Lý giải nguyên nhân Covid-19 lây lan “khủng” ở Ấn Độ

Số trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2 tại Ấn Độ đã vượt mốc 3 triệu người tính đến ngày hôm qua (23/8). Hiện quốc gia này đang đứng thứ 3 thế giới về số ca mắc Covid-19, sau Mỹ và Brazil. Tuy nhiên, với tốc độ lây nhiễm gia tăng trong những tuần gần đây, các chuyên gia y tế lo ngại, trong thời gian tới Ấn Độ, có thể vượt 2 quốc gia nói trên và đứng đầu thế giới về số ca mắc.

Khó truy vết và kiểm soát các ca bệnh

Những ca mắc Covid-19 đầu tiên của Ấn Độ được ghi nhận tại bang Kerala, miền nam nước này vào cuối tháng 1/2020. Các bệnh nhân là 3 sinh viên đại học đang theo học ở vùng tâm dịch Vũ Hán của Trung Quốc. Tuy vậy, sự lây nhiễm trong cộng đồng đã diễn ra tại các thành phố cách bang này hàng nghìn km về phía bắc.

Trung tâm tài chính Mumbai đã thông báo số ca mắc tăng vọt vào cuối mùa xuân, tiếp đến là thủ đô New Delhi vào đầu mùa hè. Mặc dù sự gia tăng số ca mắc mới tại hai thành phố lớn nhất của Ấn Độ đã chững lại, nhưng các cuộc khảo sát huyết thanh học cho thấy dịch bệnh đã lan rộng khắp trong dân.

Tại thủ đô New Dehli, một nghiên cứu gần đây của chính phủ được tiến hành với 15.000 tình nguyện viên cho thấy 29% người tham gia có kháng thể đối với Covid-19, mặc dù thành phố 11 triệu dân này chỉ có 150.000 trường hợp được xác nhận. Điều này chứng tỏ còn rất nhiều ca mắc khác chưa được phát hiện.

Tiến sỹ Ullas Kolthur Seetharam, một nhà sinh vật học đã tiến hành khảo sát tại Mumbai, thành phố có 12,4 triệu dân trong tháng 7 và nhận thấy rằng hơn 50% số người được xét nghiệm sống trong các khu ổ chuột có kháng thể đối với virus, trong khi con số này ở những người sống trong các khu dân cư có tổ chức là 16%. Khảo sát cho thấy, việc dùng chung nhà vệ sinh, mật độ dân số cao và thiếu các biện pháp giãn cách xã hội đã dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ lây nhiễm.

Nguồn lực y tế phân bố không đồng đều

Nguồn lực y tế của Ấn Độ được phân bố không đồng đều trên cả nước. Dữ liệu của chính phủ cho thấy có sự chênh lệnh lớn về các chỉ số dịch vụ y tế giữa các khu vực. Một số bang nghèo nhất của Ấn Độ có dịch vụ y tế chỉ tương đương với các khu vực cận Sahara của châu Phi.

Ươc tính có gần 600 triệu người dân Ấn Độ đang sống ở các khu vực nông thôn. Trong bối cảnh virus đang lây lan mạnh mẽ, các chuyên gia y tế lo ngại nhiều bệnh viện có thể trở nên quá tải. Với năng lực xét nghiệm có hạn, chính quyền các địa phương sẽ khó khăn hơn để theo dõi và ngăn chặn dịch bệnh.

Nhà dịch tễ học Jayaprakash Muliyil cho biết: “Các khu vực nông thôn của Ấn Độ có cơ sở hạ tầng y tế rất hạn chế. Tôi sợ rằng chúng ta có thể sớm phải chứng kiến sự bùng phát các ca bệnh Covid-19 ở những nơi đó ”.

Tại bang Bihar, gần 90% dân số sống trong các ngôi làng. Mỗi năm, bang này phải nỗ lực đối phó với dịch sốt xuất huyết và các bệnh khác bùng phát theo mùa. Số liệu chính thức cho biết, bang này chỉ có một giường bệnh và chưa đến bốn bác sĩ trên 10.000 dân. Bihar hiện xét nghiệm 10.000 mẫu mỗi ngày và đang tìm kiếm sự trợ giúp của chính phủ liên bang để gia tăng gấp 10 lần năng lực xét nghiệm.

Nhưng đây mới chỉ là “phần nổi của tảng băng trôi”. Các quan chức địa phương cho biết, nhiều người cố tình che giấu các triệu chứng và không đi xét nghiệm. Điều này làm phức tạp thêm các nỗ lực của bang nhằm hạn chế sự lây lan của virus SARS-CoV-2.

Năng lực xét nghiệm có hạn

Ấn Độ đang xét nghiệm cho hơn 900.000 mẫu bệnh phẩm mỗi ngày, vượt quá tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới là 140 xét nghiệm trên 1 triệu người. Nhưng khoảng 1/3 trong số này là xét nghiệm kháng nguyên, nhanh hơn song không chính xác bằng xét nghiệm RT-PCR, vốn được coi là công cụ tối ưu để xét nghiệm chẩn đoán Covid-19.

Uttar Pradesh - bang đông dân nhất của Ấn Độ có dân số khoảng 2 triệu người và cũng là một trong những bang nghèo nhất, đang tiến hành nhiều xét nghiệm nhất, với mức độ trung bình 110.000 người/ngày. Nhưng các ổ dịch mới vẫn tiếp tục xuất hiện và số ca mắc không ngừng gia tăng. Uttar Pradesh hiện nằm trong số 5 bang bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Ấn Độ, sau Maharashtra, Tamil Nadu, Andhra Pradesh và Karnataka.

Bang Telangana, nơi có trung tâm công nghệ Hyderabad của Ấn Độ, đã bị chỉ trích vì không đủ năng lực xét nghiệm cho dân số vào khoảng 40 triệu người. Telangana thông báo có tổng cộng 79.000 trường hợp mắc Covid-19.

Nhưng hai cơ quan khoa học nổi tiếng của Ấn Độ là Trung tâm Sinh học Tế bào và Phân tử cùng với Viện Công nghệ Hóa học Ấn Độ - đã cảnh báo, kết quả phân tích về nước thải của Hyderabad cho thấy, tỷ lệ lây nhiễm ở riêng thành phố này trên thực tế có thể cao gấp 6 lần so với con số được báo cáo của cả bang.

Sau khi xét nghiệm mẫu tại 10 nhà máy xử lý nước thải, các nhà khoa học cho biết, khoảng 6,6% dân số trên tổng số 10 triệu dân, tương đương 660.000 người ở  Hyderabad - có thể đã bị mắc bệnh. Ở Hyderabad, nơi trước đây thường diễn ra các hoạt động náo nhiệt thì nay nỗi sợ hãi dịch Covid-19 đã khiến các công viên, khu mua sắm và đường sá vắng lặng.

Có thể thấy rằng dịch bệnh đang lây lan tại Ấn Độ với tốc độ chóng mặt. Trong 18 ngày liên tiếp, quốc gia này đã ghi nhận số ca mắc mới Covid-19 nhiều nhất trên thế giới.

Tiến sĩ Gagandeep Kang, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Ấn Độ dự đoán với dân số gần 1,4 tỷ người và tốc độ lây nhiễm ngày càng gia tăng trên khắp đất nước, Ấn Độ có thể sớm trở thành quốc gia có số ca mắc Covid-19 cao nhất thế giới./.