Bữa cơm quê nhà của Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Đối với mỗi người Việt Nam, bữa cơm quê nhà là lúc nào cũng ấm cúng. Với Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một con dung dị, gần gũi của quê hương Lệ Thủy thì bữa cơm quê nhà luôn để lại trong ông nhiều ấn tượng sâu nặng trong mỗi lần về thăm quê. Đến bây giờ khi ông đã đi xa, con cháu của ông ở quê nhà vẫn nhớ bữa cơm cuối cùng của vị Đại tướng.

Người dân Lệ Thủy đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong chuyến về thăm quê (Ảnh tư liệu)

Đại tướng Võ Nguyên Giáp sinh ra và lớn lên trong một nhà Nho nghèo ở làng An Xá. Bữa ăn của người dân nơi đây gắn liền với hạt gạo quanh năm ngâm nước lũ, con cá rô đồng, trái khế chua. Cứ mỗi lần về thăm quê, Đại tướng thích nhất là ăn những món rau quả, cá nước ngọt trên đồng, món canh chua cá rô và trái khế trong vườn. 

Có lần về thăm quê, dù lãnh đạo huyện, tỉnh đã chuẩn bị đón tiếp chu đáo nhưng ông xin khất, lưu lại với gia đình người cháu, cùng ngồi vào mâm ăn cơm với bà con họ hàng. Ông Võ Đức Tôn, 77  tuổi (cháu gọi Đại tướng Võ Nguyên Giáp bằng bác) nhớ lại: “Mỗi lần  bác về, ghé thắp hương bố mẹ tôi và khi ra đi bác bắt tay gia đình thân mật, tình cảm trìu mến dặn dò những điều hay, việc tốt. Bác Võ Nguyên Giáp dự một bữa cơm thân mật cùng với gia đình. Tuy rằng Bác không ăn nhiều nhưng thể hiện tình cảm đối với gia đình. Đến hôm nay được tin Bác mất tôi rất buồn, và nghĩ lại những tình cảm những lúc bác còn sống đã dành cho tôi”.

Bà Võ Thị Lài năm nay đã ở tuổi xưa nay hiếm nhưng vẫn nhớ như in lần Bác Giáp về ăn cơm với gia đình. Đó cũng là bữa cơm cuối cùng của Đại tướng tại quê nhà:  “Bác về đợt đầu tiên Bác khỏe lắm, hộ chộ bác rứa họ mừng, bắt tay mà tay bác mềm. Dọn cơm đây mà bác ăn không mấy, ngồi ăn một miếng thôi”.

Ông Võ Đại Hàm, cháu gọi Đại tướng bằng ông, người được Đại tướng giao trông coi ngôi nhà lưu niệm này không dễ quên bữa cơm vội, uống ngụm nước dừa tươi và ánh mắt vui vẻ của vị đại tướng già giản dị: “Mỗi lần về quê, khi ngồi ăn bác Giáp thường phàn nàn là ăn uống quá nhiều lãng phí. Sau đó bác nêu vấn đề: Khi tôi về nhà, cháu nấu cho tôi ăn thì tôi rất thích. Những món đơn giản như: rau muống luộc, cá muối, tép răng nước mắm… tôi cảm thấy ăn rất ngon miệng”.

Sau này, khi sức khỏe đã yếu không về thăm quê, Đại tướng không quên dặn người thân và cán bộ địa phương đi công tác Hà Nội mang theo vài món ăn quê mùa, khi thì vài cân tép khô, lúc vài ký cá đồng vùng chiêm trũng để ông vơi đi nỗi nhớ quê nhà.../.