Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tỉ lệ tiền mặt trong tổng phương tiện thanh toán giảm từ 20,3% vào năm 2004 xuống 14% vào năm 2010 và đến nay chỉ còn 12%. Tính đến quí 1/2013, trên toàn quốc đã có 56.850 đơn vị hưởng lương từ NSNN thực hiện trả lương qua tài khoản với 1,83 triệu lao động nhận lương qua tài khoản. Bên cạnh các công chức và viên chức nhà nước, nhiều lao động tại các doanh nghiệp và sinh viên đã có chuyển biến rõ rệt về nhận thức và thói quen thanh toán không dùng tiền mặt, đây là tiền đề quan trọng để giảm dần mức độ sử dụng tiền mặt trong các giao dịch thanh toán.

Năng lực của NHNN trong việc xây dựng, điều hành, quản lý và giám sát hoạt động thanh toán ngày càng tăng, từng bước hình thành môi trường thanh toán chất lượng và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế trong xu thế hội nhập kinh tế và tài chính quốc tế.

Đáng chú ý, NHNN đã thiết lập và đưa vào vận hành hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng. Đến nay, hệ thống này đã kết nối với 66 đơn vị thuộc NHNN và gần 800 đơn vị thành viên trực thuộc 97 tổ chức tín dụng (TCTD) trên toàn quốc, đáp ứng nhu cầu thanh toán tức thời về số lượng và qui mô giao dịch thanh toán ngày càng tăng trong nền kinh tế. Hầu hết, các TCTD đã thiết lập được hệ thống ngân hàng lõi (core banking), phát triển hệ thống thanh toán nội bộ dựa trên nền tảng công nghệ tiên tiến, có khả năng cung cấp các dịch vụ và phương tiện thanh toán hiện đại. Đến nay, các TCTD đã đầu tư 14.400 máy thanh toán tự động (ATM) và 116.700 máy quét thẻ (POS), phát hành khoảng 62 triệu thẻ ngân hàng.

Trong năm 2011, NHNN đã trình Chính phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh TTKDTM giai đoạn 2011-2015. Qua đó, định hướng và tạo điều kiện cho việc chỉ đạo, điều hành, từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển TTKDTM. NHNN cũng đã nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 101/NĐ-CP ngày 22/11/2012 về TTKDTM.

Để tạo thuận lợi cho việc mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ thẻ ngân hàng, trong năm 2012, NHNN đã ban hành qui định về phí dịch vụ đối với thẻ ghi nợ nội địa và qui định về trang bị, quản lý, vận hành và bảo đảm an toàn hoạt động của hệ thống ATM, từng bước khắc phục những trục trặc kỹ thuật và bảo đảm quyền lợi của khách hàng.

Trong quí 3/2013, NHNN đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định Thanh toán bằng tiền mặt và dự kiến ban hành Thông tư qui định về cấp, thu hồi giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cho các tổ chức phi ngân hàng./.