Nhiều bất cập trên cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận sau khi thông xe

Thông tin từ Công ty CP BOT Trung Lương - Mỹ Thuận, đơn vị quản lý vạn hành cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận, sau gần 80 ngày đưa vào khai thác (từ 30/4 đến ngày 17/7/2022), tuyến cao tốc đã phục vụ hơn 1.800.000 lượt xe (lưu lượng trong 30 ngày gần đây đạt khoảng hơn 31.000 xe/ngày đêm); giải quyết 55 vụ va chạm; cứu hộ 489 trường hợp xe bị hỏng, chết máy, nổ lốp, hết nhiên liệu; tiếp nhận giải đáp hơn 1.100 cuộc gọi.

Tai sao tuyến cao tốc này mới được đưa vào khai thác nhưng đã mãn tải, nguyên nhân là dự án đã chậm gần 10 năm so với kế hoạch ban đầu và chưa đưa vào thu phí nên các phương tiện tập trung đi nhiều vào cao tốc, khiến lưu lượng xe tăng đột biến, gây ra nhiều tai nạn và làm khó cho đơn vị quản lý vận hành.

Trước tình hình trên, giữa tháng 7/2022, UBND tỉnh Tiền Giang trong vai trò là cơ quan nhà nước có thẩm quyền và Công ty CP BOT Trung Lương - Mỹ Thuận với vai trò là đơn vị quản trị, điều hành dự án Trung Lương - Mỹ Thuận đã có 2 văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ. Các văn bản này đã kiến nghị một số giải pháp nhằm sớm khắc phục những hạn chế mà việc vận hành công trình sau khi hoàn thành giai đoạn 1 đã bộc lộ trong thời gian qua.

Nội dung văn bản thể hiện, tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận dài 51,5km, được khởi công năm 2009, nhưng bị đình trệ suốt 10 năm. Năm 2019, Tập đoàn Đèo Cả được mời quản trị và điều hành Dự án.

Xác định quy mô phương án phân kỳ giai đoạn 1 Dự án được Bộ GTVT phê duyệt tại Quyết định số 4145/QĐ-BGTVT ngày 31/10/2014, trên cơ sở Hợp đồng BOT đã ký giữa doanh nghiệp dự án và UBND tỉnh Tiền Giang (CQNNCTQ), sau gần 3 năm triển khai thi công, vượt qua những khó khăn về dịch bệnh, giá vật liệu tăng phi mã, vận chuyển khó khăn do hạn-mặn, Tập đoàn Đèo Cả đã đưa Dự án về đích đúng hẹn, đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật, tiến độ; tuân thủ Hợp đồng BOT đã ký và cam kết với Chính phủ về các mốc thông tuyến và thời gian khánh thành vào dịp kỷ niệm ngày giải phóng Miền Nam 30/4/2022.

Từ ngày 30/4/2022, cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận được đưa vào khai thác không thu phí trong vòng 90 ngày để đánh giá chất lượng công trình và các bất cập liên quan đến đảm bảo an toàn giao thông của phương án phân kỳ đầu tư giai đoạn 1.

PGS.TS. Trần Chủng – Nguyên Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết: Quãng thời gian từ năm 2019 đến khi hoàn thành Dự án, nhà đầu tư, doanh nghiệp Dự án đã đối mặt với những khó khăn rất lớn, đó là dịch bệnh, hạn, xâm nhập mặn, khan hiếm nguồn vật liệu dẫn đến giá tăng đột biến.

Đặc biệt, với tính chất nền đất yếu tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long để kịp tiến độ hoàn thành Dự án theo yêu cầu của Chính phủ, họ đã đã rất nỗ lực áp dụng nhiều biện pháp đòi hỏi kỹ thuật cao để xử lý, rút ngắn thời gian chờ lún của nền đường…

"Để đưa Dự án về đích đúng hẹn, đúng theo thiết kế kỹ thuật của Bộ GTVT phê duyệt, doanh nghiệp Dự án đã thực hiện nghiêm túc các điều khoản trong hợp đồng BOT đồng thời có sự kiểm soát đánh giá của Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước (nay là Hội đồng Kiểm tra Nhà nước) qua các giai đoạn kiểm tra kỹ thuật kể cả khâu nghiệm thu xử lý, khắc phục các tồn tại trước khi đưa vào vận hành khai thác thu phí”, ông Chủng nói.

Đại diện doanh nghiệp dự án cho hay, việc vận hành Dự án mà chưa thu phí khiến doanh nghiệp gặp khó khăn do phải tự bỏ nguồn tài chính để phục vụ công tác vận hành, chưa có nguồn thu để hoàn trả vốn và lãi vay cho ngân hàng... Với lưu lượng xe như hiện nay, 90 ngày không thu phí thì nhà đầu tư hụt nguồn thu khoảng hơn 400 tỷ đồng.

Nhà đầu tư đã chủ động phục vụ lưu thông miễn phí một thời gian dài để nhận diện, đánh giá bất cập về mức độ an toàn cho người tham gia giao thông, mặc dù đã nhận thức rất rõ ràng rằng, chừng nào Dự án chưa đi vào thu phí thì chừng ấy còn gây thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư, liên danh ngân hàng tín dụng…

“Đây là một hành động thể hiện sự thiện chí của Nhà đầu tư cũng như ý thức tuân thủ nguyên tắc hợp tác của Nhà Đầu tư với Nhà nước trong quá trình xây dựng, vận hành công trình Dự án đã được ghi nhận trong Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020. Doanh nghiệp đã dám mạnh dạn đảm nhận xử lý các vướng mắc, hoàn thành dự án phục vụ cho 21 triệu dân ĐBSCL.

Còn một số vướng mắc, bất cập khác phát sinh trong quá trình thực hiện Dự án ngoài việc các bên phải cùng nhau hợp tác để tiếp tục giải quyết vẫn cần có sự chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, không thể để dự án bị dừng khai thác, không thể để sự chậm trễ lại tiếp xảy ra một lần nữa sau 13 năm đình trệ”, PGS.TS. Dương Đăng Huệ - Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật Kinh tế - Dân sự (Bộ Tư pháp) cho biết quan điểm.

Theo đánh giá của Bộ GTVT và các chuyên gia giao thông, việc cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận) nỗ lực khắc phục nhiều khó khăn để phục vụ người dân miền Tây lưu thông trên tuyến dịp Tết cổ truyền và thời gian lưu thông miễn phí nhận được sự đồng thuận rất lớn từ dư luận xã hội cùng lãnh đạo địa phương nơi dự án đi qua.

Tuy huyết mạch quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long mới đi vào vận hành nhưng đã giải quyết được tình trạng ùn tắc gây bức xúc cho người dân nhiều năm trước; thúc sự liên thông kết nối, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Điều đó càng cho thấy, sự cấp thiết của dự án và chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ cùng các bộ ngành, địa phương khi đã quan tâm chỉ đạo các biện pháp tháo gỡ sớm đưa dự án vào sử dụng.

Để tháo gỡ những bất cập trên tuyến cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận, Ủy ban ATGT Quốc gia và các cơ quan liên quan cần tổ chức kiểm tra, đánh giá vấn đề và thực trạng liên quan đến phân kỳ đầu tư dự án, làm cơ sở để xem xét điều chỉnh quy trình vận hành khai thác. Đặc biệt, đề nghị sớm có kế hoạch triển khai giai đoạn 2, hoàn thiện dự án.

Cùng với đó, Công ty cổ phần BOT Trung Lương-Mỹ Thuận kiến nghị cơ quan chức năng cấp thiết bổ sung ngay các điểm dừng cứu hộ cứu nạn, kiểm tra kỹ thuật đáp ứng quy mô theo chuẩn đường cao tốc để kiểm tra kỹ thuật, cứu hộ cứu nạn, tiếp nhiên liệu, xử lý sự cố phương tiện hư hỏng, bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông./.