Vào những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ trước, cũng như nhiều nước xã hội chủ nghĩa khác ở Đông Âu, Bulgaria nhận đào tạo giúp Việt Nam một số lượng lớn công nhân kỹ thuật. Những chàng trai, cô gái được tuyển chọn từ lực lượng lao động trẻ chưa có tay nghề và cả từ lực lượng vũ trang đã hoàn thành nhiệm vụ học nghề với danh nghĩa thực tập sinh. Cũng có nhiều người sang Bulgaria theo diện xuất khẩu lao động. Sau khi Bulgaria chuyển đổi chế độ, phần lớn công nhân và thực tập sinh lên đường về nước nhưng cũng có nhiều người quyết định chọn xứ sở Hoa hồng tiếp tục là nơi lập nghiệp.
 |
|
Thời kỳ đầu, đa số người Việt gặp phải rất nhiều khó khăn, phải bươn chải, kinh doanh đủ ngành nghề mới có thể trụ lại được ở xứ người. Tuy nhiên, nhờ bản tính chăm chỉ, cần cù, sau gần 30 năm, nhiều người trong số họ đã trở thành những doanh nhân thành đạt, tìm được chỗ đứng vững chắc trong xã hội Bulgaria. Hiện nay, có khoảng 1.200 người Việt đang làm ăn sinh sống tại quốc gia Đông Âu này, tập trung tại các thành phố lớn như Sofia, Varna, Pleven... và kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực may mặc, thủ công mỹ nghệ, nông sản phẩm. Trong vòng ba năm trở lại đây, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng nợ lan rộng tại Châu Âu, nền kinh tế của Bulgaria cũng lâm vào tình trạng khó khăn, sức mua của người dân không còn được như trước khiến công việc kinh doanh của cộng đồng người Việt cũng giảm sút rõ rệt. Tuy nhiên, với tinh thần đoàn kết, bà con người Việt thường xuyên thăm hỏi, giúp đỡ nhau và tích cực tìm hướng đi mới để vượt qua giai đoạn khó khăn. Ý thức tôn trọng pháp luật, hòa đồng với xã hội nước sở tại của người Việt Nam đã được chính quyền Bulgaria đánh giá cao. Điều đáng nói, tuy số lượng người Việt không đông lắm nhưng Bulgaria cũng đã có Hội người Việt Nam, luôn hướng về quê hương đất nước và đã có nhiều hoạt động ủng hộ thiết thực đồng bào gặp khó khăn ở trong nước trên tinh thần "tương thân tương ái", "lá lành đùm lá rách". Công tác chăm sóc, giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam trên tinh thần "uống nước nhớ nguồn" cũng được hội coi trọng. Nhiều học sinh là con cái trong các gia đình người Việt tại Bulgaria đã có thành tích học tập rất tốt, không chỉ mang tiếng thơm cho cộng đồng người Việt nơi đây mà còn làm rạng danh cả đất nước Bulgaria.Nói đến truyền thống hiếu học, nhiều người Việt tại Bulgaria và Châu Âu còn nhớ Nguyễn Chí Dũng, "cậu bé vàng" của Trường Trung học chuyên Toán thành phố Sofia - nơi tập trung những tài năng toán học đặc biệt của đất nước Hoa hồng. Em đã giành được nhiều giải cho đội tuyển toán học của Bulgaria trong các cuộc thi Olympic toán quốc tế - đem lại vinh quang cho nền toán học nước này. Riêng năm 2010, Nguyễn Chí Dũng đã mang về cho toán học Bulgaria bộ sưu tập huy chương đủ cả vàng (tại cuộc thi ở Romania), bạc (tại cuộc thi toán học thế giới, tổ chức tại Hàn Quốc) và đồng (tại Philippines). Hiện tại, ở trường trung học này, có hơn 10 tài năng toán học của cộng đồng người Việt theo học ở tất cả các lớp, từ lớp 6 đến lớp 9. Thành tích học tập xuất sắc của các em là niềm tự hào cho cộng đồng người Việt ở Bulgaria cũng như toàn thế giới, đồng thời là một trong những yếu tố giúp khẳng định vị trí của cộng đồng người Việt ở quốc gia họ đã chọn là quê hương thứ hai./.