Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa trình Chính phủ dự thảo (lần 6) Nghị định thay thế Nghị định 86 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô, trong đó có nội dung quản lý xe hợp đồng điện tử (Grab).

Bộ Giao thông vận tải kiến nghị xe Grab phải gắn mào như taxi

Quá trình xây dựng dự thảo, Bộ GTVT cho hay, đã nhận được ý kiến từ nhiều cơ quan theo 2 nhóm. Thứ nhất, Tổ công tác của Chính phủ, các hiệp hội taxi yêu cầu hoạt động của Grab (xe dưới 9 chỗ thí điểm hợp đồng điện tử) cần có các quy định chặt chẽ, chịu sự quản lý như taxi, không thể gọi là loại hình "Hợp đồng điện tử" vì không có trong quy định của Luật Giao thông đường bộ.

Bộ Giao thông đề xuất ô tô dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải; có lịch trình, sử dụng phần mềm để đặt xe sẽ phải gắn hộp đèn TAXI để quản lý.

Cụ thể, toàn bộ ôtô dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng điện tử thì phải quy định lộ trình thực hiện cấp đổi phù hiệu taxi và thực hiện các quy định kinh doanh của taxi. 

Luồng ý kiến thứ hai do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) và một số chuyên gia kinh tế đề nghị xe dưới 9 chỗ hoạt động vận tải khách có ứng dụng phần mềm sẽ được quản lý theo hợp đồng vận tải điện tử và bổ sung quy định taxi điện tử.

Về quan điểm của mình, Bộ Giao thông cho rằng, xe dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải theo hợp đồng điện tử so với hoạt động của taxi có nhiều điểm tương đồng và có quy định chung để quản lý như nhau nhằm đảm bảo công bằng, công khai minh bạch và chịu quy định về kinh doanh, điều kiện như nay. Do đó, Bộ đồng thuận ý kiến thứ nhất.

Như vậy, trong trường hợp quy định này được thông qua, toàn bộ các xe đang kết nối phần mềm điện tử như Grab sẽ phải gắn phù hiệu "xe taxi" trên kính xe; niêm yết đầy đủ các thông tin trên xe. Đặc biệt, là phải gắn hộp đèn trên nóc như taxi truyền thống. Các xe Grab cũng phải chịu các ràng buộc về niên hạn như taxi; tiêu chuẩn lái xe; kinh doanh trực thuộc doanh nghiệp, hợp tác xã và phải niêm yết giá như taxi...

Cần bình đẳng giữa taxi truyền thống và taxi công nghệ

Đề nghị quản lý xe Grab giống taxi của Bộ GTVT vẫn gây nhiều ý kiến trái chiều. Ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam ủng hộ đề xuất này vì cho rằng xe Grab giống taxi vì đều có mục đích kinh doanh vận tải. Do đó cần phải gắn logo, gắn mào taxi điện tử cho xe Grab để phân biệt với các xe tư nhân.

Theo ông Thanh, bản chất của xe Uber, Grab trước khi vào Việt Nam là "kinh tế chia sẻ", giúp giảm xe cá nhân lưu thông trên đường. Song hiện nay nhiều người đầu tư xe hợp đồng điện tử để kinh doanh như taxi, tỷ lệ xe cá nhân hoạt động khi nhàn rỗi trong lĩnh vực này không nhiều.

"Tôi không biết tỷ lệ bao nhiêu, song khi hỏi lái xe Grab thì đều nhận được câu trả lời rằng họ kinh doanh chuyên nghiệp, không phải tận dụng xe nhàn rỗi", ông Thanh nói.

Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội Nguyễn Công Hùng cũng cho rằng, xe Grab bản chất là hoạt động kinh doanh vận tải nên phải được coi là taxi. Các xe này phải có bộ nhận diện riêng hoặc gắn biển màu vàng để phân biệt với xe gia đình, các cơ quan chức năng dễ quản lý.

Hộp đèn còn có ý nghĩa minh bạch, văn minh trong kinh doanh vận tải

Hiệp hội Taxi TP.HCM vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các đơn vị liên quan kiến nghị giữ nguyên những quy định trong dự thảo thay thế Nghị định 86 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải vừa được Bộ GTVT trình Chính phủ. Hiệp hội Taxi TP.HCM kiến nghị cả taxi và xe hợp đồng đều phải gắn mào. Hiệp hội Taxi TP.HCM cho rằng, loại hình xe hoạt động như Grab phải gắn mào như taxi là đảm bảo công bằng trong kinh doanh vận tải.

“Qua gần 4 năm thí điểm theo quyết định 24 của Bộ GTVT có đủ cơ sở khẳng định loại hình kinh doanh mà Grab đang điều hành chính là taxi và phải quản lý như taxi. Điều này cũng đã được Tòa án nhân dân TP.HCM tuyên ngày 28/12/2018 khẳng định bản chất kinh doanh của Grab là vận tải taxi, Hiệp hội Taxi TP.HCM kiến nghị đối với các loại hình vận tải có bản chất giống nhau, cần điều kiện kinh doanh giống nhau”, đại diện Hiệp hội Taxi TP.HCM dẫn chứng cụ thể.

Cũng theo Hiệp hội Taxi TP.HCM, hộp đèn nóc là dấu hiệu cơ bản để nhận biết phương tiện có chức năng vận chuyển hành khách với các phương tiện khác, giúp công tác kiểm tra giám sát của lực lượng chức năng được thuận lợi và người tham gia giao thông dễ nhận biết. Hộp đèn còn có ý nghĩa minh bạch, văn minh trong kinh doanh vận tải, công bằng về điều kiện kinh doanh. Luận điểm của Grab cho rằng, hộp đèn chỉ dành cho các xe có khách vẫy trên đường là không chuẩn xác.

Trước quan điểm luật đã quy định dán phù hiệu, phần mềm đã có thông tin về xe, lái xe, số điện thoại liên hệ cho nên không cần hộp đèn, Hiệp hội Taxi TP.HCM cho rằng, xe kinh doanh có bản chất giống nhau, điều kiện kinh doanh giống nhau. Còn các thông tin về lái xe, số điện thoại, điểm đi, điểm đến, tiền cước thì cả xe taxi cũng quy định phải thực hiện và thể hiện qua hóa đơn gửi cho khách. Đối với các hãng taxi đang sử dụng phần mềm giống Grab hiện cũng phải có đèn nóc, nên không có lý do gì xe chạy Grab lại không.

Về luận điểm cho rằng, xe hợp đồng đã có phù hiệu không cần đèn trên nóc, Hiệp hội Taxi TP.HCM cho biết, tại hội nghị tổng kết thí điểm theo Quyết định 24, các sở GTVT, Hiệp hội taxi đều cho rằng chỉ có 10% xe Grab dán phù hiệu, còn lại không dán hoặc bọc nilong để dưới tablo, chỉ xuất trình khi bị kiểm tra. Với những trường hợp này, phù hiệu không có ý nghĩa gì cho việc nhận diện, phân biệt xe chở khách và xe không có chức năng chở khách.

Từ những phân tích trên, Hiệp hội Taxi TP.HCM kiến nghị giữ nguyên quy định xe dưới 9 chỗ kinh doanh vận tải chở khách đều phải có hộp đèn trên nóc, bất luận đó là taxi hay sử dụng hợp đồng điện tử.

"Chỉ có xe sử dụng hợp đồng điện tử, có thể là xe tải, xe trên 9 chỗ hay xe dưới 9 chỗ nếu chạy hợp đồng đều có thể sử dụng hợp đồng giấy hoặc hợp đồng điện tử. Hoàn toàn không có khái niệm xe hợp đồng điện tử mà chỉ có xe sử dụng hợp đồng điện tử. Theo dự thảo, xe dưới 9 chỗ sử dụng hợp đồng điện tử để chở khách thì phải có đèn nóc giống taxi”, Hiệp hội Taxi TP.HCM khẳng định.

Cả nước hiện có 866 đơn vị vận tải với hơn 36.800 phương tiện tham gia thí điểm hợp đồng điện tử. Trong đó TP HCM có 506 doanh nghiệp, 3 nhà cung cấp phần mềm, với 21.600 xe. TP Hà Nội có 354 đơn vị vận tải, 7 nhà cung cấp phần mềm, với hơn 15.000 xe.

Hiện xe hợp đồng điện tử chỉ được gắn phù hiệu nhỏ trên xe, không có mào trên nóc nên cơ quan chức năng và hành khách khó phân biệt với taxi truyền thống./.