Theo các báo cáo thống kê của Bộ Kế hoạch-Đầu tư, xu hướng thu ngân sách nhà nước trong mấy năm gần đây giảm dần, đến 7/2013 chỉ đạt 46,8% dự toán năm, cùng kỳ năm ngoái tỷ lệ thu đạt 49%. Trong 7 tháng năm 2013 đạt hơn 52,6% dự toán, 2011 đạt 65% dự toán.
Về xu thế giảm thu NSNN, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết tại họp báo Chính phủ chiều 30/7: "Ở đây là giảm tỷ lệ huy động từ GDP vào ngân sách nhà nước. Ví dụ như tổng sản phẩm quốc nội (GDP), bình thường 1 năm là tạo ra thêm 100 đồng thì thu ngân sách, chủ yếu là qua thuế, trước đây có thời gian là 30 đồng, như vậy, người ta nói thu nhiều thế là tận thu, mà phải cố gắng thu ít thôi để tạo điều kiện doanh nghiệp phát triển để nuôi nguồn thu. Tỷ lệ huy động cho ngân sách như vậy bây giờ giảm dần đi".
Hàng năm, Chính phủ đều xây dựng, trình Ban chấp hành Trung ương, Quốc hội kế hoạch hàng năm, trong đó có phần rất quan trọng là đánh giá năm nay chi, thu bao nhiêu, sang năm tới với đà phát triển như vậy thì phải thu, chi bao nhiêu. Nguyên tắc thu bao nhiêu chi bấy nhiêu. Còn chi nhiều hơn thu thì phải đi vay, mà chúng ta gọi là thâm hụt ngân sách.
Quốc hội ra chỉ tiêu năm nay thâm hụt (bội chi) không quá 4,8% GDP, tức là chi có thể nhiều hơn thu, nhưng mức nhiều hơn không được vượt 4,8% GDP.
Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho biết: Kế hoạch đã đặt ra, ngay từ tháng 12/2012, Chính phủ đã triển khai kế hoạch, giao cho các Bộ, ngành, địa phương. Tùy từng năm, có những năm như 2011, hết tháng 7 thu trên 60%, có những năm thu thấp hơn như năm nay. Cho nên nói thu ngân sách khó là có lý do: tình hình sản xuất khó khăn, giảm dần các sắc thuế, hội nhập thì lộ trình chung là thuế giảm và một số mặt hàng thuế suất không giảm nhưng giá trị giảm.
Chính vì doanh nghiệp khó khăn nên chúng ta có một loạt giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong đó có giãn, miễn một số thuế, nên ảnh hưởng đến thu ngân sách.
“Chính phủ năm nào cũng phải cố gắng, dù khó mấy cũng cố đạt kế hoạch thu chi. Chính phủ quyết tâm phấn đấu năm nay vẫn đảm bảo kế hoạch thu chi, không để bị vỡ kế hoạch” – ông Đam khẳng định./.
