Tín dụng đen núp bóng dưới nhiều hình thức

Hiện nay, hoạt động tín dụng đen diễn ra phổ biến ở các địa phương, nhiều người dân do thiếu hiểu biết về hoạt động này nên trở thành nạn nhân. Đáng nói, tín dụng đen gần đây hoạt động phức tạp, len lỏi từ nông thôn đến vùng núi cao, đồng bào dân tộc.

Từ đó, Bộ Công an đang tháo gỡ vướng mắc trong chính sách hình sự, thông nhất xử lý nghiêm hoạt động này để hình phạt đủ sức răn đe.

Nói về tín dụng đen, Bộ Công an cho hay, tín dụng đen là hình thức cho vay, đi vay hoặc huy động vốn với lãi suất vượt mức lãi suất cho vay mà Nhà nước hay pháp luật quy định, được thực hiện bởi các cá nhân, nhóm người hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ tài chính, thường gắn với hành vi đòi nợ, chiếm đoạt tài sản trái pháp luật.

Những kẻ hoạt động tín dụng đen thường hoạt động núp dưới vỏ bọc là các cơ sở cầm đồ, cơ sở kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê, công ty tài chính… Các tổ chức tín dụng hoạt động biến tướng dưới mọi hình thức (khuyến mãi, hoa hồng, huy động vốn để đầu tư, ủy thác đầu tư trái phiếu… với lãi suất cao).

Các cá nhân có biểu hiện hoạt động cho vay tài chính bất hợp pháp. Các cơ sở, cá nhân có biểu hiện huy động vốn với lãi suất cao bất thường (chơi hụi, họ, phường…) hoặc góp vốn dưới hình thức kinh doanh đa cấp.

Bên cạnh đó, một số cá nhân, cơ sở lợi dụng hình thức cho vay trực tuyến, vay online thông qua các trang mạng, mạng xã hội, ứng dụng di động để quảng cáo, tiếp cận, mời chào người có nhu cầu vay để cho vay với lãi suất rất cao.

Ngoài ra, nhiều người tuy không phải các cơ sở cho vay chuyên nghiệp nhưng do hám lợi của lãi suất huy động nên đã đi vay của người thân và của những kẻ cho vay tín dụng đen rồi cho vay lại để hưởng lãi suất chênh lệch. Đến khi con nợ bị vỡ nợ hoặc bỏ trốn thì những người trung gian trở thành con nợ bị những kẻ cho vay tín dụng đen siết nợ.

Đang làm rõ hơn 200 băng nhóm liên quan đến tín dụng đen

Bộ Công an cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ, trong khoảng 4 năm gần đây, trên toàn quốc xảy ra khoảng 7.624 vụ phạm tội liên quan đến tín dụng đen. Trong đó, có 56 vụ giết người, 398 vụ cố ý gây thương tích, 629 vụ cướp tài sản, 836 vụ cưỡng đoạt tài sản, 1.809 vụ lừa đảo, 3.581 vụ lạm dụng tín nhiệm, 165 vụ hủy hoại tài sản… số tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng và vỡ nợ dây chuyền.

Lực lượng cảnh sát hình sự đang làm rõ hơn 200 băng nhóm liên quan hoạt động tín dụng đen và gần 2.000 kẻ liên quan đến tín dụng đen.

Thời gian qua, tình hình tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” có chiều hướng diễn biến khá phức tạp; hoạt động của các cơ sở cầm đồ, kinh doanh tài chính diễn ra tấp nập hầu hết ở các địa phương, kể cả những vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, những người ham mê cờ bạc, thua cá độ bóng đá tìm đến các tổ chức tín dụng đen để vay “nóng”.

Đáng chú ý, hoạt động của các đối tượng hình sự gốc Bắc di chuyển vào Nam, Tây Nguyên và những nơi có chủ trương thành lập đặc khu kinh tế, tín dụng đen đang len lỏi đến cả vùng nông thôn và được ví như “cướp ngày” gây bất ổn trong xã hội, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự.

Phương thức thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phổ biến là phát, dán tờ rơi, lập các website, sử dụng mạng xã hội, sử dụng số thuê bao không đăng ký chính chủ… đăng tin, gửi tin nhắn quảng cáo vay tiền không cần gặp mặt, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, cấp tiền ngay, với số tiền vay từ 1 triệu đồng đến vài chục triệu đồng.

Những kẻ này còn sử dụng công nghệ cao tổ chức hoạt động tín dụng đen qua mạng Internet dưới dạng cho vay trực tuyến, vay ngang hàng với lãi suất rất cao. Để lách luật và trốn tránh sự điều tra, thu thập chứng cứ của cơ quan công an, những kẻ này thường ngụy trang hành vi cho vay lãi nặng bằng các hợp đồng biến tướng.

Nếu các con nợ không trả đúng hẹn, các đối tượng cho vay thường sử dụng nhân viên hoặc thuê các đối tượng hình sự tổ chức các hình thức đòi nợ như đe dọa, khủng bố tinh thần, ném chất bẩn, đặt vòng hoa, quan tài, sử dụng sim rác để đe dọa, hủy hoại tài sản, cố ý gây thương tích, làm nhục người khác, gây rối tại nơi ở, nơi kinh doanh của con nợ…

Những hành vi này hầu hết chưa xử lý được về hình sự song lại gây sự sợ hãi, hoang mang bất an, lo lắng, mất uy tín cho nạn nhân và gia đình, gây bức xúc cho quần chúng nhân dân xung quanh.

Nhiều nạn nhân bị các đối tượng khống chế, đe dọa nhưng không dám tố cáo, hợp tác, cung cấp tài liệu với cơ quan Công an. Đặc biệt là số các đối tượng trong các công ty có chức năng đòi nợ thuê được Nhà nước cấp phép hoạt động, thực chất là không ít các băng, nhóm tội phạm núp bóng công ty, doanh nghiệp.

Để dễ bề tổ chức các hoạt động che mắt những hành vi phi pháp, bọn chúng lôi kéo mời các cán bộ từng làm việc trong các cơ quan bảo vệ pháp luật (Công an, Viện kiểm sát, Tòa án…) thoái hóa, biến chất, đã nghỉ hưu tham gia tư vấn hoạt động cho vay và đòi nợ của chúng, thậm chí các đối tượng còn ăn mặc lịch sự mang giấy giới thiệu đến công an cấp cơ sở đề nghị phối hợp để thực hiện hành vi đòi nợ, nhưng khi thực hiện hành vi đòi nợ thì lại sử dụng đối tượng lưu manh, côn đồ để thực hiện.

Toàn lực lượng tấn công tội phạm liên quan đến tín dụng đen

Thời gian tới, Bộ Công an sẽ tham mưu, đề xuất Ban Chỉ đạo 138/CP của Chính phủ chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, đoàn thể, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen.

Bộ Công an chỉ đạo Công an các tỉnh, thành phố chủ động đề xuất UBND cấp tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện tại địa phương thành lập các tổ công tác liên ngành do lực lượng công an chủ trì, thường xuyên tổ chức kiểm tra hành chính các cơ sở cầm đồ, cho vay, kinh doanh tài chính, dịch vụ đòi nợ và các cơ sở kinh doanh khác có biểu hiện hoạt động cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê (kể cả có phép và không phép).

Rà soát các ngành nghề thường bị các đối tượng hoạt động tín dụng đen lợi dụng, núp bóng hoạt động, dễ phát sinh các loại tội phạm và vi phạm pháp luật, đánh giá tác động ảnh hưởng đến công tác đảm bảo an ninh, trật tự, đề xuất Chính phủ sửa đổi, bổ sung danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.

Bộ Công an chỉ đạo toàn lực lượng công an mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc để đấu tranh quyết liệt các loại tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen gắn với đấu tranh, triệt xóa các đường dây đánh bạc, tổ chức đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các hình thức huy động vốn, tham gia hụi, họ, phường, triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức, tội phạm sử dụng công nghệ cao, sử dụng vũ khí quân dụng, núp bóng doanh nghiệp để hoạt động.

Đồng thời, Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao chỉ đạo các cơ quan tư pháp trong điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến tín dụng đen, góp phần răn đe và phòng ngừa chung…/.