Theo ông Nguyễn Đức Hòa – Phó Giám đốc phụ trách BHXH Hà Nội: BHXH Hà Nội phát hiện một số trường hợp sử dụng giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH giả để thanh toán chế độ. Những loại giấy tờ giả chủ yếu gồm Giấy ra viện và GCN nghỉ việc hưởng BHXH. Bởi muốn thanh toán chế độ ốm đau, thai sản (điều trị nội trú) phải có giấy ra viện; còn nếu điều trị ngoại trú thì phải có GCN nghỉ việc hưởng BHXH. Những loại giấy tờ giả trên thường ghi nơi cấp là Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Giao thông vận tải, Bệnh viện đa khoa nông nghiệp, Bệnh viện đa khoa Sóc Sơn…

Tình trạng trục lợi quỹ BHXH đang ngày càng tinh vi. Ảnh minh họa: KT

Tuy nhiên, theo ông Hòa, hiện nay chưa có qui định xử phạt đơn vị sử dụng lao động khi nộp chứng từ giả, mà cơ quan BHXH chỉ từ chối thanh toán. Nguyên nhân sâu xa là từ người lao động, còn đơn vị sử dụng lao động chỉ có trách nhiệm tiếp nhận, tổng hợp, lập hồ sơ chuyển lên đề nghị cơ quan BHXH thanh toán. Vì thế, khi phát hiện ra giấy tờ giả, chứng từ giả thì cơ quan BHXH chỉ tiếp cận với đơn vị sử dụng lao động.

Không ít đơn vị sử dụng lao động khi bị cơ quan BHXH nhắc nhở, trả lại giấy tờ, chứng từ giả, từ chối thanh toán đã đồng tình, ủng hộ cơ quan BHXH và nghiêm túc rút kinh nghiệm trong quản lý. Thậm chí, có đơn vị còn khá bức xúc trước thực trạng này, bởi người lao động không có bệnh nhưng vẫn có giấy xác nhận của bệnh viện để nghỉ việc hưởng BHXH. Tất nhiên cũng không loại trừ chính đơn vị sử dụng lao động chủ động tiếp tay hoặc sử dụng GCN nghỉ việc giả để trục lợi.

Nguyên nhân hàng đầu theo ông Hòa, do người lao động nghỉ việc vì một lý do nào đó đã tìm mua giấy xác nhận để được thanh toán chế độ và hợp thức hóa việc nghỉ ốm. Thứ hai, do người lao động đi khám bệnh chọn các phòng khám tư để dễ hợp thức hóa việc khám bệnh, nghỉ việc hưởng BHXH. Họ thường nghĩ rằng, việc bỏ ra một khoản tiền nhỏ mua giấy giả nếu thanh toán trót lọt sẽ có lời hơn.

Biện pháp chủ yếu khắc phục tình trạng này, theo lãnh đạo BHXH Hà Nội là nâng cao trách nhiệm của cán bộ trong quá trình duyệt chứng từ. Tuy nhiên, do hầu hết phải kiểm soát bằng tay với số lượng chứng từ quá lớn nên sẽ rất khó kiểm soát triệt để, nhất là với những chứng từ cấp khống.

“Chúng tôi đang tập trung nghiên cứu thử nghiệm việc ứng dụng CNTT trong kiểm soát việc cấp giấy khám chữa bệnh và giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH, để giúp ngăn chặn việc lạm dụng quỹ cũng như góp phần giảm tải công việc cho cán bộ xét duyệt” – ông Hòa nói./.