm 2012 khi Tổng thống Yanukovych nắm quyền chỉ là 28%. Từ vài năm qua, Ukraine cũng đã thực hiện rất nhiều biện pháp nhằm đàm phán với NATO về vấn đề gia nhập liên minh này.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh, Ukraine  đã xác định rõ tương lai chính trị của nước này và tương lai trong lĩnh vực an ninh. Ông cho biết hai bên đã khẳng định sẽ bắt đầu thảo luận về một kế hoạch hành động cho việc Ukraine gia nhập NATO.

Ông Stoltenberg cũng nói rằng chỉ khi Ukraine nộp đơn, các quốc gia  thành viên NATO mới xem xét và quyết định Ukraine có đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của NATO hay không. Ông nêu rõ, cánh cửa vào NATO đang rộng mở, những quốc gia nộp đơn phải tuân thủ các yêu cầu nhằm đáp ứng các tiêu chí của khối.

Giới phân tích nhận định khả năng Ukraine đạt được tiến độ trong việc gia nhập NATO là không cao. Bởi, để trở thành thành viên NATO, một quốc gia phải đạt được các tiêu chuẩn về luật pháp, xóa bỏ tham nhũng, đồng thời không có xung đột trong nước và không có bất kì tranh chấp lãnh thổ nào.

Tuy nhiên, hiện nay Ukraine bị đánh giá là một nước có nạn tham nhũng hoành hành khắp các cấp chính phủ, đồng thời tranh chấp bán đảo Crimea với Nga. Bên cạnh đó, Ukraine đang xảy ra nội chiến. Những yếu tố này đều đi ngược lại với điều kiện để trở thành thành viên NATO. Do đó, dù rất muốn, nhưng Ukraine sẽ phải mất nhiều năm nữa mới có thể đáp ứng được các tiêu chuẩn của NATO./.