Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) ngày 22/4 tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy phục hồi kinh tế và cải cách thể chế sau đại dịch Covid-19” với sự hỗ trợ của Chương trình "Australia hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam" (Aus4Reform) và Đại sứ quán Australia tại Việt Nam.
Báo cáo của của nhóm nghiên cứu CIEM cho rằng, đại dịch Covid-19 bùng phát đã làm trầm trọng thêm những rủi ro trên đối với kinh tế toàn cầu đồng thời buộc các nền kinh tế phải đẩy nhanh những cải cách thể chế, gắn với tiếp cận Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và kinh tế số.
Tại Việt Nam, Chính phủ đã phản ứng quyết liệt và khá sớm với các đợt bùng phát của đại dịch COVID-19 và được đánh giá là tương đối thành công trong kiểm soát dịch bệnh. Trong quý 1, các hoạt động kinh tế-xã hội tiếp tục đà phục hồi. Hoạt động tiêm vaccine đã dần được triển khai, nhiều cuộc thảo luận xoay quanh mở lại các đường bay quốc tế, "hộ chiếu vắc-xin"… được đề cập gần đây nhằm hướng đến mở cửa trở lại nền kinh tế một cách an toàn, đồng bộ và bền vững.
Trong bối cảnh đại dịch, Việt Nam duy trì có tốc độ tăng GDP đạt 2,91% trong năm 2020 và phục hồi ở mức 4,48% trong quý 1/2021. Với kết quả này, các tổ chức quốc tế đều duy trì đánh giá tích cực về kinh tế Việt Nam, cao hơn so với hầu hết các nền kinh tế trên thế giới và khu vực Đông Á.
Tuy nhiên, Báo cáo cũng chỉ ra tổng vốn phát triển toàn xã hội năm 2020 tăng 5,7% và thấp hơn 4,5 điểm phần trăm so với năm 2019, bên cạnh đó tỷ trọng đầu tư/GDP chỉ đạt 34,4%; hiệu quả đầu tư tính theo hệ số ICOR sụt giảm đột ngột trong năm 2020 (hệ số ICOR tăng tới gần 14,3); vốn FDI đăng ký đạt 28,5 tỷ USD, giảm 25%...
Bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM nhấn mạnh, cần tiếp tục phòng chống dịch Covid-19 hiệu quả, tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp và người lao động, kết hợp với cải cách thể chế kinh tế trong năm 2021; kết hợp giải pháp phục hồi và cải cách thể chế kinh tế trong năm 2022; rút dần các giải pháp hỗ trợ phục hồi tăng trưởng, tập trung vào cải cách thể chế kinh tế trong năm 2023.
Bà Minh nêu dự báo của nhóm nghiên cứu CIEM về triển vọng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2021-2023: "Nếu đạt được những đột phá trong chất lượng cải cách thể chế sẽ dẫn tới cải thiện chất lượng tăng trưởng song hành với các biện pháp nới lỏng tài khóa, tiền tệ đúng trọng tâm và đúng thời điểm, tốc độ tăng trưởng GDP trung bình có thể đạt tới 6,76%/năm đi kèm với cải thiện đáng kể về năng suất".
3 kịch bản cho giai đoạn 2021-2023
Nhóm nghiên cứu CIEM đã xây dựng 3 kịch bản cho giai đoạn 2021-2023 (ứng với các giải pháp bình thường như hiện nay; nới lỏng tài khoá và tiền tệ; nới lỏng tài khoá và tiền tệ cùng với cải cách thể chế).
Theo đó, tăng trưởng GDP của 3 năm từ 2021-2023 ở kịch bản "bình thường" lần lượt là 5,98%; 6,45%; 6,61%. Trung bình cả giai đoạn 3 năm ở kịch bản này là 6,35%.
Ở kịch bản nới lỏng tài khoá và tiền tệ, GDP tăng 6,43%; 6,80% và 6,83%; trung bình cả 3 năm là 6,69%.
Ở kịch bản 3, là 6,47%; 6,88% và 6,92% với trung bình cả giai đoạn 3 năm là 6,76%.
Trưởng Ban Nghiên cứu tổng hợp của CIEM, TS. Nguyễn Anh Dương nhận định: Nếu chỉ nới lỏng tài khoá và tiền tệ, tăng trưởng kinh tế sẽ cao hơn, song đi kèm với áp lực lạm phát lớn hơn. Nếu nới lỏng tài khoá và tiền tệ cùng với cải cách thể chế, tăng trưởng kinh tế sẽ cao hơn và đi kèm với cải thiện đáng kể về năng suất.
"Đây cũng là cách để phục hồi tăng trưởng nhanh và bền vững hơn, ngay cả khi kinh tế thế giới còn nhiều bất định", ông Dương nêu rõ./.