Thời gian gần đây, tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM… liên tiếp xảy ra hiện tượng đánh cắp thông tin cá nhân để làm thẻ giả rút trộm tiền từ tài khoản ATM gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế. Trước thực trạng này, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra lộ trình để các ngân hàng thương mại chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip gắn vi mạch điện tử (hay còn gọi là thẻ thông minh) nhằm tăng cường bảo mật thông tin, chủ động phòng chống tội phạm thẻ.

atm_mczb.jpg
Đầu năm 2017 sẽ có một số ngân hàng thí điểm, còn về lâu dài để triển khai toàn bộ thì cần lộ trình cụ thể (Ảnh minh họa: KT)

Mới đây, lại thêm một vụ mất tiền trong tài khoản xảy ra tại thành phố Hồ Chí Minh. Chủ tài khoản là Nguyễn Thanh Huy (ở quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh) nộp vào tài khoản ở Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) chi nhánh Gia Định 114 triệu đồng vào ngày 19/11, nhưng đến sáng 20/11 phát hiện mất 100 triệu đồng trong thẻ ATM. Qua xác minh ban đầu, Agribank cho biết, số tiền bị rút ở một điểm ATM của Agribank tại thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

Trước đó, một chủ tài khoản là Nguyễn Sĩ Thanh (ở Bình Dương) cũng bị mất 74 triệu đồng trong tài khoản mở tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông Á (DongA Bank), chi nhánh Khu công nghiệp Sóng Thần.

Việc xảy ra liên tiếp nhiều vụ việc mất tiền trong tài khoản cho thấy vấn đề đáng lo ngại trong bảo mật thông tin của chủ thẻ ngân hàng. Lâu nay, đa số thẻ ATM tại Việt Nam đều áp dụng công nghệ bảo mật bằng từ tính. Với loại thẻ này, kẻ gian có thể cài một máy camera nhỏ vào máy ATM hoặc máy POS (máy chấp nhận thẻ) để đọc được những thông tin trên dải từ, sau đó làm một chiếc thẻ giống bản gốc để rút tiền. 

Thực tế này đòi hỏi các ngân hàng cần phải nâng cấp bảo mật thông tin thẻ. Từ năm 2004, các tổ chức thẻ quốc tế như Visa, Master Card khuyến nghị ngân hàng Việt Nam cần chuyển đổi sang thẻ có gắn chíp điện tử vì có tính năng bảo mật cao hơn và có thể lưu trữ rất nhiều dữ liệu.

Ông Arn Vogels, Giám đốc Khu vực Đông Dương của Master Card  cho biết, trên thế giới, nhiều ngân hàng, tổ chức phát hành thẻ đã chuyển hết sang dùng thẻ chíp (vi mạch điện tử), bởi thẻ từ lưu trữ dữ liệu trên băng từ tính bảo mật kém, dễ bị làm giả và bị đánh cắp thông tin cá nhân. Nhiều nước trên thế giới đã sử dụng thẻ chíp vì thẻ này an toàn hơn và khó hack hơn thẻ từ.

Hiện nay Việt Nam cũng đã có lộ trình chuyển đổi sang thẻ chip, theo ông Arn Vogels, đây là điều cần thiết để tăng bảo mật cho khách hàng.

Theo các chuyên gia, thẻ có gắn chíp điện tử cho phép thực hiện được nhiều lựa chọn thanh toán và dịch vụ. Một thẻ chip có thể sử dụng như thẻ ngân hàng, chứng minh nhân dân, thẻ tín dụng, cũng có thể dùng để trả phí giao thông hay lưu trữ thông tin về y tế, bảo hiểm xã hội, thông tin cá nhân...

Với thẻ thông minh này, người sử dụng có thể nhập tất cả thông tin vào thẻ mà không lo bị sao chép, mất dữ liệu. Đặc biệt, đối với thẻ chip, khả năng làm giả thấp hơn so với thẻ từ tới 70%, do thẻ chip ứng dụng nhiều thuật toán mã hóa phức tạp. Mặc dù vậy, thời gian qua, Việt Nam chưa thể triển khai phổ biến loại thẻ này, vì chưa có bộ tiêu chuẩn cụ thể, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng, việc chuyển đổi sang thẻ chip có lợi cho người dùng, nhưng cần có nguồn kinh phí lớn, cũng như phải có lộ trình thực hiện.

"Để chuyển đổi thì nhiều công đoạn, ngân hàng phải có công nghệ thông tin, tất cả máy ATM, POS đều phải có công nghệ thông tin tương thích và có khả năng đọc được thẻ chip. Cần lộ trình để chuẩn bị hạ tầng cơ sở, công nghệ mới thực hiện được", TS Hiếu nhận định.

Trước tình trạng giả mạo thẻ, rút trộm tiền đang gia tăng hiện nay, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu khẩn trương thực hiện chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip gắn vi mạch điện tử để ngăn ngừa tình trạng gian lận, giảm thiểu rủi ro, tổn thất cho các bên khi tham gia giao dịch thẻ; áp dụng các giải pháp công nghệ bảo mật tiên tiến đối với hệ thống thanh toán thẻ.

Ngân hàng Nhà nước đặt ra lộ trình chậm nhất đến 2020, toàn bộ thị trường thẻ Việt Nam sẽ chuyển đổi sang thẻ chip. Ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas) cho biết, ngay trong đầu năm 2017 sẽ có một số ngân hàng thí điểm loại thẻ thông minh này. Đặc biệt sẽ có bộ tiêu chuẩn thẻ chip do Ngân hàng Nhà nước ban hành.

Bên cạnh yêu cầu chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip gắn vi mạch điện tử theo lộ trình đã được công bố, Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các đơn vị, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thẻ phải trang bị đầy đủ thiết bị chống sao chép, trộm cắp thông tin thẻ cho hệ thống ATM, đồng thời phối hợp với các đơn vị cung cấp ATM thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện các thiết bị lạ dùng để lấy cắp thông tin khách hàng được gắn vào máy.

Tuy nhiên, về phía người tiêu dùng cũng cần chủ động bảo mật thông tin, cảnh giác trước phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm thẻ, tránh tình trạng bị lợi dụng, rút trộm tiền./.