Ngày 31/8, Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch Đặng Thị Bích Liên ký văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, báo cáo về việc Hà Giang cấp sổ đỏ dinh thự Vua Mèo tại xã Sà Phìn (Đồng Văn) sai quy định khiến người nhà họ Vương phản đối.

Cổng vào dinh thự họ Vương.

Trong văn bản ghi rõ, theo báo cáo, năm 1993, khi Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia dinh Vua Mèo, ông Vương Quỳnh Sơn (cháu nội của Vua Mèo Vương Chính Đức, thân sinh ông Vương Duy Bảo) khẳng định là chủ trương đúng đắn.

Bộ Văn hóa – Thông tin cũng khẳng định việc xếp hạng di tích không quốc hữu hóa quyền sở hữu ngôi nhà của những người trong gia đình được quyền thừa kế hợp pháp.

Năm 2002, tại buổi làm việc với Lãnh đạo Bộ Văn hóa – Thông tin, ông Vương Quỳnh Sơn có đề nghị một số việc: khôi phục lại các hạng mục trong di tích và liên quan đến di tích trước đây; bồi thường cho gia đình các cây thông bị chặt hạ trong quá trình thi công đường dây điện và trồng mới thay thế các cây này để đảm bảo cảnh quan; không đặt lại vấn đề khôi phục nhà của ông Vương Chí Thành tại thị trấn Phó Bảng.

Ông Vương Quỳnh Sơn mong muốn, sau khi tu bổ, tôn tạo di tích nên để 1 – 2 phòng cho gia đình có chỗ nghỉ ngơi khi về thăm viếng tổ tiên; việc đưa con cháu họ Vương ra ngoài khu di tích cần có sự bàn bạc thống nhất giữa chính quyền và dòng họ, có chế độ chính sách thỏa đáng; cần có một cuộc họp để dòng họ Vương bàn giao khu di tích cho chính quyền.

Ông cũng đề nghị chính quyền huyện Đồng Văn tuyển 1, 2 người là con cháu họ Vương làm nhân viên trông coi Nhà văn hóa huyện và làm một ngôi nhà nhỏ 2 gian gần Nhà văn hóa cho những người này ở để tiện trông nom Nhà văn hóa; đề nghị chính quyền địa phương tuyển chọn một số con cháu họ Vương đi đào tạo chuyên môn về bảo tàng, sau đó tuyển dụng làm nhân viên giới thiệu khu di tích Nhà Vương.

Ngoài ra, ông Vương Quỳnh Sơn cũng đề nghị Nhà nước cấp cho gia đình ông ở Hà Nội 100m2 đất để gia đình làm nhà ở, thay cho việc cấp căn hộ tại Khu nhà công vụ.

Bộ Văn hóa khẳng định, ngay trong năm 2002 “đã báo cáo Thủ tướng các yêu cầu trên và những đề nghị nêu trên cơ bản đã được các cơ quan có thẩm quyền thực hiện”.

Trước khi Khu Nhà Vương được xếp hạng di tích (năm 1993), hiện trạng di tích xuống cấp nghiêm trọng, trong khuôn viên di tích có 6 hộ gia đình họ Vương sinh sống ảnh hưởng đến mỹ quan di tích. Vì vậy, sau khi xếp hạng, năm 2002, Bộ Văn hóa đầu tư 6,7 tỷ đồng trùng tu di tích vì xuống cấp. Việc triển khai dự án có ý kiến đồng thuận của ông Vương Quỳnh Sơn. UBND tỉnh Hà Giang hỗ trợ kinh phí và đất di dời 6 hộ gia đình họ Vương ra khỏi khuôn viên di tích.

Năm 2007, UBND huyện Đồng Văn thành lập tổ quản lý dinh thự Vua Mèo với 5 thành viên, trong đó có 3 người là con cháu dòng họ Vương.

Bộ VHTT&DL thấy rằng, việc xếp hạng di tích và đầu tư tu bổ, tôn tạo di tích Khu nhà Vương là một chủ trương đúng, tuy nhiên, Bộ cũng thừa nhận sơ xuất trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Đồng Văn sử dụng lâu dài mảnh đất gắn liền với tòa dinh thự họ Vương từ năm 2012. Trách nhiệm giải quyết việc này thuộc về tỉnh Hà Giang.

Dù sổ đỏ dinh Vua Mèo cấp cho Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Đồng Văn đã được thu hồi, Bộ VHTT&DL vẫn kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo tỉnh Hà Giang tiếp tục xử lý việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất di tích dinh thự Vua Mèo theo quy định của pháp luật./.