Năm 2014 kim ngạch xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt gần 2 tỷ USD và 8 năm liên tiếp giữ vững vị trí xuất khẩu điều nhân đứng đầu thế giới. Tuy nhiên, hiện tại ngành điều hiện đang đối mặt với những khó khăn thách thức lớn do diện tích điều tiếp tục bị thu hẹp; thiếu một cơ chế chính sách phù hợp để nông dân gắn bó với cây điều, doanh nghiệp không có điều kiện gắn với vùng nguyên liệu… Đây là vấn đề được đưa ra tại Hội nghị phát triển điều bền vững Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Phước tổ chức sáng nay 18-12 tại Thị xã Đồng Xoài.
Hiện nay, diện tích điều trên cả nước đạt khoảng 400.000 ha, trong đó tập trung chủ yếu ở vùng Đông Nam bộ, Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung bộ; sản lượng điều hàng năm đạt khoảng 400.000 tấn hạt thô. Trong đó, tỉnh Bình Phước có gần 140.000 ha điều, hạt điều nhân là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh, với kim ngạch bình quân 130 triệu đô la Mỹ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chủ yếu xuất thô, năng suất điều bình quân vẫn còn thấp và không cạnh tranh được với các loại cây trồng khác dẫn đến diện tích ngày càng bị thu hẹp.
Để tháo gỡ khó khăn cho ngành điều, Hiệp hội Điều Việt Nam kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm trình Thủ tướng Chính phủ và thông qua đề án tái cơ cấu, phát triển sản xuất điều bền vững đến năm 2020; cần có cơ chế cấp hạn mức tín dụng hàng năm cho ngành điều và áp dụng các chính sách hỗ trợ xuất khẩu điều; tổ chức thí điểm cho ngành điều vay theo chuỗi sản xuất nhằm tăng cường trách nhiệm và sự gắn kết giữa doanh nghiệp chế biến với vùng nguyên liệu điều…
Một số đại biểu cho rằng, giải pháp trước mắt và lâu dài là tổ chức lại sản xuất, mạnh dạn cải tạo các vườn điều, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật từ khâu giống, đến chăm sóc, thu hoạch bảo quản và chế biến. Để thực hiện được việc đó thì Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ cây giống, hỗ trợ lãi suất ưu đãi để người dân mạnh dạn chuyển đổi và áp dụng. Song song đó, cơ quan chức năng cần thực hiện ban hành giá sàn sản phẩm thu mua hạt điều hàng năm để làm căn cứ cho các doanh nghiệp thu mua, tránh tình trạng được mùa thì mất giá, được giá mất mùa như hiện nay…/.
