Ngày 7/12/2015, hai luật sư Trần Hải Đức (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh) và Nguyễn Minh Tường (Đoàn luật sư Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) người bảo vệ quyền lợi cho ông Vũ Văn Đảo trong vụ án “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn” do Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh khởi tố ngày 4/9/2013 đã đưa ra bản kiến nghị cơ quan tố tụng Đình chỉ vụ án oan sai.

Không có vụ án đưa vào sử dụng phương tiện không an toàn

Theo luật sư, việc truy cứu trách nhiệm hình sự hai ông Vũ Văn Đảo và Đinh Văn Quyết là theo Điều 214 Bộ luật hình sự về tội “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn” là không có căn cứ pháp lý là oan sai.

Kiến nghị của luật sư đề nghị đình chỉ vụ án.

Với nguyên nhân tai nạn đã xác định thì đây là vụ án “Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường thủy” theo Điều 212 Bộ luật hình sự. Nhưng do người điều khiển phương tiện đã tử nạn nên cơ quan điều tra không khởi tố hình sự.

Nguyên nhân vụ tai nạn cũng xác định không phải là vụ án “Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn”.

“Lẽ ra cơ quan điều tra phải đình chỉ điều tra vụ án ngay tại thời điểm xác định được nguyên nhân gây ra tai nạn”, luật sư bảo vệ quyền lợi của ông Vũ Văn Đảo cho hay.

Cơ quan tố tụng ra quyết định trái luật

Mặc dù biết rõ ca nô gây tai nạn BP12-04-02 là tài sản của lực lượng vũ trang, ông Đảo, ông Quyết không có quyền điều động, nhưng ngày 4/9/2013 ông Nguyễn Minh Thông – Phó thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra, Phó Giám đốc Công an TP.HCM quyết định khởi tố bị can theo điều 214 Bộ luật hình sự vì đã có hành vi “Điều động cano không bảo đảm an toàn”, đây là quyết định trái pháp luật.

Viện kiểm sát nhân dân TP Hồ Chí Minh đã không phê chuẩn các quyết định khởi tố bị can do ông Nguyễn Minh Thông ký ngày 4/9/2013 theo quy định tại khoản 4 Điều 126 Bộ luật Tố tụng hình sự (“BLTTHS”). Điều này đồng nghĩa với việc ông Nguyễn Minh Thông đã ban hành quyết định trái pháp luật, khởi tố một người mà không có đủ căn cứ để chứng minh người đó đã thực hiện hành vi phạm tội quy định tại khoản 1, Điều 126 BLTTHS.

Bà Hồ Thị Phấn – Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân TP.Hồ Chí Minh đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can đối với ông Đảo và ông Quyết vào ngày 23/10/2013 (sau 49 ngày) là việc làm vi phạm khoản 4, Điều 126 BLTTHS.

“Cơ quan điều tra không hủy bỏ quyết định khởi tố bị can khi không được Viện Kiểm sát phê chuẩn là xâm phạm quyền con người, quyền công dân”, các luật sư cho hay.

Truy cứu trách nhiệm hình sự người không phạm tội

Thời hạn điều tra vụ án được cơ quan điều tra gia hạn 2 lần và phải kết thúc vào ngày 4/9/2014, nhưng cơ quan điều tra đã kết thúc điều tra vụ án vào ngày 12/9/2014 (sau 8 ngày) bằng việc ban hành Bản kết luận điều tra.

Điều này đồng nghĩa với việc cơ quan điều tra đã ra quyết định trái pháp luật. Bản kết luận điều tra để truy cứu trách nhiệm hình sự không hợp pháp. 

Theo quy định tại khoản 6 Điều 119 BLTTHS, khi hết thời hạn gia hạn điều tra mà không chứng minh được tội phạm, cơ quan điều tra phải đình chỉ điều tra. 

Bản Kết luận điều tra có nhiều nội dung sai trái, gán ghép cho ông Đảo có các sai phạm về sản xuất phương tiện và bán tàu thuyền cho lực lượng vũ trang để trở thành tội phạm, các hành vi sai phạm nêu trong Kết luận điều tra không liên quan đến việc chứng minh hành vi “Điều động cano” nêu trong quyết định khởi tố bị can.

Bản Kết luận điều tra có nêu: “Hành vi sai phạm của bị can Vũ Văn Đảo thể hiện xuyên suốt qua ý thức chủ quan: Vũ Văn Đảo đưa công nghệ và vật liệu mới Polypropylen Copolymer (PPC) vào sản tàu thuyền tạỉ Việt Nam.

Tuy nhiên khi tổ chức sản xuất, ông Vũ Văn Đảo không tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về sản xuất phương tiện giao thông, không thực hiện những quy định về đăng kiểm nên Cục Đăng kiểm Việt Nam chưa giải quyết đăng kiểm cho tàu thuyền sản xuất bằng PPC (trong đó có tàu BP 12-04-02).

Khi tàu thuyền sản xuất bằng PPC không thể đăng kiểm theo hệ dân sự, Vũ Văn Đảo đã chuyển hướng bán cho lực lượng vũ trang và ký hợp đồng với Đăng kiểm Hải quân để đưa tàu thuyền sản xuất bằng PPC vào lưu thông”.

Với nội dung nêu trên đã cho thấy cơ quan điều tra bất chấp các quy định của pháp luật về chứng minh tội phạm, áp đặt và suy diễn chủ quan để truy cứu trách nhiệm hình sự người vô tội.

Lập luận kết tội của cơ quan điều tra đã bị Cục Đăng kiểm - Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Khoa học và Công nghệ phản bác tại các văn bản số 2411 ngày 25/6/2015 của Cục đăng kiểm Việt Nam và Công văn số 4117 ngày 29/10/2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Quyết tâm buộc tội

Ông Đoàn Tạ Cửu Long - Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân TP.HCM - biết rõ, Bản kết luận điều tra không chứng minh được hành vi “Điều động cano” theo quyết định khởi tố bị can và cũng biết rõ Bản kết luận điều tra là trái pháp luật nhưng vẫn ra Cáo trạng truy tố bị can với hành vi “điều động cano” đã cho thấy sự lạm dụng quyền lực để truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội.

Tại quyết định trả hồ sơ lần thứ nhất ngày 27/4/2015, Tòa án nhân dân TP.Hồ Chí Minh đã chỉ rõ trong các nguyên nhân Cáo trạng viện dẫn không có nguyên nhân nào chứng minh hậu quả đặc biệt nghiêm trọng là do đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn, tức là không có căn cứ để buộc tội. Lẽ ra người có thẩm quyền của Viện kiểm sát cần đình chỉ vụ án, nhưng ông Đoàn Tạ Cửu Long vẫn tiếp tục bảo lưu quan điểm truy tố đến cùng và Tòa án lại phải trả hồ sơ lần hai vào ngày 17/7/2015.

Ngày 28/8/2015, ông Nguyễn Minh Thông ra quyết định tạm đình chỉ vụ án để chờ kết quả trưng cầu giám định tàu của Bộ giao thông vận tải.

Ông Thông cũng đã biết nguyên nhân tai nạn được xác định không liên quan gì đến tình trạng kỹ thuật và chất lượng của phương tiện, vậy việc giám định không có ý nghĩa trong việc chứng minh tội phạm.

Ngày 19/11/2015, Bộ Giao thông Vận tải đã ban hành Kết luận Giám định theo Quyết định trưng cầu giám định số 372-04C ngày 27/8/2015 của Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP.Hồ Chí Minh.

Kết luận Giám định đã giải đáp các yêu cầu của Quyết định trưng cầu giám định, đều chỉ ra không có bất kỳ nguyên nhân nào liên quan đến tình trạng kỹ thuật, đến chất lượng của phương tiện dẫn đến nguyên nhân gây ra tai nạn.

Bản kết luận điều tra ban hành ngày 12/9/2014, Cơ quan điều tra đã khẳng định khi xử lý hành vi phạm tội “Đưa vào sử dụng phương tiện giao thông đường thủy không bảo đảm an toàn” không được tách rời với hành vi sai phạm về đăng kiểm.

Tuy nhiên ngày 16/1/2015, Cơ quan điều tra hình sự Hải Quân đã có văn bản số 06 trả lời Cơ quan điều tra Công an TP.Hồ Chí Minh rằng việc đăng kiểm phương tiện không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra tai nạn nên không khởi tố vụ án hình sự, như vậy lẽ ra Cơ quan điều tra Công an TP.Hồ Chí Minh cần phải đình chỉ ngay vụ án này tại thời điểm đó.

“Với tất cả nội dung đã trình bày bên trên, trong vụ tai nạn giao thông này, chúng tôi có đủ căn cứ để khẳng định việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can theo điều 214 BLHS là trái pháp luật, truy cứu trách nhiệm hình sự người không có hành vi phạm tội, cố tình kéo dài vụ án oan sai gây thiệt hại cho cá nhân, doanh nghiệp và người lao động” -luật sư phân tích./.