Hiện các tỉnh ĐBSCL đang thu hoạch rộ lúa đông xuân, năng suất khá cao bình quân đạt 6-7 tấn/ha, cá biệt những nơi điều kiện sản xuất thuận lợi đạt 8-9 tấn/ha. Trái ngược với năng suất, giá lúa cứ sụt giảm dù đang trong thời gian thu mua tạm trữ. Nhiều cánh đồng lúa đã chín rục nhưng không người mua khiến nông dân hết sức lo lắng.
Hiện giá lúa IR 50404 chỉ còn 4.100-4.200 đồng/kg lúa tươi, trong khi các giống lúa hạt dài và lúa thơm cũng từ 4.400- 4.500 đồng/kg và rất khó tìm người mua. So với thời điểm đầu tháng – bắt đầu triển khai thu mua bình quân giảm 200-300 đồng/kg và giảm tới 1.000 đồng/kg so với vụ đông xuân năm ngoái. Giá xuống thấp nên nhiều nông dân đành chọn phương án mang lúa về nhà trữ chờ giá mặc dù chi phí chuyên chở, nhân công rất đắt.
Bà Tăng Thị Thu Sương ở xã Hiếu Trung, huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh cho biết: “Gặt lúa rồi lại kiếm nhân công, xe cộ chở về nhà chất đống vì bán không được. Bây giờ thương lái ở đâu không đâu hết. Chúng tôi phải chi trả tiền phân thuốc, tiền cắt nhưng mà bán không được mà không biết làm sao nữa”.
Trong khi đó, ông Lê Văn Hùng – người cùng địa phương với bà Sương có vẻ khá hơn vì tìm được người mua nhưng vẫn chờ đến khi lúa chín khô mới nhận được tiền. “Kêu thương lái mua giá có 4.200 đồng/kg. Trả rất rẻ, lúa chín rồi mà còn neo vài ngày để chín hoàn toàn. Như vậy thành lúa khô rồi đâu còn bán lúa tươi nữa”.
Không chỉ đối với ruộng không có hợp đồng bao tiêu mà ngay cả cánh đồng đã có hợp đồng, doanh nghiệp cũng chỉ triển khai thu mua cầm chừng. Tại xã Huyền Hội, huyện Càng Long – một trong những địa phương có diện tích sản xuất lúa chất lượng cao tỉnh Trà Vinh, ngay từ vụ địa phương đã ký hợp đồng bao tiêu với giá 4.800 đồng/kg trên diện tích 400ha với Công ty lương thực Trà Vinh nhưng cuối cùng cũng chỉ bán được 26ha. Vì doanh nghiệp chỉ mua cầm chừng 100 tấn/ngày, trong khi lúa của bà con thu hoạch cả ngàn tấn, với lý do không đủ phương tiện chuyên chở - vì điều này không bị ràng buộc trong hợp đồng.
Ông Huỳnh Văn Thanh ở ấp Giồng Bèn, nơi có cánh đồng ký hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp cho biết: “Lượng lúa thu hoạch 1 ngày là 1.000 tấn trở lên, trong khi xí nghiệp tiêu thụ chỉ có 100 tấn thì đạt nhu cầu. Rồi lúa chín rục, buộc bà con phải bán ở ngoài, bị nhận giá. Hiện lúa OM4900 chỉ còn 4.450 đồng/kg thôi, rất là khổ cho nông dân”.
Vụ đông xuân năm nay, sản lượng lúa toàn vùng ĐBSCL ước đạt hơn 11 triệu tấn. Hiện các địa phương đã thu hoạch từ 30 đến 40 phần trăm diện tích. Riêng các tỉnh cuối nguồn như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu lúa còn đầy đồng nên ngoài nỗi lo về giá, bà con còn lo thêm hạn hán, sâu rầy nâu và mặn xâm nhập đe dọa./.