Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và Giám đốc Kinh tế Quốc gia của Nhà Trắng Gary Cohn đã công bố một số nội dung chính của gói chính sách thuế mới. Đây là quyết định đầu tiên về thuế, nhằm hiện thực hóa một trong những cam kết trong tranh cử được dư luận hết sức quan tâm.

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Từ những nội dung đề xuất…

Chính sách thuế mới của Tổng thống Donald Trump về cơ bản gần giống nhưng ông đã trình bày trong quá trình tranh cử. Về đối tượng chịu thuế tại Mỹ sẽ được cắt giảm từ 7 nhóm xuống còn 3 nhóm 10%, 25% và 35%.

Thuế doanh nghiệp sẽ giảm xuống còn 15% từ mức 39,6% như hiện nay. Trong khi thuế thu nhập cá nhân, kể cả tầng lớp người giàu, cũng sẽ giảm khá nhiều so với trước đây. Theo giải thích của Nhà Trắng, ngay cả những người có mức thu nhập cao trong tương lai phải chịu mức thuế cao nhất là 35% “cũng được giảm tới gần 5% so với mức thuế họ đang phải đóng”.

Với một cặp vợ chồng sẽ không phải đóng thuế đối với khoản thu nhập 24.000 USD đầu tiên mà họ kiếm được, đồng thời xóa bỏ điều khoản áp thuế thu nhập 3,8% đối với những cá nhân có thu nhập hơn 200.000 USD/năm.

Một số công ty lớn của Mỹ đang làm ăn ở nước ngoài có thể đưa lợi nhuận về trong nước với mức thuế chỉ còn 10%, thay vì 35% như hiện nay. Tuy nhiên, chính sách thuế nói trên không áp dụng với các khoản thuế nhập khẩu mới.

Trả lời phóng viên tại cuộc họp báo hôm 25/4, ông Trump nói: “Đó là một kế hoạch tuyệt vời. Nó sẽ tạo động lực để mọi người quay trở lại làm việc”. Còn cố vấn đặc trách kinh tế của Nhà Trắng là ông Gary Cohn lại ca ngợi rằng: “Rất hấp dẫn” và “đây là chính sách cắt giảm thuế nhiều nhất trong lịch sử, đây là cơ hội duy nhất của cả thế hệ để chúng ta có thể làm chuyện trọng đại như vậy”.

Đến sự phản ứng khác nhau…

Ngay trước khi Nhà Trắng công bố gói đề xuất thuế mới, rất nhiều nghị sỹ đảng Dân chủ đã lên tiếng phản đối và khẳng định họ sẽ ngăn chặn chính sách này tại Quốc hội. Các nhà kinh tế thì lo ngại chính sách này sẽ khiến Mỹ thâm hụt thêm hàng ngàn tỷ USD trong thập kỷ tới.

Ông Charles Lê, một chuyên gia thuế vụ từng làm việc cho Chính phủ liên bang nói: “Tổng Thống Trump đánh đòn giảm thuế quá hay”, và “đây quả là đòn chính trị ngoạn mục, nếu được Quốc hội chấp thuận sẽ có lợi cho mọi người từ năm 2018, và đương nhiên cũng phải có lợi cho ông Trump khi tái ứng cử vào năm 2020”.

Đài BBC (Anh) nhận định chính sách thuế của ông Trump chắc chắn sẽ làm thâm hụt ngân sách trừ khi chúng được bù đắp ở những nơi khác. Ước tính mức thâm hụt sẽ vào khoảng 2,4 ngàn tỷ USD trong 10 năm tới.

Ông Joshua Einstein, chuyên gia về chính sách của MSNBC lại nói: “Chưa ai có thể trả lời câu hỏi này”, “giảm thuế thì tốt, nhưng trong 10 năm tới ngân quỹ quốc gia sẽ thiệt hại từ 3.000 tỷ đến 7.000 tỷ USD, thì không rõ Tổng Thống Trump sẽ lấy tiền ở đâu để bù đắp vào”? và chắc chắn Tổng Thống Trump sẽ phải trả lời chất vấn trước Quốc hội.

Trong khi Bộ trưởng Tài chính, ông Mnuchin lại cho rằng, khoản thâm hụt trên sẽ “tự trang trải” thông qua tăng trưởng kinh tế, các khoản khấu trừ và nhờ vào việc bịt kín lỗ hổng về thuế. Ông Mnuchin mô tả đây sẽ là đề xuất cắt giảm thuế lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ và sẽ đóng vai trò hướng dẫn cho Quốc hội khi các nghị sĩ tìm cách thông qua dự luật cải cách thuế trong những tháng tới.

Và khó được Quốc hội thông qua…

Khi tham gia chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2016, ông Trump công bố kế hoạch thuế dựa trên tiêu chuẩn của đảng Cộng hòa và khá chi tiết. Lần này, các tiêu chuẩn đó về cơ bản vẫn được giữ nguyên.

Giới quan sát cho rằng, rất có thể giống như Đạo luật chăm sóc sức khỏe Mỹ, hay còn gọi là Trumpcare đã bị quốc hội “đánh chìm” gần đây, kế hoạch thuế của ông Trump không dễ được thực thi bởi sự phản đối từ đảng Dân chủ.

Các thành viên lưỡng đảng trong Quốc hội cũng nhiều khả năng không ủng hộ bất kỳ kế hoạch nào khiến nợ công gia tăng. Chưa kể đến việc một số thành viên đảng Dân chủ đang nhấn mạnh các doanh nghiệp (gia đình) của ông Trump có thể sẽ tiết kiệm được hàng triệu USD tiền thuế từ đề xuất của Tổng thống Trump.

Chủ tịch đảng Dân chủ, ông Tom Perez một lần nữa đề nghị ông Donald Trump  công bố tờ khai thuế để xem ông hưởng lợi bao nhiêu từ kế hoạch cắt giảm thuế mới này. Hai trong số các mục nằm trong danh sách đề xuất của ông Trump, đó là giảm thuế cho các chi phí chăm sóc trẻ em và hủy bỏ 7 khung thuế hiện có để thay bằng 3 khung thuế mới, trong khi thuế biên giới đánh vào hàng nhập khẩu chưa được đề xuất trong danh sách thuế lần này.

Ông Steve Mnuchin, Bộ Trưởng Tài Chánh nói: “Tất cả vẫn chỉ là đề nghị, chúng tôi (hành pháp) đang thảo luận, làm việc với Quốc Hội,” hy vọng sẽ sớm có kết quả, dự luật sửa đổi thuế sẽ sớm chào đời.

Ông Marc Short, giám đốc đặc trách liên lạc Quốc Hội của Nhà Trắng nhấn mạnh: “Tổng Thống Donald Trump không bao giờ đề nghị giảm thuế để quốc gia lâm vào cảnh nợ nần”.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, những đề xuất về cải cách thuế của ông Trump như trên, khó có thể được Quốc hội Mỹ thông qua, bởi sự bất cập của chính sách thuế mới đối với nguy cơ gia tăng thâm hụt ngân sách và nợ quốc gia vốn đã cao hơn 104%/GDP./.