Sau hơn một năm rưỡi triển khai khuôn khổ pháp lý mới về quản lý thị trường vàng, NHNN cho rằng, thị trường vàng đã dần ổn định, quyền sở hữu, tích trữ, mua, bán vàng miếng hợp pháp của người dân được bảo vệ; thị trường vàng miếng đã được sắp xếp lại một cách cơ bản; sự mất cân đối về cung cầu vàng miếng trong nước đã được thu hẹp đáng kể, từ đó đã ngăn chặn được ảnh hưởng của biến động giá vàng đến tỷ giá, lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

sjc.jpg

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình khẳng định: “Vai trò quản lý Nhà nước đối với thị trường vàng đã được nâng cao, từng bước đẩy lùi tình trạng “vàng hóa” trong nền kinh tế; trật tự kỷ cương trên thị trường đã được xác lập, tạo tiền đề phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của người dân; tình trạng đầu cơ, nhập lậu vàng đã được kiểm soát; vàng miếng không được sử dụng làm phương tiện thanh toán, tạo tiền đề tiến tới huy động nguồn lực vàng trong dân phục vụ phát triển kinh tế xã hội”.

Trong năm 2013, NHNN đã thực hiện 76 phiên đấu thầu vàng, chào bán ra thị trường tổng cộng 1.932.000 lượng và bán thành công 1.819.900 lượng, tương đương 69,9 tấn. Trong số gần 70 tấn vàng này, có hơn 30 tấn được các tổ chức tín dụng mua vào để tất toán trạng thái vàng, chỉ có gần 40 tấn vàng còn lại là bán ra thị trường. So với các năm trước thì năm nay, nhu cầu vàng đã giảm hẳn một nửa (các năm trước là khoảng 80 tấn/năm).

Thông qua đấu thầu vàng, NHNN đã hạn chế được tình trạng mất cân đối cung - cầu, qua đó góp phần ổn định thị trường vàng. Cùng với việc siết lại mạng lưới kinh doanh vàng miếng, NHNN đã tổ chức lại cơ bản hoạt động thị trường vàng, chấm dứt các cơn sốt nóng, sốt lạnh gây ảnh hưởng bất lợi đến tỷ giá của vàng, góp phần ổn định vĩ mô, chống lạm phát.

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế như Nguyễn Trí Hiếu, Lê Xuân Nghĩa, năm 2013, NHNN đã thành công trong việc chống “vàng hóa”, cụ thể NHNN đã tách vai trò người huy động và cho vay vàng ra khỏi các ngân hàng thương mại,  ổn định được giá vàng, ổn định thị trường ngoại tệ, hạn chế vàng nhập lậu.

Nhìn lại năm 2013, ông Nguyễn Quang Huy - Vụ  trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (NHNN) cho rằng: NHNN khá thành công trong điều hành thị trường vàng, đảm bảo 2 mục tiêu lớn là tăng dự trữ ngoại hối và giá trị tiền đồng. Đối với thị trường vàng, sẽ đảm bảo ổn định thị trường, nhất là với vàng miếng. Hiện sự mất cân đối của thị trường vàng miếng đã giảm. NHNN sẽ tiếp tục tham gia can thiệp thị trường ở chiều bán, tăng nguồn cung một số lượng nhất định.

Trong năm 2013, NHNN đã triển khai các giải pháp quản lý thị trường vàng trên cơ sở khuôn khổ pháp lý mới mà nòng cốt là Nghị định 24. Theo đó, NHNN đã chỉ đạo TCTD thực hiện tất toán toàn bộ số dư huy động vốn bằng vàng, qua đó đã loại bỏ toàn bộ rủi ro liên quan đến vàng và chấm dứt tình trạng “vàng hóa” trong hoạt động của TCTD; Tăng cường công tác thanh tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của các TCTD, doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng; Can thiệp bình ổn thị trường vàng thông qua đấu thầu vàng; Tổ chức sản xuất vàng miếng SJC nhằm đáp ứng nhu cầu vàng miếng cho thị trường; Thiết lập một mạng lưới mua, bán vàng miếng mới, có tổ chức, quản lý chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho người cho người dân tiếp cận mua, bán vàng.

NHNN khẳng định: Hoạt động can thiệp thị trường vàng không vì mục tiêu lợi nhuận mà chỉ nhằm điều tiết và quản Nhà nước đối với thị trường. Lượng tiền thu về từ hoạt động đấu thầu vàng được cân đối với các công cụ chính sách tiền tệ để mua ngoại tệ tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước và điều hòa lượng tiền cung ứng theo mục tiêu đề ra. Lợi nhuận thu được từ hoạt động đấu thầu vàng đã hỗ trợ cho ngân sách nhà nước phục vụ cho chi tiêu phát triển kinh tế xã hội trong điều kiện nguồn thu ngân sách Nhà nước năm 2013 gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, nhìn lại diễn biến thị trường vàng trong năm 2013 có thể thấy, NHNN đã “thất bại” ở các nội dung: thu hẹp khoảng cách chênh lệch giá vàng trong nước – thế giới và chưa huy động được nguồn lực vàng trong dân; thị trường vàng trang sức vẫn gần như còn bỏ ngỏ…

Chỉ nói riêng về chênh lệch giá, các DN kinh doanh vàng cho rằng, mức này nên ở khoảng 1 triệu đồng/lượng là an toàn nhất. Bước sang năm 2014, chênh lệch giá vàng vẫn ở mức trên 4 triệu đồng/lượng.

Quyết tâm của Chính phủ trong việc chống vàng hóa nền kinh tế được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh tại Hội nghị triển khai hoạt động năm 2014 của NHNN là phải dứt khoát tiếp tục độc quyền xuất nhập khẩu vàng; không cho phép huy động, cho vay vàng trở lại và vẫn tiếp tục tổ chức đấu thầu vàng miếng để ổn định cung - cầu trên thị trường.

Ngay đầu năm 2012, Chỉ thị đầu tiên của Thống đốc NHNN chỉ đạo hệ thống NH, với thị trường vàng, tiếp tục thực hiện vai trò quản lý Nhà nước đối với thị trường vàng theo quy định tại Nghị định số 24/2012/NĐ-CP để tổ chức, sắp xếp chặt chẽ thị trường vàng, đặc biệt là thị trường vàng miếng; duy trì, đảm bảo quyền sở hữu vàng hợp pháp của người dân; ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế; phối hợp với các Bộ, ngành chức năng xây dựng các phương án huy động nguồn lực vàng trong nước để phục vụ sản xuất kinh doanh và phát triển kinh tế - xã hội trong điều kiện thị trường vàng đã hoạt động ổn định.../.