Quan hệ kinh tế với Trung Quốc: Phải biết đang nắm đằng chuôi hay lưỡi

Tại hội thảo “Tự chủ kinh tế trong một thế giới phụ thuộc lẫn nhau” ngày 3/7, bài phát biểu của TS Lê Đăng Doanh có nhiều điểm khá thẳng thắn, đáng lưu ý. Theo TS. Lê Đăng Doanh, Việt Nam “đang có và sẽ tiếp tục quan hệ với Trung Quốc vì đó là công xưởng của thế giới và là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới”. 

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh

“Không nên than phiền việc chúng ta là láng giềng của Trung Quốc. Nếu ta ở giữa Thái Bình Dương, với quy mô kinh tế thế này thì chẳng ai quan tâm? Thế giới quan tâm vì chúng ta nằm ở phía nam Trung Quốc, độc lập với Trung Quốc và vị trí địa chính trị rất thuận lợi, quan trọng. Chúng ta phải tận dụng lợi thế này chứ không nên than phiền vì ở cạnh Trung Quốc và bị chơi xấu. Đúng là anh bạn này chơi xấu thật nhưng chúng ta phải biết tìm cách phát huy lợi thế” – ông Doanh nói.

Về những lợi thế của Việt Nam khi “đứng cạnh” Trung Quốc, theo chuyên gia Lê Đăng Doanh, 3 tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam của Trung Quốc đang dùng gạo của Việt Nam nên Trung Quốc cũng phải cân nhắc. Việt Nam chịu sức ép về giá nhưng ngược lại, Trung Quốc không thể không nhập gạo của Việt Nam. Vì không nhập khẩu gạo của “tôi” thì 3 tỉnh này sẽ thiếu. Đấy là điều chúng ta phải biết là mình nắm đằng chuôi hay đằng lưỡi với từng mặt hàng. Hiện, Trung Quốc cũng đã nhập rất nhiều cao su, nếu không nhập của Việt Nam, nhiều nhà máy của Trung Quốc sẽ thiếu hụt nguyên liệu.

Theo kinh nghiệm thế giới, nếu một quốc gia nhập khẩu quá 8% vào một quốc gia khác sẽ khiến cho quốc gia này có thể làm giá với quốc gia nhập khẩu, Ukraine là một ví dụ điển hình. 

“Chúng ta phải đa dạng hóa thị trường, không để sự phụ thuộc khiến đối tác gây sức ép. Hãy lấy bài học từ nước Đức. Họ không nhập khí đốt của nước nào quá 8%. Làm giá với “tôi”, “tôi” sẽ chuyển sang nhập của nước khác ngay. Đấy là kinh nghiệm lớn và chúng ta phải biết cách vận dụng và tình huống của ta bây giờ” – tiến sỹ Lê Đăng Doanh cho biết.

“Bao nhiêu % vì lợi ích quốc gia, bao nhiêu % vì cái gì đấy?” – ông Lê Đăng Doanh đặt câu hỏi.

Bởi lẽ, theo ông Lê Đăng Doanh, “Các DN Trung Quốc là bậc thầy của lại quả, đút lót. Tôi được biết, các đối tượng xuất – nhập lậu hàng từ Trung Quốc vào Việt Nam và ngược lại thường xuyên được mời chiêu đãi  mỗi quý hoặc nửa năm một lần với chiêu bài nghiên cứu thị trường… Những chuyện này từ thời Đông Chu Liệt Quốc đã có rồi…”.

Vì vậy, theo ông Doanh, nói về độc lập tự chủ thì trước hết chúng ta phải có thể chế minh bạch, lành mạnh, có hệ thống giám sát, có nền tảng khoa học công nghệ và chế độ trách nhiệm cá nhân” – ông Doanh nói./.