Trả lời câu hỏi của báo giới vấn đề về khu vực kinh tế chưa được quan sát (còn có ý kiến gọi là nền kinh tế ngầm)ở Việt Nam, tại cuộc họp báo của Chính phủ chiều 2/2, Ông Nguyễn Thế Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong tháng 2 này sẽ trình Thủ tướng ban hành Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát.

Ông Nguyễn Thế Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Ảnh: KT)

Cụ thể, ông Phương cho biết, Bộ KHĐT đã được Thủ tướng giao hoàn thiện đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát. Hiện nay, cần làm rõ khái niệm thế nào là khu vực kinh tế chưa được quan sát.

Theo ông Phương, khu vực kinh tế chưa được quan sát gồm 5 thành tố: Một là, các hoạt động kinh tế ngầm, kinh tế hợp pháp nhưng giấu giếm có chủ ý nhằm tránh đóng thuế và bảo hiểm, tránh làm các thủ tục pháp lý... ; Hai là, các hoạt động kinh tế bất hợp pháp (sản xuất, buôn bán ma túy, mại dâm....); Ba là, kinh tế chính thức chưa được quan sát (các hoạt động sản xuất hàng hóa dịch vụ... tạo công ăn việc làm nhưng hoạt động quy mô nhỏ, chưa phân định rõ vốn cơ sở sản xuất, vốn gia đình, quan hệ lao động gia đình, không có hợp đồng chính thức...); Bốn là, hoạt động sản xuất tự sản tự tiêu (do thành viên gia đình tự tạo gồm trồng trọt, chăn nuôi, xây nhà ở, sửa nhà, giúp việc gia đình...); Năm là, hoạt động kinh tế bị bỏ sót do chưa thu thập thông tin do điều tra không bao phủ đầy đủ phạm vi hoặc đối tượng điều tra không hợp tác...

Các thành tố này sẽ được Bộ KHĐT báo cáo cụ thể trong thời gian tới. Hiện Bộ đang xin ý kiến các Bộ, ngành liên quan về Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát. Dự kiến Bộ sẽ trình Thủ tướng ban hành Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát trong tháng 2/2018.

Kinh tế phi chính thức ở Việt Nam không tới 30% GDP 

Trước đó, phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị triển khai công tác 2018 của Tổng cục Thống kê ngày 22/1, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, ngành thống kê bỏ sót rất lớn trong tính giá trị GDP bởi không có số liệu quản lý từ cấp dưới lên trên về kinh tế  không chính thức khiến ngành thuế thất thu, mất công bằng trong phát triển.

Thủ tướng đã lưu ý rằng, “chúng ta không gọi là kinh tế ngầm mà gọi là kinh tế không chính thức, khu vực này còn rất lớn. Người dân mua nhà lầu, xe hơi, ăn thịt bò, uống rượu ngoại số lượng lớn nhưng chưa tính được”.

Còn Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho biết, kinh tế ngầm và phi pháp chỉ là một trong 5 thành tố của khu vực kinh tế được gọi là kinh tế chưa được quan sát. Thời gian qua, cơ quan thống kê đã thu thập, tính toán và xử lý được dữ liệu 3 thành tố là phi chính thức là kinh tế hộ kinh doanh cá thể không đăng ký kinh doanh; kinh tế gia đình tự sản, tự tiêu và hoạt động kinh tế bị bỏ sót. Kinh tế ngầm, phi pháp chưa thể thống kê được, ông Lâm cho hay, đồng thời khẳng định kinh tế phi chính thức ở Việt Nam không tới 30% GDP như nhiều quan điểm đã nêu.../.