Đề án thu phí ô tô vào trung tâm thành phố vừa được Công ty cổ phần Công nghệ Tiên Phong (ITD) đề xuất với UBND TP. Hồ Chí Minh sau nhiều lần bị trì hoãn. Đây là giải pháp đã được bàn từ năm 2012 nhưng chưa triển khai vì nhiều lý do.
Người dân phân vân lo lắng về tính hiệu quả, trong khi các chuyên gia cũng có nhiều luồng ý kiến khác nhau, đa phần cho rằng cần phải nghiên cứu kỹ trước khi triển khai.
Theo Công ty cổ phần Công nghệ Tiên Phong (ITD), giai đoạn 1 của đề án sẽ triển khai vào năm 2019 với 36 cổng thu phí vào khu vực trung tâm thành phố. Mức phí từ 30.000 đến 50.000 đồng tùy loại xe.
Ông Lâm Thiếu Quân, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Tiên Phong cho biết mức giá dựa trên nghiên cứu tác động của giá đối với hành vi giao thông. Đơn vị này cũng đề xuất có xem xét việc áp dụng mức thu phí trong các giờ cao điểm như: 6h - 9h và 16h - 19h, các khung giờ khác không thu phí.
Cách thức thu phí là hoàn toàn tự động. Mỗi xe sẽ mở một tài khoản, xe vào trung tâm trong giờ cao điểm thì sẽ tự động trừ tiền. Trước khu vực thu phí sẽ có bảng thông báo vào khu vực thu phí chống ùn tắc để lái xe cân nhắc.
Ông Lâm Thiếu Quân cho biết, khi đề án này đưa vào sử dụng sẽ giảm ngay 50% lượng ô tô, giảm 30% taxi đi vào trung tâm và tăng số người sử dụng phương tiện công cộng trong năm đầu tiên.
“Trong giờ cao điểm ô tô giảm một nửa. Khi ô tô giảm thì xe buýt sẽ có đường chạy bởi hiện nay xe buýt không có đường chạy. Đề án là sự kết hợp giữa phát triển giao thông công cộng và giảm lượng xe cá nhân. Theo tính toán, khối lượng vận tải hành khách công cộng sẽ tăng từ 9% hiện nay lên 15%”, ông Quân nói.
Ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP. Hồ Chí Minh cho biết, đây không phải là giải pháp mới mà nó trong gói giải pháp tổng thể từ Chương trình giảm ùn tắc giao thông giai đoạn 2010 – 2015. Khi đó, Công ty Tiên Phong đã nghiên cứu và đề xuất nhưng bị hoãn lại. Hiện ngành giao thông vẫn đang lắng nghe ý kiến của người dân, phản biện của Mặt trận Tổ quốc, qua báo chí… để có giải pháp phù hợp.
Ông Bùi Xuân Cường nhấn mạnh: “Giải pháp này không phải tăng thu kinh tế mà là giải pháp kiểm soát nhu cầu cá nhân. Quan điểm chúng tôi là ủng hộ chủ trương này. Còn các giải pháp cụ thể, ví dụ như thời điểm thu, giá thu, các cổng thu phí, đối tượng thu như thế nào thì trong quá trình này sẽ lắng nghe các ý kiến để tham mưu cho UBND Thành phố để đảm bảo có giải pháp phù hợp nhất”.
Trong khi đó, kỹ sư cao cấp Hà Ngọc Trường, Phó Chủ tịch Hội Cầu đường cảng, cho biết: “Quan điểm chúng tôi là ủng hộ thu phí vào trung tâm thành phố để giảm ùn tắc nhưng phải làm một cách khoa học, đúng thời điểm và hợp tình, hợp lí.”
Có nên thu phí ô tô vào khu trung tâm TP HCM?
Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến đề nghị làm rõ một số vấn đề như: Căn cứ vào đâu để khẳng định ô tô gây nên ùn tắc? Căn cứ vào đâu mà thu tiền ô tô vào khu trung tâm? Khu trung tâm được định nghĩa như thế nào? Mọi người còn lo ngại, việc triển khai thu phí sẽ tạo hiệu ứng ngược là các xe khi vào khu trung tâm sẽ ngại ra và cứ đậu đỗ trong đó, dẫn đến ùn tắc. Thêm vào đó, các phương tiện công cộng ở trung tâm thành phố cũng chưa đáp ứng nhu cầu người dân.
PGS, TS Nguyễn Lê Ninh, Ủy viên Hội đồng Tư vấn Khoa học – Kỹ thuật – Môi trường thuộc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hồ Chí Minh, chia sẻ: “Thu phí để người ta sợ thì rất khó. Người có tiền cứ nộp rồi vào thoải mái. Cuối cùng mọi người cũng ùn vào đây thì làm sao? Vấn đề là quản lý các làn giao thông như thế nào, giải pháp tổ chức cho người dân đi lại thế nào. Cho nên vấn đề là tổ chức cho người dân đi lại có hợp lí hay không?”.
Trong khi đó giới tài xế cho rằng mức giá trên là cao, nếu như tài xế cho công ty thì không lo nghĩ gì nhưng nếu chạy xe cá nhân thì đa số cho rằng họ sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Tài xế Nguyễn Thanh Lâm, ngụ Quận 8 bày tỏ ý kiến: “Nếu thu 40.000 đồng/lần thì giá như vậy là không hợp lý. Đồng ý hạn chế ô tô vào trung tâm nhưng phải tính sao chứ một ngày như tôi đi vào 4 lần mất 160.000 là quá cao”.
Lượng phương tiện cá nhân ở TP Hồ Chí Minh đang gia tăng rất nhanh, mỗi tháng lại có thêm 30.000 phương tiện đăng kí mới, trong đó ô tô chiếm 15%, nâng tổng số phương tiện tại thành phố là hơn 8 triệu, trong đó gần 700.000 ô tô, đó là chưa kể một lượng lớn phương tiện ngoại tỉnh đang hoạt động trên địa bàn. Vì thế áp lực giao thông, nhất là trong khu vực trung tâm là rất lớn./.