Các nhà lập pháp Mỹ phản đối Tổng thống Donald Trump đang kêu gọi Ủy ban Giám sát Hạ viện triệu tập phiên dịch viên có mặt trong phòng thảo luận kín giữa Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Nga Putin tại Helsinki, Phần Lan.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và nữ phiên dịch viên Marina Gross tại Helsinki. Ảnh: AP

Bộ máy Tư pháp, lập pháp và hành pháp Mỹ hoạt động theo cơ chế ngăn chặn quyền lực tập trung vào một cá nhân. Hệ thống này được gọi là “kiểm soát và cân bằng”. Và giờ đây, các nhà lập pháp Mỹ muốn làm rõ “nội tình” cuộc gặp kín của Tổng thống Trump với Tổng thống Nga Putin diễn ra đầu tuần qua. Dù rằng, ông Trump - người đứng đầu chính phủ Mỹ, có quyền cam kết ngoại giao trong phòng họp kín với những nhà lãnh đạo đồng cấp nước ngoài.

Viết trên Twitter cá nhân, Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen kêu gọi tổ chức điều trần với phiên dịch viên của Mỹ có mặt trong cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin để làm rõ nội dung cuộc thảo luận kín này.

“Phiên dịch viên có thể giúp làm rõ những gì ông Trump đã nói và đã cam kết với ông Putin nhân danh nước Mỹ”, Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen viết trên Twitter.

Hạ nghị sĩ Joe Kennedy cũng có cùng quan điểm này và cho rằng phiên dịch viên phải điều trần trước Quốc hội, theo đó, các nhà lập pháp Cộng hòa cần phải công bố ngay lệnh triệu tập phiên dịch viên của ông Trump- Marina Gross.

Nữ phiên dịch Marina Gross

Người phiên dịch cho Tổng thống Trump tại Helsinki là bà Marina Gross, người đã làm việc tại vị trí phiên dịch viên trong Bộ Ngoại giao Mỹ trong nhiều năm. Và bà đã làm việc cho chính phủ Mỹ ít nhất từ năm 2008, khi bà tháp tùng Đệ nhất phu nhân Mỹ khi đó là Laura Bush tới Sochi, Nga.

Trong bức ảnh chụp tháng 4/2017 tại Moscow, bà Gross cũng có mặt và đang đứng cạnh Ngoại trưởng Mỹ lúc đó là Rex Tillersơn. Bà Gross cũng từng phiên dịch cho Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton khi ông chưa từ chức và hiện bà làm công việc này hỗ trợ cho Đại sứ Mỹ tại Nga Jon Huntsman.

Có rất ít thông tin về nữ phiên dịch Marina Gross. Tuy nhiên, Đại sứ Mỹ tại Nga dưới thời Tổng thống Barack Obama (2012-2014), ông Michael McFaul đã khẳng định rằng, Gross là một người “hoàn toàn xuất sắc”.

“Đứng mũi chịu sào”

CNN đưa tin, đã có thêm các nhà lập pháp Mỹ tại cả Thượng viện và Hạ viện yêu cầu triệu tập nữ phiên dịch Marina Gross. Tất cả đã đi quá xa và không còn là những dòng Tweet trên mạng xã hội nữa. Hạ nghị sĩ Bill Pascrell đã gửi thư tới Hạ nghị sĩ Trey Gowdy và Elijah Cummings lần lượt là Chủ tịch và thành viên cấp cao của Ủy ban Giám sát Hạ viện Mỹ, với yêu cầu triệu tập Gross tới Ủy ban này để làm rõ “những chi tiết trong cuộc gặp một-một của ông Trump và ông Putin tại Helsinki”.

“Là một phiên dịch viên, bà Marina Gross là người Mỹ duy nhất ngoài Tổng thống có mặt trong phòng họp kín. Do đó, bà là nhân chứng đáng tin cậy duy nhất tại cuộc thảo luận giữa 2 nhà lãnh đạo Nga-Mỹ”, bức thư viết.

Trong thư, Hạ nghị sĩ Bill Pascrell nhấn mạnh rằng: “Chúng ta cần phải biết điều gì đã được thỏa thuận sau những cánh cửa đóng kín, bởi vì Nga có thể tuyên bố rằng họ sẵn sàng thực hiện các thỏa thuận giữa Trump và Putin, vốn đã không được công bố tại cuộc họp báo chung ở Helsinki”.

Có thể thấy, nữ phiên dịch Marina Gross đang “đứng mũi chịu sào” thay Tổng thống Trump, khi màn thể hiện của ông tại Helsinki khiến chính trường Mỹ sục sôi. Các nhà lập pháp Dân chủ và cả Cộng hòa không ngừng chỉ trích những phát ngôn của ông Trump khi ông đứng cạnh Tổng thống Nga tại buổi họp báo chung. Đặc biệt, việc ông Trump chấp nhận việc ông Putin bác bỏ các cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ, khiến cộng đồng tình báo Mỹ “muối mặt”.

Tổng thống Trump đã sửa sai và cố xoa dịu dư luận khi giải thích những nhầm lẫn trong phát biểu của mình. Trong tuyên bố mới nhất sau cuộc gặp Thượng đỉnh, Tổng thống Trump khẳng định “người đồng cấp Putin phải chịu trách nhiệm với việc can thiệp bầu cử Mỹ”- điều trái ngược hoàn toàn với phát ngôn của ông tại Helsinki.

Giới quan sát không thấy làm lạ vì Tổng thống đương nhiệm Mỹ vẫn luôn có nhiều phát ngôn và hành động gây sốc.

“Đây là một vị Tổng thống Mỹ làm mọi điều mà các Tổng thống Mỹ từ thời Franklin Delano Roosevelt năm 1943 đều làm. Khi đó, Roosevelt gặp nhà lãnh tụ Liên Xô Stalin. Các Tổng thống Mỹ từ thời Eisenhower- một thành viên đảng Cộng hòa, cũng đã gặp các nhà lãnh đạo của Điện Kremlin chỉ với cùng một mục tiêu sống còn là “tránh chiến tranh giữa 2 cường quốc hạt nhân”, Giáo sư danh dự tại Đại học New York Stephen Cohen so sánh cuộc gặp Thượng đỉnh Nga-Mỹ qua các đời Tổng thống.

Các nhà lập pháp Mỹ có lý do để quan ngại nếu Nga công bố các thỏa thuận với Tổng thống Trump và ông Trump sẽ không xác nhận, bác bỏ hay giải thích được.

Ngày 18/7, người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Heather Nauert đã lên tiếng khi những quan ngại này xuất hiện.

“Có 3 đề xuất được nêu ra tại cuộc gặp Nga-Mỹ và chúng tôi đang cân nhắc những đề xuất này”, bà Nauert nói.

Hãng tin Sputnik của Nga cũng dẫn lời bà Nauert cho biết, Moscow đã đề xuất thành lập một nhóm làm việc cấp cao giữa giới lãnh đạo các doanh nghiệp của Nga và Mỹ; và thành lập một hội đồng chuyên gia gồm các nhà khoa học chính trị 2 nước, cùng các nhà ngoại giao và các cựu quan chức quân sự.

“Một đề xuất nữa là tổ chức cuộc gặp giữa Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) với những người đồng cấp Nga để thảo luận về các kế hoạch gặp mặt tiếp theo”, Sputnik dẫn lời người phát ngôn Nauert./.