Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW và Tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 trong lĩnh vực phi nông nghiệp, HTX lĩnh vực phi nông nghiệp phát triển cả về số lượng, chất lượng, quy mô và hiệu quả hoạt động, vượt qua những yếu kém kéo dài trước đây.
Theo Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, các loại hình HTX lĩnh vực phi nông nghiệp có nhiều bước tiến nổi bật, trong đó lĩnh vực vận tải và thương mại, dịch vụ tăng mạnh, tổ chức sản xuất, kinh doanh chủ yếu tập trung, đa dạng ngành nghề, quản trị linh hoạt và từng bước hiện đại.
Số lượng HTX, Liên hiệp HTX quy mô vừa và lớn, tham gia xuất khẩu hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, sản phẩm OCOP ngày càng tăng, thích ứng an toàn, linh hoạt với điều kiện dịch Covid-19, mang lại hiệu quả thiết thực cho thành viên, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.
Ông Nguyễn Văn Thịnh, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho biết, đến cuối năm 2021, cả nước có 9.316 HTX, 16 Liên hiệp HTX, 44.226 tổ hợp tác, thu hút gần 3 triệu thành viên, vốn điều lệ, giá trị tổng tài sản, doanh thu, tiền lãi đều tăng từ 5,9 - 15 lần so với năm 2002. Tỷ lệ HTX hoạt động có hiệu quả đạt 55% - 80% và có sự khác biệt về tính đa dạng, cơ chế hoạt động với HTX nông nghiệp.
“So với chung cả nước, tổng số HTX, số lượng thành viên và lao động của HTX phi nông nghiệp thấp hơn (chiếm 30%), nhưng đạt tỷ lệ cao hơn trong vốn (58,5%), tài sản (91,2%), doanh thu (67,1%), lợi nhuận (51,3%), thu nhập bình quân gấp 1,9 lần so với HTX nông nghiệp.” ông Nguyễn Văn Thịnh cho biết.
Đặc biệt, trong 10 năm thi hành, Luật HTX năm 2012 đã có những tác động tích cực đến phát triển kinh tế tập thể, HTX như thành lập, đăng ký HTX, liên hiệp HTX; phát triển thành viên và tổ chức cung ứng dịch vụ cho thành viên; năng lực tổ chức quản lý, điều hành; tài sản, tài chính và hiệu quả hoạt động.
Hiện doanh thu của các HTX ước đạt 74.669 tỷ đồng (tăng 16.173 tỷ đồng so với năm 2013), bình quân doanh thu đạt 8 tỷ đồng/HTX, tỷ lệ doanh thu cung ứng, tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ, việc làm cho thành viên chiếm trên 80%; lãi bình quân của một HTX tăng 61,7% so với năm 2013; giai đoạn 2013-2021 tốc độ tăng thu nhập bình quân hàng năm của một lao động đạt 6,41%; cung ứng dịch vụ cho thành viên với chi phí đầu vào giảm khoảng 20%-25%, giá bán sản phẩm tăng từ 10%-15%.
Đánh giá 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến khẳng định việc triển khai hoạt động của kinh tế tập thể, HTX đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Theo đó, nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền và người dân về HTX kiểu mới được nâng lên, phù hợp với chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Trên thực tế, kinh tế tập thể, HTX đã đóng góp cho nền kinh tế xã hội phát triển bền vững.
Một kết quả quan trọng khác là thời gian qua kinh tế tập thể, HTX đã phát triển cả về số lượng và chất lượng, tiềm năng, nội lực, trình độ quản lý, ứng dụng khoa học công nghệ sản xuất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn và an toàn của HTX; kết nối giữa các hội thành viên với doanh nghiệp được nâng lên.
Số HTX hoạt động hiệu quả chiếm 59% tổng số HTX, khu vực kinh tế tập thể, HTX đã có nhiều đóng góp trực tiếp, to lớn, cung ứng từ 18 - 62% lương thực thực phẩm và mặt hàng tiêu dùng khác, góp phần ổn định giá cả, kiềm chế lạm phát, tạo hơn 40.000 việc làm mới hàng năm, tăng thu nhập cho người lao động.
Để tiếp tục triển khai hiệu quả kinh tế tập thể, HTX, Chủ tịch Đỗ Văn Chiến đề nghị phải tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, mục tiêu, giải pháp chủ yếu trong triển khai Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX, các kết luận của Bộ Chính trị, Chỉ thị 11 của Ban Bí thư, xác định rõ vai trò quan trọng của kinh tế tập thể, Luật Hợp tác xã như Nghị quyết Trung ương 5 đã xác định là kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển kinh tế tập thể, HTX là xu thế chung của nền sản xuất hàng hóa, là đòi hỏi khách quan trong thực tiễn của đời sống xã hội./.