Nhằm nâng cao nhận thức và phát huy vai trong của báo chí trong công tác truyền thông giảm sử dụng nhựa dùng một lần và giảm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, chiều 20/7, tại Hà Nội, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Báo Điện tử VTC News, Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) tại Việt Nam và Ban Quản lý Dự án về “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương” tại Việt Nam - Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam tổ chức buổi lễ phát động giải báo chí về “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” và cuộc thi ảnh “Ô nhiễm trắng và những tác động đến hệ sinh thái biển” năm 2022.
Theo ông Patrick Haverman – Phó trưởng đại diện UNDP cho biết, hàng năm có khoảng 8 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển, tương đương mỗi phút lại có một xe tải chở đầy rác đổ ra biển. Trên toàn cầu, lượng rác thải nhựa rắn phát sinh hàng năm tương đương với hơn 520.000 tỉ ống hút nhựa, đủ để quấn quanh trái đất khoảng 2,8 triệu lần. Và nếu không có các hành động khẩn cấp và hiệu quả dự đoán tới năm 2050 đại dương sẽ có nhiều nhựa hơn cá.
Nhựa chiếm đến 64% tỷ lệ vật liệu dùng trong ngành bao gói và dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên. Trong khi đó chỉ khoảng 14% lượng rác thải nhựa được thu gom chủ yếu bởi những người nhặt rác (ve chai, đồng nát) và tái chế bởi các doanh nghiệp nhỏ. Còn lại đang được chuyển vào các bãi rác lộ thiên, thậm chí là thải trực tiếp ra môi trường. Nghiêm trọng hơn, chỉ có khoảng 20% rác được xử lý bằng phương pháp chôn lấp ở các bãi hợp vệ sinh. Đa phần các bãi rác tại Việt Nam đều đã quá tải, các lò đốt có công nghệ đơn giản, cũ và lạc hậu, chưa kiểm soát được chất lượng không khí, thậm chí là bị hỏng do rác không được phân loại trước khi xử lý.
“Nếu không sớm có sự can thiệp, ngăn chặn việc thải nhựa ra môi trường biển, cuộc sống của chúng ta và các thế hệ sau sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Nhựa có thể dần chiếm lĩnh không gian sống của các loài sinh vật biển, phá hoại nguồn tài nguyên thiên nhiên đã ban tặng cho con người. Một thực tế cho thấy, con người biết hậu quả của ô nhiễm nhựa đại dương, nhưng ý thức bảo vệ đại dương chưa cao. Từ biết đến nhận thức ý thức cần có sự tác động của chính sách và truyền thông, trong đó, vai trò báo chí có tính dẫn dắt, định hướng ý thức cho người dân”, ông Patrick Haverman nhấn mạnh.
Phát biểu tại chương trình, ông Lưu Anh Đức - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa tại Việt Nam” cho biết, theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, mỗi năm, Việt Nam thải ra khoảng 3,7 triệu tấn rác thải nhựa (trong đó chỉ có 10 đến 15% lượng rác thải nhựa này được thu gom để tái chế) và khoảng 730.000 tấn rác thải nhựa rò rỉ ra biển mỗi năm. Do đó, chúng ta cần phải khẩn trương hành động để ngăn chặn nguy cơ "tương lai đại dương sẽ có nhiều nhựa hơn cá".
Nhận thức được tầm quan trọng của việc cần phải giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa đại dương, Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm và nỗ lực giải quyết thông qua việc đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường. Trong một nỗ lực chung nhằm ngăn chặn ô nhiễm nhựa đại dương, Chính phủ, các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và chính quyền địa phương đã phối hợp cùng với các tổ chức trong và ngoài nước thực hiện nhiều giải pháp thông qua các dự án, các chương trình hành động cụ thể. Một trong những giải pháp mũi nhọn là tuyên truyền, thay đổi nhận thức, giúp người dân hiểu hơn về tác hại của rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa đại dương, đồng thời phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, quy định pháp luật của Nhà nước về vấn đề này. Trong đó, báo chí là phương tiện truyền thông, tuyên truyền chủ lực.
Đây là lần thứ 2 Giải báo chí “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” được tổ chức nhằm ghi nhận những đóng góp của báo chí, phóng viên, biên tập viên trong sự nghiệp bảo vệ môi trường biển nói chung và giảm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương nói riêng. Bên cạnh đó, phát huy vai trò của báo chí trong công tác truyền thông, phổ biến và nâng cao vai trò, trách nhiệm của các tác nhân liên quan trong việc giảm ô nhiễm nhựa đại dương.
Giải báo chí “Giảm ô nhiễm nhựa đại dương” 2022 nhận tác phẩm báo chí dự thi bằng tiếng Việt được đăng và phát trên các báo trong khoảng thời gian từ ngày 1/12/2021 đến hết ngày 30/9/2022. Tác phẩm được đăng và phát nhiều kỳ, ít nhất phải có 2/3 số tác phẩm được đăng, phát trong khoảng thời gian nêu trên. Tổng giải thưởng lên tới 111.000.000 đồng.
Tác giả gửi tác phẩm qua email: giaibaochigonn@gmail.com hoặc website: giaibaochi.giamracnhua.vn hoặc gửi về Báo điện tử VTC News, Tầng 12A, Tòa nhà VTC Online, 18 Tam Trinh, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Thông tin Giải báo chí có thể tìm hiểu tại địa chỉ: Website: http://www.giaibaochi.giamracnhua.vn.
Cũng tại sự kiện, Cuộc thi ảnh “Ô nhiễm trắng và những tác động đến hệ sinh thái biển” đã chính thức phát động. Cuộc thi cũng nhận tác phẩm dự thi đến hết ngày 30/9/2022. Cuộc thi dành cho tất cả công dân hiện đang sinh sống trong khu vực Asean với tổng mức giải thưởng lên tới 3000 USD. Thể lệ cuộc thi ảnh xem chi tiết tại website: aseanphoto.livegreen.org.vn./.