Trong đoàn đại biểu cấp cao do Thủ tướng Bulgaria dẫn đầu đến thăm Việt Nam lần này, cũng như đoàn của Tổng thống Bulgaria đến Việt Nam vào năm 2013, có mặt một người phiên dịch đặc biệt – một người phụ nữ Bulgaria có vóc dáng cao lớn nhưng nói tiếng Việt sõi đến độ đáng kinh ngạc.

Đó là bà Stoyanka, 74 tuổi, người đã hàng chục năm làm việc tại Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria, và đã có nhiều đóng góp cho mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Bulgaria trong cương vị Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Bulgaria- Việt Nam. Phóng viên Đài TNVN đã trực tiếp có mặt tại Sofia và trò chuyện với người phụ nữ Bulgaria mang tâm hồn Việt Nam ấy.  
bul1%20copy.jpg
Bà Stoyanka, 74 tuổi trả lời phỏng vấn 

Lựa chọn đến Việt Nam từ khi còn trẻ

Bác Stoyanka chia sẻ: "Người nào hỏi về Việt Nam, nói về Việt Nam, thì tôi giải thích luôn là Việt Nam là một nước đẹp, về thiên nhiên, về con người, về hoàn cảnh, về chính trị, thì người ta thấy là tôi thật là yêu thương Việt Nam".

Bác Stoyanka là cách gọi thân mật mà các nhân viên người Việt tại Đại sứ quán Việt Nam ở Thủ đô Sofia dành cho người thư ký Bulgaria. Nhìn người phụ nữ có vóc dáng cao lớn, phong thái làm việc nhanh nhẹn và giọng nói luôn hồ hởi, sang sảng cả tiếng Việt lẫn tiếng Bulgaria ấy, ít ai nghĩ rằng bà đã gần 74 tuổi.

Chỉ có cái lưng hơi khòng khòng và tiếng thở khi liên tục lên xuống cầu thang tại Đại sứ quán mới khiến người đối diện đoán được tuổi cao của bác. Và bác Stoyanka đã làm công tác dịch thuật cho các đoàn cấp cao của Việt Nam, làm việc cho cơ quan đại diện của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Đại sứ quán nước CHXHCN Việt Nam tại Bulgaria suốt từ năm 1971 đến nay.

Với thành tích hoạt động tích cực trong phong trào thanh niên tại Bulgaria, bác Stoyanka là một trong rất ít người Bulgaria được lựa chọn sang học ở nước ngoài và bác đã lựa chọn đi Việt Nam.

Bác Stoyanka kể: "Mẹ tôi cho phép tôi tự quyết định và chịu trách nhiệm trực tiếp về quyết định của mình. Lúc đó, mẹ có hỏi tôi là con có muốn đi không ? Tôi trả lời là "Có chứ"! Chính vì thế thì mẹ tôi không hỏi nữa, chỉ bảo tôi đưa cho mẹ xem bản đồ. Quyển sách học sử Bulgaria có bản đồ be bé, tôi đưa cho mẹ xem, chỉ Bulgaria  và sau đó lấy tay chỉ Việt Nam. Mẹ tôi mắng, Việt Nam xa như thế thì sao con đi xa mẹ thế này. Tôi có nói là không có vấn đề gì, nhưng thật sự lúc ấy tôi thấy thương mẹ. Sau đó khi tôi đến Việt Nam, mỗi một tuần tôi đều viết thư cho mẹ và gửi ảnh về".

Tốt nghiệp Đại học tổng hợp Hà nội khóa 1959-1963, mất 8 năm lập gia đình, về quê lấy chồng sinh con, sau đó bác Stoyanka gắn bó liên tục với Việt Nam từ năm 1971 đến nay.
"Tôi sinh ngày 3/9, tức là một ngày sau Ngày Quốc Khánh của Việt Nam", người phụ nữ Bulgaria nói về ngày sinh của mình như một cái duyên với Việt Nam. Bà khiến bất kỳ người Việt Nam nào đối diện cũng phải ngạc nhiên, bởi không chỉ nói thông thạo mà bà còn đoán được ý dù nhiều khi bạn chưa nói hết câu.

"Khi người Bulgaria hỏi tôi là tiếng Việt có khó để học không thì tôi nói có 2 điều quan trọng nhất là muốn học tiếng Việt là phải nghe được nhạc và phải biết hát để có phát âm đúng bởi vì tiếng Việt có dấu"- Bác Stoyanka tâm sự.

Khi tôi hỏi có những hình ảnh nào về Việt Nam trong gia đình, trong ngôi nhà của bác, bác Stoyanka hạnh phúc cho biết : "Nhiều lắm! Không chỉ chồng và hai con mà cả hai cháu tôi đều biết nhiều điều về Việt Nam. Khi thấy một đồ đạc nào mới, như một bức tranh, cháu tôi lại hỏi ngay, bác ơi, tranh Việt Nam phải không?"

Không ngừng nỗ lực kết nối 2 đất nước Việt Nam- Bulgaria 
Bà Stoyanka cần mẫn làm việc ở Đại sứ quán Việt Nam ở Bulgaria

Ngoài thời gian làm việc tại Đại sứ quán Việt Nam, bác Stoyanka còn hoạt động tích cực trong Hội hữu nghị Bulgaria-Việt Nam. Tuy nhiên, bác vẫn đau đáu vì chưa có nhiều thời gian cho hoạt động hội và hội chưa thu hút được đông đảo người tham gia. Mặc dù theo bác, từ quá khứ đến hiện tại, người dân Bulgaria nhiều thế hệ luôn dành tình cảm tốt đẹp cho người Việt Nam.

Đến nay, tuổi đã cao nhưng bác Stoyanka vẫn không ngừng nỗ lực kết nối hai dân tộc Việt Nam và Bulgaria.

Bác Stoyanka tâm sự: "Tôi đã lập một trang web về Việt Nam, về số điện thoại, địa chỉ website, địa chỉ email của các cơ quan nhà nước, báo chí, các tỉnh. Trong phần các tỉnh, thành phố của Việt Nam, tôi bổ sung thêm tỉnh này, thành phố này có những đặc điểm gì để mọi người đi thăm".

Bà Stoyanka cũng bày tỏ nhiều hy vọng chuyến thăm Việt Nam lần này của đoàn cấp cao Bulgaria do Thủ tướng Plamen Oresharski dẫn đầu sẽ đạt được nhiều kết quả thiết thực giữa hai nước. Bởi theo bà, ngoài văn kiện chính thức giữa hai thủ tướng, các bộ trưởng đi trong đoàn của Bulgaria sẽ thảo luận trực tiếp, ký các thỏa thuận hợp tác với các bộ ngành của Việt Nam./.