Chiều 13/2, tại buổi đối thoại về “Quy định thu phí cửa khẩu cảng biển Hải Phòng: Các vấn đề và ảnh hưởng" do Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam (VPSF) tổ chức, ông Đào Minh Giám, Tổng Thư ký Hội doanh nhân trẻ Việt Nam cho biết: Theo khảo sát của đại diện các doanh nghiệp và Hiệp hội ngành nghề, dịch vụ, thậm chí là cả các doanh nghiệp nước ngoại như Nhật Bản có trụ sở tại nước ta thì họ đã “sốc” khi cho rằng mức phí thu quá cao, không hợp lý, phí chồng phí và là gánh nặng cho doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh hiện đang gặp nhiều khó khăn.
Ông Đào Minh Giám đưa ra phân tích, chính thời gian gấp gáp áp dụng đã đẩy hàng nghìn doanh nghiệp vào thế khó khăn, áp lực lớn vì toàn bộ các đơn hàng, hợp đồng, sản phẩm dịch vụ liên quan cho năm 2017 đã đàm phán, ký kết với các đối tác trước đó.
“Doanh nghiệp không có thời gian ‘trở tay’, nhất là trong đàm phán với các đối tác quốc tế và không bố trí kịp nguồn lực thực hiện nên nhiều doanh nghiệp có nguy cơ bị phạt hợp đồng, thiệt hại trong sản xuất kinh doanh, mất uy tín với các đối tác...,” ông Giám cảnh báo.
Bên cạnh đó, Tổng Thư ký Hội doanh nhân trẻ Việt Nam cũng bày tỏ sự lo ngại, doanh nghiệp nước ngoài sẽ chọn Thái Lan làm địa điểm trung chuyển hàng hóa cần tạm nhập tái xuất ở khu vực Đông Nam Á, ảnh hưởng lớn đến năng lực cạnh tranh quốc gia và quốc tế của cảng biển Việt Nam.
Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (Jetro) bày tỏ quan điểm, khi thành phố Hải Phòng có Nghị quyết thu phí, các doanh nghiệp Nhật đã bị “sốc” vì việc thu phí quá nhanh và quá cao của địa phương này.
Chứng minh thực tế, vị lãnh đạo Jetro đưa ra con số, trung bình 1 container 40 feet, tất cả các loại thuế phí mới hết 2 triệu đồng, nhưng chỉ riêng Hải Phòng đã ban hành thu 500.000 đồng/container 40 feet. Như vậy, mức phí là quá cao.
Kiến nghị Chính phủ, mong Hải Phòng nhanh giảm phí
Bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Phó Tổng Thư ký Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam (VPSF) cho biết, hiện các doanh nghiệp đã chịu các phí tại khu vực cửa khẩu, cảng biển Hải Phòng (phí vận chuyển, vệ sinh container...) và nộp cho thành phố thông qua các công ty được địa phương cho kinh doanh dịch vụ cầu cảng, kho bãi có sử dụng kết cấu hạ tầng… Như vậy, có hiện tượng “phí chồng phí” làm gia tăng gánh nặng lớn cho doanh nghiệp.
Xếp dỡ hàng hóa tại cảng container Đoạn Xá, Hải Phòng |
Cho rằng việc các địa phương giống như Hải Phòng quy định các loại phí bất cập như vậy sẽ dẫn tới nguồn thu địa phương tăng, bà Thủy cảnh báo tổng thu nhập của doanh nghiệp chắc chắn giảm do chi phí được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh sẽ tác động tới thuế thu nhập doanh nghiệp giảm.
“Địa phương thu phí càng cao, ngân sách Trung ương càng giảm do giảm nguồn thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp làm cho ngân sách Trung ương thất thu nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn tới chính sách tài khóa quốc gia và làm giảm mạnh sức cạnh tranh của Việt Nam trong khu vực và quốc tế”, Phó Tổng thư ký VPSF nhận định.
Liên quan đến các vấn đề nói trên, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có đề nghị Thủ tướng Chính phủ cân nhắc, xem xét những tác động của chính sách trên và chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền của Hải Phòng giải trình thuyết phục về các căn cứ đưa ra các mức phí tại Nghị quyết 148, trong đó có đánh giá tác động một cách toàn diện các đối tượng chịu tác động. Nếu không giải trình hợp lý, đề nghị giữ nguyên các mức phí trước thời điểm Nghị quyết có hiệu lực.
Trong trường hợp giải trình hợp lý về việc ban hành Nghị quyết 148, phía VCCI đề nghị kéo dãn thời gian chuyển tiếp áp dụng quy định mới này, ít nhất là 6 tháng để các doanh nghiệp có đủ thời gian chuẩn bị, tránh các tác động bất lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Về phía Bộ GTVT, ông Nguyễn Văn Công, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, Bộ đã có cáo báo gửi Văn phòng Chính phủ liên quan đến việc Hải Phòng thu phí hạ tầng cảng biển đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa.
Theo đó, Bộ Giao thông Vận tải cho rằng cần phải xem xét việc, công trình hạ tầng cảng biển đó do Hải Phòng bỏ vốn đầu tư xây dựng hay do Nhà nước xây dựng và việc xây dựng đó chiếm bao nhiêu % hạ tầng, căn cứ vào đó để định mức thu phí.
“Nếu hạ tầng đó do thành phố Hải Phòng đầu tư thì địa phương này hoàn toàn có quyền được thu phí”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công nói./.
Theo Nghị quyết 148/2016/NQ-HĐND của Hội đồng Nhân dân thành phố Hải Phòng ban hành ngày 13/12/2016, mức phí áp dụng đối với hàng hóa xuất nhập khẩu là 250.000 đồng/container 20 feet, 500.000 đồng/container 40 feet và 20.000 đồng/tấn hàng lỏng, rời.
Đối với hàng tạm nhập, tái xuất, hàng chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan loại hàng khô thu 2,2 triệu đồng/container 20 feet và 4,4 triệu đồng/container 40 feet, loại hàng lạnh thu 2,3 triệu đồng/container 20 feet và 4,8 triệu đồng/container 40 feet... Mức phí này được áp dụng từ ngày 1/1/2017.
Ngay sau khi thành phố Hải Phòng ban hành Nghị quyết này, các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng có liên quan đến xuất nhập khẩu đồng loạt có đơn “cầu cứu” Thủ tướng Chính phủ về mức thu phí hạ tầng biển của Hải Phòng trong đó nhấn mạnh đến việc làm rõ kết cấu phí và mức phí hợp lý, tính đúng, tính đủ phí doanh nghiệp phải nộp đồng thời đánh giá tác động chính sách liên quan trên bình diện và năng lực cạnh tranh quốc gia.